آیا میدانستید که : باراک اوباما همانند چند رییس جمهور پیشین آمریکا، جرالد
فورد، رونالد ریگان، جورج هربرت واکر بوش و بیل کلینتون چپ دست است؟
آیا میدانستید که : بی‌بی مریم بختیاری از مبارزان علیه استبداد صغیر، جنبش مشروطه و جریان فتح تهران بود؟
آیا میدانستید که : سیارک ۷۲۱۰ داریوش که به نام داریوش بزرگ نامگذاری شده، هفت هزار و دویست و دهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : طاهره قرةالعین از نخستین پیروان سید علی‌محمد باب، برترین شخصیت زن در بابیه و سومین و شناخته‌شده‌ترین شخصیت زن در آئین بهایی است؟
آیا میدانستید که : جنبش نرم‌افزار آزاد جنبشی اجتماعی است که هدف آن تضمین آزادی‌های بنیادی کاربران نرم‌افزار برای استفاده، بررسی و تغییر آن می‌باشد؟ ریچارد استالمن بنیانگذار پروژه گنو، از پیشگامان آن به شمار می‌آید؟ (در تصویر، نشان‌وارهٔ گنو)
آیا میدانستید که : پروتون از دو کوارک بالا و یک کوارک پایین، و نوترون از دو کوارک پایین و یک کوارک بالا ساخته شده‌است؟
آیا میدانستید که : زبان برنامه‌نویسی ایدا به افتخار ایدا لاولیس، ریاضیدان، نخستین برنامه‌ساز رایانه و دختر لرد بایرون نامگذاری شده است؟
آیا میدانستید که : آنتیوپ تنها زن عضو قبیلهٔ آمازون‌ها بود که ازدواج کرد؟
آیا میدانستید که : دانشگاه ایالتی کنتاکی با حدود ۲٬۷۰۰ دانشجو، کوچک‌ترین دانشگاه ایالتی در کنتاکی آمریکا است؟
آیا میدانستید که : در فیلم میل مبهم هوس به کارگردانی لوئیس بونوئل، دو نفر در نقش کونچیتا بازی کردند و شخص سومی برای آن نقش گویندگی کرد؟
آیا میدانستید که : جنگ بون‌ای در سال ۱۲۷۴ میلادی، نخستین تلاش قوبلای‌خان، امپراتور مغول برای یورش به ژاپن بود؟
آیا میدانستید که : آزادماهی صورتی نر در هنگام تخم‌ریزی، گوژ بزرگی بر پشت خود درست می‌کند به همین دلیل آن را «آزادماهی گوژپشت» هم می‌خوانند؟
آیا میدانستید که : ان‌جی‌سی ۳۳۱۴ یک جفت کهکشان مارپیچی است که همپوشانی دارند و این جایگیری به اخترشناسان امکان می‌دهد تا ویژگی‌های غبار میان‌ستاره‌ای را بررسی کنند؟
آیا میدانستید که : تحیه محمدکاظم همسر ایرانی‌تبار جمال عبدالناصر، رئیس جمهور مصر بود؟
آیا میدانستید که : نام مریلین منسون ترکیبی از نامهای مریلین مونرو و چارلز منسون است؟
آیا میدانستید که : مسجدسلیمان نخستین منطقه ایران بود که شرکت نفت دارسی، سرانجام در ۲۶ مه ۱۹۰۸ میلادی در آنجا به نفت رسید؟
آیا میدانستید که : کتاب آرتامن یا کورش بزرگ با بیش از ۱۳٬۰۰۰ صفحه، بلندترین رمان فرانسه دربارهٔ کوروش بزرگ است که تاکنون نوشته شده؟
آیا میدانستید که : شهری بنام کرمان در ایالت کالیفرنیای آمریکا با جمعیتی حدود ۱۳۵۴۴ نفر وجود دارد؟
آیا میدانستید که : ناصرالدین شاه در سال ۱۲۳۰ اولین تلفن همراه موجود در ایران را داشت، که محصول کارخانه «البیس» زوریخ بود؟
آیا میدانستید که : جمجمه گویس با حدود ۲۰۰٫۰۰۰ تا ۵۰۰٫۰۰۰ سال قدمت، در سال ۲۰۰۶ در اتیوپی کشف شد؟
آیا میدانستید که : هرمزد رسام باستان‌شناس و کاشف الواح گلی حماسه گیلگمش و استوانهٔ مشهور به لوح حقوق بشر کورش در میان‌رودان است؟
آیا میدانستید که : شهر رفح از راه تونل‌های دست‌سازی که بوسیله ساکنین کنده شده‌اند با شهر رفح در کشور مصر ارتباط دارد؟
آیا میدانستید که : زبان‌های بانتو گروهی متشکل از حدود ۵۰۰ زبان هستند که در گستره وسیعی از قاره آفریقا استفاده می‌شوند؟
آیا میدانستید که : سیارک ۸۱۰ آتوسا که به نام آتوسا شهبانو هخامنشی ایران نامگذاری شده، هشتصد و دهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : نشان قلب (♥) را به کمک معادلات ریاضی می‌توان به صورت دوبعدی و سه‌بعدی ترسیم کرد و در فهرست حروف یونیکد دارای کارکتر است؟
آیا میدانستید که : جگر چرب غذایی است که از جگر غاز یا مرغابی خانگی تهیه می‌شود که برای تهیه آن آنقدر به پرنده غذا خورانده می‌شود تا به بیماری کبد چرب مبتلا شود؟
آیا میدانستید که : تشی بزرگترین جونده ایران است؟
آیا میدانستید که : بر اساس نوشته‌های افلاطون، گاو نر مقدس‌ترین حیوان در نزد مردمان قاره افسانه‌ای آتلانتیس بود که مظهر قدرت بشمار می‌رفت؟
آیا میدانستید که : گانگنام استایل تک‌آهنگ پاپ کره‌ای می‌باشد که تا تاریخ ۲۴ نوامبر ۲۰۱۲ بیش از ۸۰۰ میلیون بیننده در یوتیوب داشته است؟
آیا میدانستید که : هَگیس یا چغور پغور خوراک ملی اسکاتلند به‌شمار می‌آید؟
آیا میدانستید که : در کشور رواندا برای حفظ محیط زیست استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است؟
آیا میدانستید که : لاله گل ملی کشورهای ایران، افغانستان، ترکیه، هلند، مجارستان و بلژیک به شمار می‌آید؟
آیا میدانستید که : ماری کوری نخستین زن برندهٔ جایزه نوبل و تنها برندهٔ دو جایزه نوبل در دو زمینهٔ علمی گوناگون است؟
آیا میدانستید که : سیارک ۷۲۰۹ کوروش که به نام کوروش بزرگ نامگذاری شده، هفت هزار و دویست و نهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : جسد چارلی چاپلین یک سال پس از مرگش توسط دو مهاجر بلغاری و لهستانی در سال ۱۹۷۸ از خاک خارج شد و در ازای بازگرداندن جسد از وکیل چاپلین تقاضای دریافت پول کردند؟
آیا میدانستید که : آئین به‌آفریدان از نخستین جنبش‌های ایرانی ضد عرب و ضد اسلام بود که به‌آفرید یک ایرانی خراسانی در زمان ابومسلم خراسانی پایه‌گذاری کرد؟
آیا میدانستید که : در زمان جنبش مشروطه، حزب دموکرات را عامیون، حزب محافظه‌کار را اعتدالیون، و حزب سوسیال دمکرات را اجتماعیون عامیون نامگذاری کرده بودند که معادل عربی-فارسی گرایش هر حزب بود؟
آیا میدانستید که : سیندی نام عملیاتی زنی بود که به عنوان توریست آمریکایی، مردخای وانونو را به بهانه گردش از انگلستان به ایتالیا برد تا مامورین موساد او را دستگیر کنند؟
آیا میدانستید که : تا پیش از تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه برنامه هسته‌ای ایران، بیش از شصت درصد مبادلات بانکی دولت ایران از طریق بانک بریتانیایی اچ‌اس‌بی‌سی انجام می‌گرفت؟
آیا میدانستید که : نسبت طلایی در ریاضیات و هنر هنگامی است که نسبت بخش بزرگتر به بخش کوچکتر، برابر با نسبت کل به بخش بزرگتر باشد؟
آیا میدانستید که : مجموعه نقاشی‌های صادق هدایت را برادرزادهٔ او جهانگیر، با عنوان «آلبوم نقاشی‌های هدایت» منتشر کرده‌است؟
آیا میدانستید که : در سال ۱۹۴۷ قطعنامه ۱۸۱ سازمان ملل مقرر کرد شهر اورشلیم برای مدت ده سال در کنترل هیچ کدام از دو منطقه فلسطین و اسرائیل قرار نگیرد و با یک رژیم ویژهٔ بین‌المللی با نظارت سازمان ملل اداره شود که البته این طرح هیچگاه اجرایی نشد؟
آیا میدانستید که : باشگاه فوتبال اینتر میلان تنها باشگاه کشور ایتالیاست که تا کنون از سری آ به دستهٔ پائین تر سقوط نکرده است؟
آیا میدانستید که : مرتضی احمدی، گوینده، خواننده و بازیگر سینما و تلویزیون، تا سال ۱۳۲۵ در باشگاه فوتبال راه‌آهن بازیکن و مربی بود؟
آیا میدانستید که : احسان نراقی (۱۳۰۵- ۱۳۹۱) نویسنده، و جامعه‌شناس ایرانی و تنها فرد ایرانی است که معاون یونسکو بوده‌است؟
آیا میدانستید که : مریخ‌نورد کنجکاوی سنگین‌ترین جسم دست‌ساخت بشر است که با وزن ۹۰۰ کیلوگرم، برای ماموریت تحقیقاتی ۲ ساله در گودال گیل بر سطح مریخ نشست؟
آیا میدانستید که : مو یان، نام مستعار گوان موئه برندهٔ جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۲ است، که معنایش به چینی «سکوت کن» است؟
آیا میدانستید که : اِستِر از شخصیت‌های تنخ یهودی یا عهد عتیق در انجیل و شخصیت محوری کتاب استر است؟ بنا به مندرجات کتاب استر وی همسر و ملکهٔ اخشورش پادشاه ایرانی بود؟
آیا میدانستید که : جنبش ضد تنباکو در آلمان نازی نخستین جنبش بر ضد استعمال تنباکو و مصرف نوشیدنی‌های الکلی در تاریخ معاصر بود؟
آیا میدانستید که : بمباران‌های شیمیایی صدام حسین در مجموع در ۳۷۸ مورد در طول هشت سال جنگ ایران و عراق رخ داد که موجب کشته و زخمی شدن بیش از پنجاه هزار نفر شهروندان ایران و عراق شد؟
آیا میدانستید که : در ونیز امکان حرکت خودرو وجود ندارد و حمل و نقل عمومی به جای اتوبوس و تاکسی‌های معمول، توسط اتوبوس دریایی انجام می‌شود؟
آیا میدانستید که : گرینلند با ۲،۱۷۵،۵۹۰ کیلومتر مربع پهنا، پس از استرالیا دومین جزیره بزرگ جهان و بخشی از کشور دانمارک شمرده می‌شود؟
آیا میدانستید که : نخستین نشانه‌های اهلی‌سازی بز در ایران یافت شده که مربوط به حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد است؟
آیا میدانستید که : خوکچه هندی بومی آمریکای جنوبی است و اینکاها این حیوان را دست‌آموز کرده بودند و حتی از گوشت آن خوراکی تهیه می‌کردند و در مراسم مذهبی و طب سنتی از آن استفاده می‌کردند؟
آیا میدانستید که : قلهٔ کوه تاکائو در منطقه تامای توکیو بیشترین تعداد صعود کننده را در بین تمامی کوه‌های جهان داراست و هر سال به طور میانگین بیش از ۲٫۵ میلیون نفر از قلهٔ تاکائو بازدید می‌کنند؟
آیا میدانستید که : اجرام مسیه نام ۱۱۰ جرم غیرستاره‌ای بود که توسط شارل مسیه، ستاره‌شناس اهل فرانسه شناسایی و گردآوری شده‌اند؟
آیا میدانستید که : ریشه نامهای الگوریتم و علم جبر برگرفته از نام خوارزمی، دانشمند ستاره‌بین، ستاره‌شناس، ریاضیدان بزرگ ایرانی است؟
آیا میدانستید که : دوردست‌ترین‌ها مکان‌هایی در زمین هستند که می‌توان آنها را از نظر جغرافیایی به عنوان مکان‌هایی دوردست‌تر از دیگر مکان‌ها به‌شمار آورد؟
آیا میدانستید که : امیرعباس هویدا با داشتن ۱۳ سال سابقه نخست‌وزیری در دوران محمدرضا پهلوی، طولانی‌ترین زمان خدمت در تاریخ ایران به عنوان رئیس دولت را داراست؟
آیا میدانستید که : ۱۷ نفر از ۲۹ شرکت‌کننده در پنجمین کنفرانس سلوی برندهٔ جایزه نوبل فیزیک بوده یا بعدها این جایزه را دریافت کردند؟
آیا میدانستید که : در سال ۲۰۱۲ ویکی‌پدیای فارسی در میان دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا رتبه هجدهم را داشت و صفحاتش در هر ساعت ۷۱،۳۲۵ بار مشاهده شده‌اند؟
آیا میدانستید که : عبدالقدیر خان پدر انرژی هسته‌ای پاکستان در ژانویه ۲۰۰۴ به دست داشتن در یک شبکه بین‌المللی برای تکثیر غیرقانونی دانش هسته‌ای به کره شمالی، ایران و لیبی اعتراف کرد؟
آیا میدانستید که : نخستین عکس تاریخ بدست ژوزف نیسه‌فور، مخترع اهل فرانسه در سال ۱۸۲۶ میلادی گرفته شد؟
آیا میدانستید که : بزرگترین اثر مجوسی اهوازی، کتاب مَلِکی نام دارد که منظم‌تر و خلاصه‌تر از کتاب الحاوی رازی و کاربردی‌تر از کتاب قانون ابن سینا می‌باشد؟
آیا میدانستید که : لوچو، کشتی پهلوانی و سنتی استان مازندران می‌باشد که بیشتر در ۲۸ تیرماه هر سال برای شناسایی پهلوان منطقه، هم‌زمان با آیینی که به جشن مردگان معروف است برگزار می‌شود؟
آیا میدانستید که : کلمهٔ بایکوت از نام چارلز بایکوت، گرفته شده و استفاده از آن در زبان انگلیسی از زمان نزاع زمین در ایرلند آغاز شد وی در سال ۱۸۸۰ توسط ایرلندی‌ها از لحاظ اجتماعی طرد (بایکوت) شد؟
آیا میدانستید که : شکند گمانیک ویچار کتابی به زبان پارتی از مردان‌فرخ پسر اورمزدداد و از کتاب‌های مهم زرتشتیان است که برای اثبات بنیادهای دین زرتشت و در رد دین‌های یهودی، مسیحیت، مانوی و تا اندازه‌ای اسلام نوشته شده‌است؟
آیا میدانستید که : عنایت‌الله گنجی در روز سوم شهریور ۱۳۲۰ توانست با شلیک چند گلوله، یکی از هواپیمای انگلیسی متفقین که قصد فرود در فرودگاه هفتکل را داشت ساقط کند؟ (در تصویر، آرامگاه گنجی)
آیا میدانستید که : منشور حقوق ایالات متحده آمریکا پس از جنگ استقلال با بریتانیا برای اعطای حقوق اولیه به شهروندان به صورت ۱۰ متمم به قانون اساسی آمریکا تدوین شد و این امکان را به مردم داد تا با ایجاد گروه‌های شبه‌نظامی برای مقابله با خودکامگی احتمالی زمامداران در این کشور بتوانند عکس‌العمل نشان دهند؟
آیا میدانستید که : انقلاب زمستانی، که منشا بسیاری از جشن‌ها و آئین‌های باستانی در فرهنگ‌ها و تمدن‌های بشری مانند شب یلدا، حنوکا و کریسمس است، لحظه‌ای است که خورشید از دید ناظر زمینی در بیشترین فاصله زاویه‌ای با صفحه استوا در آنسوی نیم‌کره ناظر قرار دارد و پس از آن طول روزها بلندتر می‌شود؟
آیا میدانستید که : بیست سال پس از گشایش دارالفنون، ناصرالدین‌شاه قاجار پس از مسافرتی به اروپا، دستور داد که در تهران بیمارستانی به سبک اروپایی بسازند؟ این ساختمان قدیمی که در نزدیکی چهارراه حسن‌آباد قرار داشت اکنون با تغییرات و افزودن ساختمانهای دیگر به آن، بیمارستان سینا نامیده می‌شود؟
آیا میدانستید که : ایناف ایز ایناف یک سازمان ناسودبر در آمریکا است که برای امن کردن اینترنت برای کودکان تلاش می‌کند و در تصویب قوانینی در این زمینه نقش داشته‌است؟
آیا میدانستید که : پس از ساخت شمشیرهای قادسیه، به دستور صدام حسین، کلاهخود ۵۰۰۰ سرباز ایرانی کشته شده در جنگ را در اطراف آن قرار دادند؟ در هر یک از کلاه‌خودها نیز با شلیک یک گلوله، سوراخی ایجاد کردند؟
آیا میدانستید که : عملیات آخوندک حملهٔ نیروی دریایی آمریکا به دو سکوی نفتی ایران در اواخر جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ است که به تلافی برخورد یک مین دریایی رهاشده از کشتی مین‌گذار ایران اجر به ناوچهٔ آمریکایی ساموئل بی. رابرتز انجام شد؟
آیا میدانستید که : دانشنامه اسلام نخستین دایرةالمعارف به سبک مدرن در موضوع اسلام‌شناسی بود که در سالهای ۱۹۱۳-۱۹۳۸ اولین نسخهٔ آن توسط خاورشناسان غربی به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسوی چاپ شد و شروعی بود برای تالیف و ترجمهٔ دانشنامه‌های اسلامی دیگر؟
آیا میدانستید که : زبان انگلیسی با یک میلیارد سخنور (بومی و زبان دوم) رتبه دوم پرکاربردترین زبان دنیا را بعد از زبان ماندرین معیار (چینی استاندارد) دارد؟
آیا میدانستید که : ماکائو از ۲۰ نوامبر ۱۵۵۵ تا ۲۰ دسامبر ۱۹۹۹، مستعمره پرتغال بود؟ ماکائو آخرین نقطه باقیمانده از استعمار اروپا در آسیا بود؟
آیا میدانستید که : ۱۶۲ پیروزی از ۲۷۱ پیروزی هوایی ایران در جنگ ایران و عراق توسط جنگنده‌های اف-۱۴ تام‌کت بدست آمد؟
آیا میدانستید که : آلاسکا بزرگترین و یکی از ثروتمندترین ایالت‌های آمریکا است که در سال ۱۸۶۷ به مبلغ ۷٫۲ میلیون دلار از روسیه خریداری شد؟
آیا میدانستید که : روئال آمونسن جستجوگر نروژی دو قطب شمال و جنوب و نخستین کسی است که به هر دو قطب شمال و جنوب رسید؟
آیا میدانستید که : رودلف هس آخرین بازمانده کابینه هیتلر، در حالی که ۹۳ سال سن داشت در زندانی در غرب برلین درگذشت وی تنها بازمانده نازی‌ها بود که دارای مقبره مشخص بود؟
آیا میدانستید که : ابن سینا، ۴۵۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشته‌است که شمار زیادی از آنها در زمینه پزشکی و فلسفه است؟
آیا میدانستید که : عمارت عالی‌قاپو آستانه‌ای از جنس مرمر داشت که مردم آن زمان برای ابراز ادب و احترام نسبت به شاهان صفوی در آنجا به زمین می‌افتادند و آستانه را می‌بوسیدند؟
آیا میدانستید که : رمان آرزوهای بزرگ در ابتدا یک داستان دنباله‌دار بود که از دسامبر ۱۸۶۰ تا اوت ۱۸۶۱ میلادی در یک هفته‌نامه به چاپ می‌رسید؟
آیا میدانستید که : در دوره حکومت خسرو پرویز در گور، کتابی به زبان پارسی میانه درباره آیین دادرسی ایران بنام مادگان هزار دادستان بوسیله فرخ‌مرد بهرامان نوشته شده‌است؟
آیا میدانستید که : تار در گذشته پنج سیم داشت و بعدها درویش‌خان سیم ششمی به آن افزود که همچنان با شش سیم به کار می‌رود؟
آیا میدانستید که : استان خراسان جنوبی و شهرستان قائنات تولید ۹۵ درصد از زرشک ایران را در اختیار دارد؟ ایران بزرگترین تولید کننده زرشک در دنیاست؟
آیا میدانستید که : مرتضی نی‌داوود در سالهای پس از انقلاب پیش درآمد آواز اصفهان را به شیوه‌ای نو برای ارکستر بزرگ تنظیم نمود که به عنوان موسیقی اصلی سریال هزاردستان انتخاب شد؟
آیا میدانستید که : ناصرالدین‌شاه قاجار پیش از پادشاهی، «ناصرالدین میرزا» و پس از مرگ، «شاه شهید» خوانده می‌شد؟
آیا میدانستید که : لیندا هانت نخستین کسی بود که جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را برای بازی در نقش شخصیتی مذکر دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : در گاهشماری ایران، پنجمین ماه که مرداد نام دارد از نظر لغوی و معناشناسی در اصل امرداد و به معنای نامیرایی و جاودانگی است؟
آیا میدانستید که : امینم در ترانهٔ خدای رپ ۹۷ واژه را در مدت ۱۵ ثانیه می‌خواند؟
آیا میدانستید که : ابومسلم‌نامه حماسه‌ای برگرفته از زندگی ابومسلم خراسانی است که توسط ابوعبدالله مرزبانی نوشته شد؟
آیا میدانستید که : جاستین بیبر، در سال ۲۰۰۷ با قرار دادن ویدئوهایی از خواندن خود در یوتیوب معروف شد. او یکی از صد شخصیت مشهور سال ۲۰۱۲ بود؟
آیا میدانستید که : کبیسه، در اصطلاح سال کبیسه از ریشه کبس به معنی پرکردن چاه با خاک می‌آید؟
آیا میدانستید که : زرتشت از نخستین شاعران ایران، سرایندهٔ گاتاها، از سرودهای مذهبی ایران باستان بوده‌است؟ (در تصویر، نماد فروهر)
آیا میدانستید که : فیلم دنیای آب از نگاه بازگشت سرمایه و میزان فروش، یک شکست بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : صد سال تنهایی یکی از شاهکارهای گابریل گارسیا مارکز دانسته می‌شود؟
آیا میدانستید که : جریان بنگوئلای اقیانوس منجمد جنوبی اندکی اثر ال‌نینیویی دارد؟
آیا میدانستید که : هر بطری شیواس ریگل شمشیر حاوی ویسکی‌های حداقل ۴۵ ساله و تزئین شده با ۲۲ قیراط الماس به قیمت ۲۰۰٬۰۰۰ دلار به فروش می‌رسد؟
آیا میدانستید که : نوروز در سال ۵۳۸ پیش از میلاد توسط کوروش بزرگ به عنوان جشن ملی ایران اعلام‌شد؟
آیا میدانستید که : آلفا قنطورس بی‌بی نزدیک‌ترین سیارهٔ فراخورشیدی به زمین و پروکسیما قنطورس نزدیک‌ترین ستاره به منظومهٔ شمسی است؟
آیا میدانستید که : خسرو پرویز طی ماجرایی با کودتای پسر بزرگش قباد دوم به قتل رسید؟
آیا میدانستید که : قمارخانه‌های ماکائو در سال ۲۰۱۲ درآمدی برابر ۳۸ میلیارد دلار داشتند. این مبلغ در قمارخانه‌های لاس‌وگاس تنها ۶ میلیارد دلار بود؟
آیا میدانستید که : آتلانتیس نام قاره‌ای افسانه‌ای است که بر پایهٔ نوشته‌های افلاطون در زمان‌های قدیم وجود داشته‌است؟
آیا میدانستید که : داستان‌های شاهنامه برگرفته از شاهنامهٔ ابومنصوری است و تنها برخی نبردهای رستم و داستان‌هایی مانند بیژن و منیژه و بیژن و گرازان زادهٔ ذهن فردوسی بوده‌است؟
آیا میدانستید که : کنسرتو پیانو شماره ۵ آخرین و شناخته‌شده‌ترین کنسرتو پیانو بتهوون است که وی آن را در شرایط سخت اشغال وین توسط ناپلئون و سپاهیانش تصنیف کرد؟
آیا میدانستید که : پیشینۀ فوتبال به سدهٔ دوم و سوم پیش از میلاد در چین باز می‌گردد؟
آیا میدانستید که : در فرانسه برای ساخت پل کنکورد از سنگ‌های قلعه معروف باستیل استفاده شده است؟
آیا میدانستید که : شهاب‌سنگ هوبا بزرگترین شهاب‌سنگ شناخته شده بر روی زمین است؟
آیا میدانستید که : مردم نروژ تاکنون در دو همه‌پرسی در سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۹۴ میلادی به عضویت این کشور در اتحادیه اروپا رأی مخالف داده‌اند؟
آیا میدانستید که : نورپردازی برج ساختمان مرکزی دانشگاه تگزاس در آستین در مناسبت‌های گوناگون مانند موفقیت‌های علمی و ورزشی دانشجویان دانشگاه، تغییر می‌کند؟
آیا میدانستید که : مغز آلبرت اینشتین پس از مرگ او از سرش خارج گردید تا برای یافتن دلیل نبوغ او مورد مطالعه قرار گیرد؟
آیا میدانستید که : آزتک‌ها، قارچ‌های جادو را «گوشت خدایان» می‌نامیدند و در مراسم تاج‌گذاری موکتزومای دوم در سال ۱۵۰۲ میلادی نیز از این قارچ‌ها استفاده کردند؟
آیا میدانستید که : نام نماد رسمی جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴، فولکو از ترکیب دو واژهٔ پرتغالی «futebol» (فوتبال) و «ecologia» (بوم‌شناسی) گرفته شده است؟
آیا میدانستید که : ولادیمیر شوخوف، مهندس روس که برای سازه‌های فلزیش شناخته می‌شود، در ۲۴ سالگی به دلیل ناامیدی تصمیم گرفت مهندسی را رها کند و در دانشکده پزشکی ثبت‌نام کرد؟
آیا میدانستید که : کاخ مارینسکی در سن پترزبورگ به دستور نیکلای یکم و به عنوان هدیه ازدواج دخترش، ماریا ساخته شد؟
آیا میدانستید که : در سال شش امپراتور (۲۳۸ میلادی) شش نفر به عنوان امپراتور روم قدرت را در دست داشتند؟
آیا میدانستید که : مارگریت پرت نویسنده و عارف فرانسوی بود که در سال ۱۳۱۰ میلادی توسط دادگاه تفتیش عقاید محکوم و در پاریس سوزانده شد؟
آیا میدانستید که : کا گ ب چندین بار تلاش کرد رودلف نوریف را به شوروی بازگرداند اما هربار ناموفق بود؟
آیا میدانستید که : گرگ کاپیتول تندیسی مفرغی از ماده گرگی در حال شیر دادن به بانیان افسانه‌ای شهر رم، رموس و رمولوس است؟
آیا میدانستید که : بخش‌هایی از ترانهٔ عشق یکسان که توسط مری لمبرت خوانده می‌شود به زندگی واقعی خود او اشاره دارد؟
آیا میدانستید که : پاتریشیا کرنول، نویسندهٔ مشهور داستان‌های جنایی، در جوانی از اختلال خوردن در رنج بوده و مدت کوتاهی نیز در بیمارستان روانی بستری بوده است؟
آیا میدانستید که : تعداد افرادی که در سال ۲۰۱۲ در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به ایدز مبتلا شده‌اند، در مقایسه با سال ۲۰۰۱ بیش از ۵۰٪ افزایش داشته است؟ (در تصویر، روبان سرخ)
آیا میدانستید که : تراژدی دوحه نامی است که طرفداران تیم ملی فوتبال ژاپن به بازی سال ۱۹۹۳ این کشور با عراق داده‌اند که در پی آن ژاپن از راهیابی به جام جهانی فوتبال ۱۹۹۴ بازماند و جای خود را به کره جنوبی داد؟
آیا میدانستید که : پیش از آنکه جیمز دبلیو پترسون وارد مجلس سنای آمریکا شود، چندین سال در کالج دارتموث ریاضیات، اخترشناسی و هواشناسی تدریس می‌کرد؟
آیا میدانستید که : کلیسای افغان در بمبئی برای بزرگداشت کشته‌شدگان جنگ اول افغان و انگلیس ساخته شده است؟
آیا میدانستید که : دانمارک نخستین کشوری بود که قانون اتحاد مدنی همجنس‌گرایان را در سال ۱۹۸۹ تصویب کرد؟
آیا میدانستید که : والری سولاناس نویسنده فمینیست رادیکال آمریکایی بود که پس از تلاشی ناموفق برای قتل اندی وارهول به شهرت رسید؟
آیا میدانستید که : متیو مک‌کانهی و جرد لتو برای بازی در فیلم باشگاه خریداران دالاس هرکدام به ترتیب حدود ۲۳ و ۱۴ کیلوگرم وزن کم کردند؟
آیا میدانستید که : بالاتنه نفرتیتی تندیسی از سنگ آهک و گچ که قدمت آن به حدود سال ۱۳۵۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد، از زمان کشف در سال ۱۹۱۲ به عنوان نمادی از زیبایی زنانه در دوران باستان شناخته می‌شود؟
آیا میدانستید که : در نشان ملی گرینلند نقش خرسی قطبی وجود دارد که پنجه چپش را بالا گرفته است، به این خاطر که بومیان گرینلند معتقدند خرس‌های قطبی چپ‌دست هستند؟
آیا میدانستید که : اچ‌ام‌اس اوشن در تمام مدتی که در نیروی دریایی بریتانیا خدمت می‌کرد، هیچگاه در آب‌های بریتانیا لنگر نینداخت؟
آیا میدانستید که : ستاره‌های کرملین ستاره‌های شیشه‌ای یاقوتی هستند که در دهه ۱۹۳۰ میلادی بر بالای پنج برج از برج‌های کاخ کرملین نصب شدند؟
آیا میدانستید که : محمد بن لادن کارآفرین ثروتمند عرب و پدر بیش از ۵۰ فرزند از جمله اسامه بن لادن بود؟
آیا میدانستید که : هندوانه ابوجهل میوه‌ای تلخ مزه است که زنان باردار از آن برای سقط جنین استفاده می‌کرده‌اند؟
آیا میدانستید که : کوین اوهالوران شناگر استرالیایی دارنده یک مدال طلا در المپیک تابستانی ۱۹۵۶، در ۳۹ سالگی با شلیک گلوله‌ای تصادفاً موجب مرگ خود شد؟
آیا میدانستید که : احتمال شکل‌گیری دو بلور برف با ساختار کاملاً یکسان به قدری ناچیز است که حتی در میان تمام دانه‌های بلور ایجاد شده در تاریخ سیاره زمین، وجود دو بلور کاملاً مشابه بسیار نامحتمل است؟
آیا میدانستید که : برقی که مارماهی آمریکای جنوبی تولید می‌کند می‌تواند ده لامپ را روشن کند؟
آیا میدانستید که : گروه چهارتایی کلاین کوچک‌ترین گروه نادوری است؟
آیا میدانستید که : مری اندرسن نخستین برف‌پاک‌کن کارای خودرو را اختراع کرد؟
آیا میدانستید که : محمد میرزا کاشف‌السلطنه نخستین فرد ایرانی است که چای را از هندوستان به ایران آورد و شهر لاهیجان را به دلیل وجود هوای مناسب برای کشت چای انتخاب کرد؟
آیا میدانستید که : کشور فنلاند به دلیل داشتن دریاچه‌های زیاد ملقب به کشور هزار دریاچه است؟
آیا میدانستید که : ترنس تائو ریاضیدان استرالیایی در ۱۰ سالگی توانست در المپیاد ریاضی مدال برنز بگیرد. او هنگامی مدال طلا گرفت که هنوز ۱۳ سالش نشده بود؟
آیا میدانستید که : برگ‌های دیفنباخیا، از گیاهان تزیینی که در آپارتمانها نگهداری می‌شود، سمی بوده و چنانچه خورده شوند باعث مسمومیت و گاه مرگ می‌گردند؟
آیا میدانستید که : در فرایند تولید مثل اسب‌های دریایی، جنس نر باردار می‌شود؟
آیا میدانستید که : فرشید مثقالی تصویرگر کتاب‌های کودک و نوجوان تنها برندهٔ ایرانی جایزه هانس کریستین آندرسن است؟
آیا میدانستید که : شطرنج نیشابوری از کهن‌ترین مجموعه‌های موجود شطرنج است که در پژوهش‌های باستان‌شناسی نیشابور یافت شد؟
آیا میدانستید که : نیل با حدود ۶٬۶۵۰ کیلومتر طول، طولانی‌ترین رود جهان است؟
آیا میدانستید که : کاخ فارنیسه از نمونه‌های مهم معماری دوره رنسانس در رم، اکنون مقر سفارت فرانسه در ایتالیا است؟
آیا میدانستید که : ویلیام لورنس براگ جوان‌ترین برنده جایزه نوبل است که در ۲۵ سالگی (۱۹۱۵ میلادی) همراه با پدرش، ویلیام هنری براگ، جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : تک‌چهره یاکوب د گین سوم اثر رامبرانت تاکنون چهار بار ربوده شده و از این نظر در بین تمام تابلوهای نقاشی دارای رکورد است؟
آیا میدانستید که : هیپاتیا بانوی ریاضیدان و فیلسوف یونانی بود که به اتهام جادوگری و توطئه علیه مسیحیت، کشته و سوزانده شد؟
آیا میدانستید که : در دریای سرخ مقادیر زیادی از نوعی جلبک وجود دارد که رنگ دریا را به قهوه‌ای مایل به سرخ تغییر می‌دهند؟
آیا میدانستید که : جیوه تنها فلزی است که در شرایط استاندارد دما و فشار مایع است؟
آیا میدانستید که : فیل‌های مادر وقت زیادی را با خرطوم‌هایشان صرف لمس و نوازش بچه‌هایشان می‌کنند و بچه‌ای که نوازش نشود کم‌تر از بچه‌ای که تماس زیادی با مادرش داشته رشد می‌کند؟
آیا میدانستید که : اندونزی مجموعه‌ای از حدود ۱۷،۵۰۸ جزیره بزرگ و کوچک در اقیانوس آرام است؟
آیا میدانستید که : مار بوآ با کمک گرفتن از ماهیچه‌های قدرتمندی که دارد شکار را خفه کرده و یکجا می‌بلعد و پس از آن برای هفته‌ها و گاه ماه‌ها بدون غذا به زندگی خود ادامه می‌دهد؟
آیا میدانستید که : ژان-فرانسوا-ترز شالگرین، معمار فرانسوی جنبش نوکلاسیسیسم، پیش از کامل شدن شناخته‌شده‌ترین اثرش، طاق پیروزی درگذشت؟
آیا میدانستید که : کوآلاها زمان زیادی را در خواب بر روی شاخه‌های درخت اوکالیپتوس می‌گذرانند که به ۲۰ ساعت در روز نیز می‌رسد؟
آیا میدانستید که : پاوان رقصی اشرافی است که بیشتر در دوره رنسانس و بسیار کند و با وقار اجرا می‌شده است؟
آیا میدانستید که : کاترین بیگلو نخستین زنی است که برنده جایزه اسکار بهترین کارگردانی شده‌است؟
آیا میدانستید که : ۸۵ تا ۹۰ درصد خانه‌ها در ایسلند از انرژی زمین‌گرمایی برای تأمین آب گرم و گرمایش خود بهره می‌برند؟
آیا میدانستید که : بی‌بی مریم بختیاری از مبارزان علیه استبداد صغیر، جنبش مشروطه و جریان فتح تهران بود؟
آیا میدانستید که : سیارک ۷۲۱۰ داریوش که به نام داریوش بزرگ نامگذاری شده، هفت هزار و دویست و دهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : طاهره قرةالعین از نخستین پیروان سید علی‌محمد باب، برترین شخصیت زن در بابیه و سومین و شناخته‌شده‌ترین شخصیت زن در آئین بهایی است؟
آیا میدانستید که : جنبش نرم‌افزار آزاد جنبشی اجتماعی است که هدف آن تضمین آزادی‌های بنیادی کاربران نرم‌افزار برای استفاده، بررسی و تغییر آن می‌باشد؟ ریچارد استالمن بنیانگذار پروژه گنو، از پیشگامان آن به شمار می‌آید؟ (در تصویر، نشان‌وارهٔ گنو)
آیا میدانستید که : پروتون از دو کوارک بالا و یک کوارک پایین، و نوترون از دو کوارک پایین و یک کوارک بالا ساخته شده‌است؟
آیا میدانستید که : زبان برنامه‌نویسی ایدا به افتخار ایدا لاولیس، ریاضیدان، نخستین برنامه‌ساز رایانه و دختر لرد بایرون نامگذاری شده است؟
آیا میدانستید که : آنتیوپ تنها زن عضو قبیلهٔ آمازون‌ها بود که ازدواج کرد؟
آیا میدانستید که : دانشگاه ایالتی کنتاکی با حدود ۲٬۷۰۰ دانشجو، کوچک‌ترین دانشگاه ایالتی در کنتاکی آمریکا است؟
آیا میدانستید که : در فیلم میل مبهم هوس به کارگردانی لوئیس بونوئل، دو نفر در نقش کونچیتا بازی کردند و شخص سومی برای آن نقش گویندگی کرد؟
آیا میدانستید که : جنگ بون‌ای در سال ۱۲۷۴ میلادی، نخستین تلاش قوبلای‌خان، امپراتور مغول برای یورش به ژاپن بود؟
آیا میدانستید که : آزادماهی صورتی نر در هنگام تخم‌ریزی، گوژ بزرگی بر پشت خود درست می‌کند به همین دلیل آن را «آزادماهی گوژپشت» هم می‌خوانند؟
آیا میدانستید که : ان‌جی‌سی ۳۳۱۴ یک جفت کهکشان مارپیچی است که همپوشانی دارند و این جایگیری به اخترشناسان امکان می‌دهد تا ویژگی‌های غبار میان‌ستاره‌ای را بررسی کنند؟
آیا میدانستید که : تحیه محمدکاظم همسر ایرانی‌تبار جمال عبدالناصر، رئیس جمهور مصر بود؟
آیا میدانستید که : نام مریلین منسون ترکیبی از نامهای مریلین مونرو و چارلز منسون است؟
آیا میدانستید که : مسجدسلیمان نخستین منطقه ایران بود که شرکت نفت دارسی، سرانجام در ۲۶ مه ۱۹۰۸ میلادی در آنجا به نفت رسید؟
آیا میدانستید که : کتاب آرتامن یا کورش بزرگ با بیش از ۱۳٬۰۰۰ صفحه، بلندترین رمان فرانسه دربارهٔ کوروش بزرگ است که تاکنون نوشته شده؟
آیا میدانستید که : شهری بنام کرمان در ایالت کالیفرنیای آمریکا با جمعیتی حدود ۱۳۵۴۴ نفر وجود دارد؟
آیا میدانستید که : ناصرالدین شاه در سال ۱۲۳۰ اولین تلفن همراه موجود در ایران را داشت، که محصول کارخانه «البیس» زوریخ بود؟
آیا میدانستید که : جمجمه گویس با حدود ۲۰۰٫۰۰۰ تا ۵۰۰٫۰۰۰ سال قدمت، در سال ۲۰۰۶ در اتیوپی کشف شد؟
آیا میدانستید که : هرمزد رسام باستان‌شناس و کاشف الواح گلی حماسه گیلگمش و استوانهٔ مشهور به لوح حقوق بشر کورش در میان‌رودان است؟
آیا میدانستید که : شهر رفح از راه تونل‌های دست‌سازی که بوسیله ساکنین کنده شده‌اند با شهر رفح در کشور مصر ارتباط دارد؟
آیا میدانستید که : زبان‌های بانتو گروهی متشکل از حدود ۵۰۰ زبان هستند که در گستره وسیعی از قاره آفریقا استفاده می‌شوند؟
آیا میدانستید که : سیارک ۸۱۰ آتوسا که به نام آتوسا شهبانو هخامنشی ایران نامگذاری شده، هشتصد و دهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : نشان قلب (♥) را به کمک معادلات ریاضی می‌توان به صورت دوبعدی و سه‌بعدی ترسیم کرد و در فهرست حروف یونیکد دارای کارکتر است؟
آیا میدانستید که : جگر چرب غذایی است که از جگر غاز یا مرغابی خانگی تهیه می‌شود که برای تهیه آن آنقدر به پرنده غذا خورانده می‌شود تا به بیماری کبد چرب مبتلا شود؟
آیا میدانستید که : تشی بزرگترین جونده ایران است؟
آیا میدانستید که : بر اساس نوشته‌های افلاطون، گاو نر مقدس‌ترین حیوان در نزد مردمان قاره افسانه‌ای آتلانتیس بود که مظهر قدرت بشمار می‌رفت؟
آیا میدانستید که : گانگنام استایل تک‌آهنگ پاپ کره‌ای می‌باشد که تا تاریخ ۲۴ نوامبر ۲۰۱۲ بیش از ۸۰۰ میلیون بیننده در یوتیوب داشته است؟
آیا میدانستید که : هَگیس یا چغور پغور خوراک ملی اسکاتلند به‌شمار می‌آید؟
آیا میدانستید که : در کشور رواندا برای حفظ محیط زیست استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است؟
آیا میدانستید که : لاله گل ملی کشورهای ایران، افغانستان، ترکیه، هلند، مجارستان و بلژیک به شمار می‌آید؟
آیا میدانستید که : ماری کوری نخستین زن برندهٔ جایزه نوبل و تنها برندهٔ دو جایزه نوبل در دو زمینهٔ علمی گوناگون است؟
آیا میدانستید که : سیارک ۷۲۰۹ کوروش که به نام کوروش بزرگ نامگذاری شده، هفت هزار و دویست و نهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : جسد چارلی چاپلین یک سال پس از مرگش توسط دو مهاجر بلغاری و لهستانی در سال ۱۹۷۸ از خاک خارج شد و در ازای بازگرداندن جسد از وکیل چاپلین تقاضای دریافت پول کردند؟
آیا میدانستید که : آئین به‌آفریدان از نخستین جنبش‌های ایرانی ضد عرب و ضد اسلام بود که به‌آفرید یک ایرانی خراسانی در زمان ابومسلم خراسانی پایه‌گذاری کرد؟
آیا میدانستید که : در زمان جنبش مشروطه، حزب دموکرات را عامیون، حزب محافظه‌کار را اعتدالیون، و حزب سوسیال دمکرات را اجتماعیون عامیون نامگذاری کرده بودند که معادل عربی-فارسی گرایش هر حزب بود؟
آیا میدانستید که : سیندی نام عملیاتی زنی بود که به عنوان توریست آمریکایی، مردخای وانونو را به بهانه گردش از انگلستان به ایتالیا برد تا مامورین موساد او را دستگیر کنند؟
آیا میدانستید که : تا پیش از تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه برنامه هسته‌ای ایران، بیش از شصت درصد مبادلات بانکی دولت ایران از طریق بانک بریتانیایی اچ‌اس‌بی‌سی انجام می‌گرفت؟
آیا میدانستید که : نسبت طلایی در ریاضیات و هنر هنگامی است که نسبت بخش بزرگتر به بخش کوچکتر، برابر با نسبت کل به بخش بزرگتر باشد؟
آیا میدانستید که : مجموعه نقاشی‌های صادق هدایت را برادرزادهٔ او جهانگیر، با عنوان «آلبوم نقاشی‌های هدایت» منتشر کرده‌است؟
آیا میدانستید که : در سال ۱۹۴۷ قطعنامه ۱۸۱ سازمان ملل مقرر کرد شهر اورشلیم برای مدت ده سال در کنترل هیچ کدام از دو منطقه فلسطین و اسرائیل قرار نگیرد و با یک رژیم ویژهٔ بین‌المللی با نظارت سازمان ملل اداره شود که البته این طرح هیچگاه اجرایی نشد؟
آیا میدانستید که : باشگاه فوتبال اینتر میلان تنها باشگاه کشور ایتالیاست که تا کنون از سری آ به دستهٔ پائین تر سقوط نکرده است؟
آیا میدانستید که : مرتضی احمدی، گوینده، خواننده و بازیگر سینما و تلویزیون، تا سال ۱۳۲۵ در باشگاه فوتبال راه‌آهن بازیکن و مربی بود؟
آیا میدانستید که : احسان نراقی (۱۳۰۵- ۱۳۹۱) نویسنده، و جامعه‌شناس ایرانی و تنها فرد ایرانی است که معاون یونسکو بوده‌است؟
آیا میدانستید که : مریخ‌نورد کنجکاوی سنگین‌ترین جسم دست‌ساخت بشر است که با وزن ۹۰۰ کیلوگرم، برای ماموریت تحقیقاتی ۲ ساله در گودال گیل بر سطح مریخ نشست؟
آیا میدانستید که : مو یان، نام مستعار گوان موئه برندهٔ جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۲ است، که معنایش به چینی «سکوت کن» است؟
آیا میدانستید که : اِستِر از شخصیت‌های تنخ یهودی یا عهد عتیق در انجیل و شخصیت محوری کتاب استر است؟ بنا به مندرجات کتاب استر وی همسر و ملکهٔ اخشورش پادشاه ایرانی بود؟
آیا میدانستید که : جنبش ضد تنباکو در آلمان نازی نخستین جنبش بر ضد استعمال تنباکو و مصرف نوشیدنی‌های الکلی در تاریخ معاصر بود؟
آیا میدانستید که : بمباران‌های شیمیایی صدام حسین در مجموع در ۳۷۸ مورد در طول هشت سال جنگ ایران و عراق رخ داد که موجب کشته و زخمی شدن بیش از پنجاه هزار نفر شهروندان ایران و عراق شد؟
آیا میدانستید که : در ونیز امکان حرکت خودرو وجود ندارد و حمل و نقل عمومی به جای اتوبوس و تاکسی‌های معمول، توسط اتوبوس دریایی انجام می‌شود؟
آیا میدانستید که : گرینلند با ۲،۱۷۵،۵۹۰ کیلومتر مربع پهنا، پس از استرالیا دومین جزیره بزرگ جهان و بخشی از کشور دانمارک شمرده می‌شود؟
آیا میدانستید که : نخستین نشانه‌های اهلی‌سازی بز در ایران یافت شده که مربوط به حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد است؟
آیا میدانستید که : خوکچه هندی بومی آمریکای جنوبی است و اینکاها این حیوان را دست‌آموز کرده بودند و حتی از گوشت آن خوراکی تهیه می‌کردند و در مراسم مذهبی و طب سنتی از آن استفاده می‌کردند؟
آیا میدانستید که : قلهٔ کوه تاکائو در منطقه تامای توکیو بیشترین تعداد صعود کننده را در بین تمامی کوه‌های جهان داراست و هر سال به طور میانگین بیش از ۲٫۵ میلیون نفر از قلهٔ تاکائو بازدید می‌کنند؟
آیا میدانستید که : اجرام مسیه نام ۱۱۰ جرم غیرستاره‌ای بود که توسط شارل مسیه، ستاره‌شناس اهل فرانسه شناسایی و گردآوری شده‌اند؟
آیا میدانستید که : ریشه نامهای الگوریتم و علم جبر برگرفته از نام خوارزمی، دانشمند ستاره‌بین، ستاره‌شناس، ریاضیدان بزرگ ایرانی است؟
آیا میدانستید که : دوردست‌ترین‌ها مکان‌هایی در زمین هستند که می‌توان آنها را از نظر جغرافیایی به عنوان مکان‌هایی دوردست‌تر از دیگر مکان‌ها به‌شمار آورد؟
آیا میدانستید که : امیرعباس هویدا با داشتن ۱۳ سال سابقه نخست‌وزیری در دوران محمدرضا پهلوی، طولانی‌ترین زمان خدمت در تاریخ ایران به عنوان رئیس دولت را داراست؟
آیا میدانستید که : ۱۷ نفر از ۲۹ شرکت‌کننده در پنجمین کنفرانس سلوی برندهٔ جایزه نوبل فیزیک بوده یا بعدها این جایزه را دریافت کردند؟
آیا میدانستید که : در سال ۲۰۱۲ ویکی‌پدیای فارسی در میان دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا رتبه هجدهم را داشت و صفحاتش در هر ساعت ۷۱،۳۲۵ بار مشاهده شده‌اند؟
آیا میدانستید که : عبدالقدیر خان پدر انرژی هسته‌ای پاکستان در ژانویه ۲۰۰۴ به دست داشتن در یک شبکه بین‌المللی برای تکثیر غیرقانونی دانش هسته‌ای به کره شمالی، ایران و لیبی اعتراف کرد؟
آیا میدانستید که : نخستین عکس تاریخ بدست ژوزف نیسه‌فور، مخترع اهل فرانسه در سال ۱۸۲۶ میلادی گرفته شد؟
آیا میدانستید که : بزرگترین اثر مجوسی اهوازی، کتاب مَلِکی نام دارد که منظم‌تر و خلاصه‌تر از کتاب الحاوی رازی و کاربردی‌تر از کتاب قانون ابن سینا می‌باشد؟
آیا میدانستید که : لوچو، کشتی پهلوانی و سنتی استان مازندران می‌باشد که بیشتر در ۲۸ تیرماه هر سال برای شناسایی پهلوان منطقه، هم‌زمان با آیینی که به جشن مردگان معروف است برگزار می‌شود؟
آیا میدانستید که : کلمهٔ بایکوت از نام چارلز بایکوت، گرفته شده و استفاده از آن در زبان انگلیسی از زمان نزاع زمین در ایرلند آغاز شد وی در سال ۱۸۸۰ توسط ایرلندی‌ها از لحاظ اجتماعی طرد (بایکوت) شد؟
آیا میدانستید که : شکند گمانیک ویچار کتابی به زبان پارتی از مردان‌فرخ پسر اورمزدداد و از کتاب‌های مهم زرتشتیان است که برای اثبات بنیادهای دین زرتشت و در رد دین‌های یهودی، مسیحیت، مانوی و تا اندازه‌ای اسلام نوشته شده‌است؟
آیا میدانستید که : عنایت‌الله گنجی در روز سوم شهریور ۱۳۲۰ توانست با شلیک چند گلوله، یکی از هواپیمای انگلیسی متفقین که قصد فرود در فرودگاه هفتکل را داشت ساقط کند؟ (در تصویر، آرامگاه گنجی)
آیا میدانستید که : منشور حقوق ایالات متحده آمریکا پس از جنگ استقلال با بریتانیا برای اعطای حقوق اولیه به شهروندان به صورت ۱۰ متمم به قانون اساسی آمریکا تدوین شد و این امکان را به مردم داد تا با ایجاد گروه‌های شبه‌نظامی برای مقابله با خودکامگی احتمالی زمامداران در این کشور بتوانند عکس‌العمل نشان دهند؟
آیا میدانستید که : انقلاب زمستانی، که منشا بسیاری از جشن‌ها و آئین‌های باستانی در فرهنگ‌ها و تمدن‌های بشری مانند شب یلدا، حنوکا و کریسمس است، لحظه‌ای است که خورشید از دید ناظر زمینی در بیشترین فاصله زاویه‌ای با صفحه استوا در آنسوی نیم‌کره ناظر قرار دارد و پس از آن طول روزها بلندتر می‌شود؟
آیا میدانستید که : بیست سال پس از گشایش دارالفنون، ناصرالدین‌شاه قاجار پس از مسافرتی به اروپا، دستور داد که در تهران بیمارستانی به سبک اروپایی بسازند؟ این ساختمان قدیمی که در نزدیکی چهارراه حسن‌آباد قرار داشت اکنون با تغییرات و افزودن ساختمانهای دیگر به آن، بیمارستان سینا نامیده می‌شود؟
آیا میدانستید که : ایناف ایز ایناف یک سازمان ناسودبر در آمریکا است که برای امن کردن اینترنت برای کودکان تلاش می‌کند و در تصویب قوانینی در این زمینه نقش داشته‌است؟
آیا میدانستید که : پس از ساخت شمشیرهای قادسیه، به دستور صدام حسین، کلاهخود ۵۰۰۰ سرباز ایرانی کشته شده در جنگ را در اطراف آن قرار دادند؟ در هر یک از کلاه‌خودها نیز با شلیک یک گلوله، سوراخی ایجاد کردند؟
آیا میدانستید که : عملیات آخوندک حملهٔ نیروی دریایی آمریکا به دو سکوی نفتی ایران در اواخر جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ است که به تلافی برخورد یک مین دریایی رهاشده از کشتی مین‌گذار ایران اجر به ناوچهٔ آمریکایی ساموئل بی. رابرتز انجام شد؟
آیا میدانستید که : دانشنامه اسلام نخستین دایرةالمعارف به سبک مدرن در موضوع اسلام‌شناسی بود که در سالهای ۱۹۱۳-۱۹۳۸ اولین نسخهٔ آن توسط خاورشناسان غربی به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسوی چاپ شد و شروعی بود برای تالیف و ترجمهٔ دانشنامه‌های اسلامی دیگر؟
آیا میدانستید که : زبان انگلیسی با یک میلیارد سخنور (بومی و زبان دوم) رتبه دوم پرکاربردترین زبان دنیا را بعد از زبان ماندرین معیار (چینی استاندارد) دارد؟
آیا میدانستید که : ماکائو از ۲۰ نوامبر ۱۵۵۵ تا ۲۰ دسامبر ۱۹۹۹، مستعمره پرتغال بود؟ ماکائو آخرین نقطه باقیمانده از استعمار اروپا در آسیا بود؟
آیا میدانستید که : ۱۶۲ پیروزی از ۲۷۱ پیروزی هوایی ایران در جنگ ایران و عراق توسط جنگنده‌های اف-۱۴ تام‌کت بدست آمد؟
آیا میدانستید که : آلاسکا بزرگترین و یکی از ثروتمندترین ایالت‌های آمریکا است که در سال ۱۸۶۷ به مبلغ ۷٫۲ میلیون دلار از روسیه خریداری شد؟
آیا میدانستید که : روئال آمونسن جستجوگر نروژی دو قطب شمال و جنوب و نخستین کسی است که به هر دو قطب شمال و جنوب رسید؟
آیا میدانستید که : رودلف هس آخرین بازمانده کابینه هیتلر، در حالی که ۹۳ سال سن داشت در زندانی در غرب برلین درگذشت وی تنها بازمانده نازی‌ها بود که دارای مقبره مشخص بود؟
آیا میدانستید که : ابن سینا، ۴۵۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشته‌است که شمار زیادی از آنها در زمینه پزشکی و فلسفه است؟
آیا میدانستید که : عمارت عالی‌قاپو آستانه‌ای از جنس مرمر داشت که مردم آن زمان برای ابراز ادب و احترام نسبت به شاهان صفوی در آنجا به زمین می‌افتادند و آستانه را می‌بوسیدند؟
آیا میدانستید که : رمان آرزوهای بزرگ در ابتدا یک داستان دنباله‌دار بود که از دسامبر ۱۸۶۰ تا اوت ۱۸۶۱ میلادی در یک هفته‌نامه به چاپ می‌رسید؟
آیا میدانستید که : در دوره حکومت خسرو پرویز در گور، کتابی به زبان پارسی میانه درباره آیین دادرسی ایران بنام مادگان هزار دادستان بوسیله فرخ‌مرد بهرامان نوشته شده‌است؟
آیا میدانستید که : تار در گذشته پنج سیم داشت و بعدها درویش‌خان سیم ششمی به آن افزود که همچنان با شش سیم به کار می‌رود؟
آیا میدانستید که : استان خراسان جنوبی و شهرستان قائنات تولید ۹۵ درصد از زرشک ایران را در اختیار دارد؟ ایران بزرگترین تولید کننده زرشک در دنیاست؟
آیا میدانستید که : مرتضی نی‌داوود در سالهای پس از انقلاب پیش درآمد آواز اصفهان را به شیوه‌ای نو برای ارکستر بزرگ تنظیم نمود که به عنوان موسیقی اصلی سریال هزاردستان انتخاب شد؟
آیا میدانستید که : ناصرالدین‌شاه قاجار پیش از پادشاهی، «ناصرالدین میرزا» و پس از مرگ، «شاه شهید» خوانده می‌شد؟
آیا میدانستید که : لیندا هانت نخستین کسی بود که جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را برای بازی در نقش شخصیتی مذکر دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : در گاهشماری ایران، پنجمین ماه که مرداد نام دارد از نظر لغوی و معناشناسی در اصل امرداد و به معنای نامیرایی و جاودانگی است؟
آیا میدانستید که : امینم در ترانهٔ خدای رپ ۹۷ واژه را در مدت ۱۵ ثانیه می‌خواند؟
آیا میدانستید که : ابومسلم‌نامه حماسه‌ای برگرفته از زندگی ابومسلم خراسانی است که توسط ابوعبدالله مرزبانی نوشته شد؟
آیا میدانستید که : جاستین بیبر، در سال ۲۰۰۷ با قرار دادن ویدئوهایی از خواندن خود در یوتیوب معروف شد. او یکی از صد شخصیت مشهور سال ۲۰۱۲ بود؟
آیا میدانستید که : کبیسه، در اصطلاح سال کبیسه از ریشه کبس به معنی پرکردن چاه با خاک می‌آید؟
آیا میدانستید که : زرتشت از نخستین شاعران ایران، سرایندهٔ گاتاها، از سرودهای مذهبی ایران باستان بوده‌است؟ (در تصویر، نماد فروهر)
آیا میدانستید که : فیلم دنیای آب از نگاه بازگشت سرمایه و میزان فروش، یک شکست بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : صد سال تنهایی یکی از شاهکارهای گابریل گارسیا مارکز دانسته می‌شود؟
آیا میدانستید که : جریان بنگوئلای اقیانوس منجمد جنوبی اندکی اثر ال‌نینیویی دارد؟
آیا میدانستید که : هر بطری شیواس ریگل شمشیر حاوی ویسکی‌های حداقل ۴۵ ساله و تزئین شده با ۲۲ قیراط الماس به قیمت ۲۰۰٬۰۰۰ دلار به فروش می‌رسد؟
آیا میدانستید که : نوروز در سال ۵۳۸ پیش از میلاد توسط کوروش بزرگ به عنوان جشن ملی ایران اعلام‌شد؟
آیا میدانستید که : آلفا قنطورس بی‌بی نزدیک‌ترین سیارهٔ فراخورشیدی به زمین و پروکسیما قنطورس نزدیک‌ترین ستاره به منظومهٔ شمسی است؟
آیا میدانستید که : خسرو پرویز طی ماجرایی با کودتای پسر بزرگش قباد دوم به قتل رسید؟
آیا میدانستید که : قمارخانه‌های ماکائو در سال ۲۰۱۲ درآمدی برابر ۳۸ میلیارد دلار داشتند. این مبلغ در قمارخانه‌های لاس‌وگاس تنها ۶ میلیارد دلار بود؟
آیا میدانستید که : آتلانتیس نام قاره‌ای افسانه‌ای است که بر پایهٔ نوشته‌های افلاطون در زمان‌های قدیم وجود داشته‌است؟
آیا میدانستید که : داستان‌های شاهنامه برگرفته از شاهنامهٔ ابومنصوری است و تنها برخی نبردهای رستم و داستان‌هایی مانند بیژن و منیژه و بیژن و گرازان زادهٔ ذهن فردوسی بوده‌است؟
آیا میدانستید که : کنسرتو پیانو شماره ۵ آخرین و شناخته‌شده‌ترین کنسرتو پیانو بتهوون است که وی آن را در شرایط سخت اشغال وین توسط ناپلئون و سپاهیانش تصنیف کرد؟
آیا میدانستید که : پیشینۀ فوتبال به سدهٔ دوم و سوم پیش از میلاد در چین باز می‌گردد؟
آیا میدانستید که : در فرانسه برای ساخت پل کنکورد از سنگ‌های قلعه معروف باستیل استفاده شده است؟
آیا میدانستید که : شهاب‌سنگ هوبا بزرگترین شهاب‌سنگ شناخته شده بر روی زمین است؟
آیا میدانستید که : مردم نروژ تاکنون در دو همه‌پرسی در سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۹۴ میلادی به عضویت این کشور در اتحادیه اروپا رأی مخالف داده‌اند؟
آیا میدانستید که : نورپردازی برج ساختمان مرکزی دانشگاه تگزاس در آستین در مناسبت‌های گوناگون مانند موفقیت‌های علمی و ورزشی دانشجویان دانشگاه، تغییر می‌کند؟
آیا میدانستید که : مغز آلبرت اینشتین پس از مرگ او از سرش خارج گردید تا برای یافتن دلیل نبوغ او مورد مطالعه قرار گیرد؟
آیا میدانستید که : آزتک‌ها، قارچ‌های جادو را «گوشت خدایان» می‌نامیدند و در مراسم تاج‌گذاری موکتزومای دوم در سال ۱۵۰۲ میلادی نیز از این قارچ‌ها استفاده کردند؟
آیا میدانستید که : نام نماد رسمی جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴، فولکو از ترکیب دو واژهٔ پرتغالی «futebol» (فوتبال) و «ecologia» (بوم‌شناسی) گرفته شده است؟
آیا میدانستید که : ولادیمیر شوخوف، مهندس روس که برای سازه‌های فلزیش شناخته می‌شود، در ۲۴ سالگی به دلیل ناامیدی تصمیم گرفت مهندسی را رها کند و در دانشکده پزشکی ثبت‌نام کرد؟
آیا میدانستید که : کاخ مارینسکی در سن پترزبورگ به دستور نیکلای یکم و به عنوان هدیه ازدواج دخترش، ماریا ساخته شد؟
آیا میدانستید که : در سال شش امپراتور (۲۳۸ میلادی) شش نفر به عنوان امپراتور روم قدرت را در دست داشتند؟
آیا میدانستید که : مارگریت پرت نویسنده و عارف فرانسوی بود که در سال ۱۳۱۰ میلادی توسط دادگاه تفتیش عقاید محکوم و در پاریس سوزانده شد؟
آیا میدانستید که : کا گ ب چندین بار تلاش کرد رودلف نوریف را به شوروی بازگرداند اما هربار ناموفق بود؟
آیا میدانستید که : گرگ کاپیتول تندیسی مفرغی از ماده گرگی در حال شیر دادن به بانیان افسانه‌ای شهر رم، رموس و رمولوس است؟
آیا میدانستید که : بخش‌هایی از ترانهٔ عشق یکسان که توسط مری لمبرت خوانده می‌شود به زندگی واقعی خود او اشاره دارد؟
آیا میدانستید که : پاتریشیا کرنول، نویسندهٔ مشهور داستان‌های جنایی، در جوانی از اختلال خوردن در رنج بوده و مدت کوتاهی نیز در بیمارستان روانی بستری بوده است؟
آیا میدانستید که : تعداد افرادی که در سال ۲۰۱۲ در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به ایدز مبتلا شده‌اند، در مقایسه با سال ۲۰۰۱ بیش از ۵۰٪ افزایش داشته است؟ (در تصویر، روبان سرخ)
آیا میدانستید که : تراژدی دوحه نامی است که طرفداران تیم ملی فوتبال ژاپن به بازی سال ۱۹۹۳ این کشور با عراق داده‌اند که در پی آن ژاپن از راهیابی به جام جهانی فوتبال ۱۹۹۴ بازماند و جای خود را به کره جنوبی داد؟
آیا میدانستید که : پیش از آنکه جیمز دبلیو پترسون وارد مجلس سنای آمریکا شود، چندین سال در کالج دارتموث ریاضیات، اخترشناسی و هواشناسی تدریس می‌کرد؟
آیا میدانستید که : کلیسای افغان در بمبئی برای بزرگداشت کشته‌شدگان جنگ اول افغان و انگلیس ساخته شده است؟
آیا میدانستید که : دانمارک نخستین کشوری بود که قانون اتحاد مدنی همجنس‌گرایان را در سال ۱۹۸۹ تصویب کرد؟
آیا میدانستید که : والری سولاناس نویسنده فمینیست رادیکال آمریکایی بود که پس از تلاشی ناموفق برای قتل اندی وارهول به شهرت رسید؟
آیا میدانستید که : متیو مک‌کانهی و جرد لتو برای بازی در فیلم باشگاه خریداران دالاس هرکدام به ترتیب حدود ۲۳ و ۱۴ کیلوگرم وزن کم کردند؟
آیا میدانستید که : بالاتنه نفرتیتی تندیسی از سنگ آهک و گچ که قدمت آن به حدود سال ۱۳۵۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد، از زمان کشف در سال ۱۹۱۲ به عنوان نمادی از زیبایی زنانه در دوران باستان شناخته می‌شود؟
آیا میدانستید که : در نشان ملی گرینلند نقش خرسی قطبی وجود دارد که پنجه چپش را بالا گرفته است، به این خاطر که بومیان گرینلند معتقدند خرس‌های قطبی چپ‌دست هستند؟
آیا میدانستید که : اچ‌ام‌اس اوشن در تمام مدتی که در نیروی دریایی بریتانیا خدمت می‌کرد، هیچگاه در آب‌های بریتانیا لنگر نینداخت؟
آیا میدانستید که : ستاره‌های کرملین ستاره‌های شیشه‌ای یاقوتی هستند که در دهه ۱۹۳۰ میلادی بر بالای پنج برج از برج‌های کاخ کرملین نصب شدند؟
آیا میدانستید که : محمد بن لادن کارآفرین ثروتمند عرب و پدر بیش از ۵۰ فرزند از جمله اسامه بن لادن بود؟
آیا میدانستید که : هندوانه ابوجهل میوه‌ای تلخ مزه است که زنان باردار از آن برای سقط جنین استفاده می‌کرده‌اند؟
آیا میدانستید که : کوین اوهالوران شناگر استرالیایی دارنده یک مدال طلا در المپیک تابستانی ۱۹۵۶، در ۳۹ سالگی با شلیک گلوله‌ای تصادفاً موجب مرگ خود شد؟
آیا میدانستید که : احتمال شکل‌گیری دو بلور برف با ساختار کاملاً یکسان به قدری ناچیز است که حتی در میان تمام دانه‌های بلور ایجاد شده در تاریخ سیاره زمین، وجود دو بلور کاملاً مشابه بسیار نامحتمل است؟
آیا میدانستید که : برقی که مارماهی آمریکای جنوبی تولید می‌کند می‌تواند ده لامپ را روشن کند؟
آیا میدانستید که : گروه چهارتایی کلاین کوچک‌ترین گروه نادوری است؟
آیا میدانستید که : مری اندرسن نخستین برف‌پاک‌کن کارای خودرو را اختراع کرد؟
آیا میدانستید که : محمد میرزا کاشف‌السلطنه نخستین فرد ایرانی است که چای را از هندوستان به ایران آورد و شهر لاهیجان را به دلیل وجود هوای مناسب برای کشت چای انتخاب کرد؟
آیا میدانستید که : کشور فنلاند به دلیل داشتن دریاچه‌های زیاد ملقب به کشور هزار دریاچه است؟
آیا میدانستید که : ترنس تائو ریاضیدان استرالیایی در ۱۰ سالگی توانست در المپیاد ریاضی مدال برنز بگیرد. او هنگامی مدال طلا گرفت که هنوز ۱۳ سالش نشده بود؟
آیا میدانستید که : برگ‌های دیفنباخیا، از گیاهان تزیینی که در آپارتمانها نگهداری می‌شود، سمی بوده و چنانچه خورده شوند باعث مسمومیت و گاه مرگ می‌گردند؟
آیا میدانستید که : در فرایند تولید مثل اسب‌های دریایی، جنس نر باردار می‌شود؟
آیا میدانستید که : فرشید مثقالی تصویرگر کتاب‌های کودک و نوجوان تنها برندهٔ ایرانی جایزه هانس کریستین آندرسن است؟
آیا میدانستید که : شطرنج نیشابوری از کهن‌ترین مجموعه‌های موجود شطرنج است که در پژوهش‌های باستان‌شناسی نیشابور یافت شد؟
آیا میدانستید که : نیل با حدود ۶٬۶۵۰ کیلومتر طول، طولانی‌ترین رود جهان است؟
آیا میدانستید که : کاخ فارنیسه از نمونه‌های مهم معماری دوره رنسانس در رم، اکنون مقر سفارت فرانسه در ایتالیا است؟
آیا میدانستید که : ویلیام لورنس براگ جوان‌ترین برنده جایزه نوبل است که در ۲۵ سالگی (۱۹۱۵ میلادی) همراه با پدرش، ویلیام هنری براگ، جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : تک‌چهره یاکوب د گین سوم اثر رامبرانت تاکنون چهار بار ربوده شده و از این نظر در بین تمام تابلوهای نقاشی دارای رکورد است؟
آیا میدانستید که : هیپاتیا بانوی ریاضیدان و فیلسوف یونانی بود که به اتهام جادوگری و توطئه علیه مسیحیت، کشته و سوزانده شد؟
آیا میدانستید که : در دریای سرخ مقادیر زیادی از نوعی جلبک وجود دارد که رنگ دریا را به قهوه‌ای مایل به سرخ تغییر می‌دهند؟
آیا میدانستید که : جیوه تنها فلزی است که در شرایط استاندارد دما و فشار مایع است؟
آیا میدانستید که : فیل‌های مادر وقت زیادی را با خرطوم‌هایشان صرف لمس و نوازش بچه‌هایشان می‌کنند و بچه‌ای که نوازش نشود کم‌تر از بچه‌ای که تماس زیادی با مادرش داشته رشد می‌کند؟
آیا میدانستید که : اندونزی مجموعه‌ای از حدود ۱۷،۵۰۸ جزیره بزرگ و کوچک در اقیانوس آرام است؟
آیا میدانستید که : مار بوآ با کمک گرفتن از ماهیچه‌های قدرتمندی که دارد شکار را خفه کرده و یکجا می‌بلعد و پس از آن برای هفته‌ها و گاه ماه‌ها بدون غذا به زندگی خود ادامه می‌دهد؟
آیا میدانستید که : ژان-فرانسوا-ترز شالگرین، معمار فرانسوی جنبش نوکلاسیسیسم، پیش از کامل شدن شناخته‌شده‌ترین اثرش، طاق پیروزی درگذشت؟
آیا میدانستید که : کوآلاها زمان زیادی را در خواب بر روی شاخه‌های درخت اوکالیپتوس می‌گذرانند که به ۲۰ ساعت در روز نیز می‌رسد؟
آیا میدانستید که : پاوان رقصی اشرافی است که بیشتر در دوره رنسانس و بسیار کند و با وقار اجرا می‌شده است؟
آیا میدانستید که : کاترین بیگلو نخستین زنی است که برنده جایزه اسکار بهترین کارگردانی شده‌است؟
آیا میدانستید که : ۸۵ تا ۹۰ درصد خانه‌ها در ایسلند از انرژی زمین‌گرمایی برای تأمین آب گرم و گرمایش خود بهره می‌برند؟
1:37 pm
استان خراسان رضوی
استان خراسان رضوی یکی از استان‌های خراسان در شمال شرقی ایران به مرکزیت مشهد است که از شمال با ترکمنستان و استان خراسان شمالی، از غرب با استان سمنان، از جنوب غربی و جنوب با استان خراسان جنوبی و از شرق با افغانستان همسایه است. این استان در سال ۱۳۸۳ با تقسیم استان خراسان به سه استان ایجاد شد.
واژهٔ رضوی در نام این استان، به مقبرهٔ علی بن موسی الرضا در مرکز این استان اشاره دارد.
مساحت این استان ۱۱۸٬۸۵۴ کیلومتر مربع بوده که از این نظر جهارمین استان بزرگ کشور است.
خراسان رضوی از ۲۵ شهرستان و ۶۵ بخش تشکیل شده‌است.
تاریخچه
خراسان، در طول تاریخ شاهد ظهور و سقوط سلسله ها و دولت های بسیاری در قلمرو خود بوده است. اقوام مختلف اعراب، ترک ها، کردها، مغول ها، ترکمن ها و افغان ها زمان به زمان به این منطقه تغییرات را به ارمغان آورده اند.
جغرافیدانان باستان ایران، ایران را به هشت بخش تقسیم کرده که خراسان بزرگ شکوفا ترین و بزرگترین قلمرو بوده است. اسفراین نیز، در میان دیگر شهرهای استان، یکی از نقاط کانونی برای اقامت اقوام آریایی پس از ورود به ایران محسوب می گردد.
امپراتوری اشکانیان برای چندین سال در نزدیکی مرو در خراسان مستقر بوده است. در دوران ساسانیان نیز استان توسط یک سپهبد که "پادگوسبان" نامیده می شده و چهار مرگراوس (margraves) که هر یک فرمانده یکی چهار بخش استان بوده اند حکومت می شده است.
در دوران فتوحات مسلمانان در ایران خراسان به چهار بخش تقسیم گردید و هر بخش به اسم شهر بزرگ خود یعنی نیشابور، مرو، هرات و بلخ نامیده شدند.
آمار جمعیتی
تعداد کل جمعیت استان بر اساس آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ تعداد ۵٬۹۹۴٬۴۰۲ نفر بوده که شامل ۲٬۹۹۹٬۵۲۹ نفر مرد و ۲٬۹۹۴٬۸۷۳ نفر زن می‌باشد.
مشهد
مشهدکلان‌شهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر در زمان افشاریان، پایتخت ایران بود. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ این شهر با ۲٬۴۱۰٬۸۰۰ نفر جمعیت دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است.این شهر به واسطه وجود حرم علی بن موسی‌الرضا، هشتمین امام مذهب شیعه، سالانه پذیرای بیش از ۳۲ میلیون زائر از داخل و بیش از یک میلیون زائر از خارج از کشور است. مشهد تنها در فصل تابستان سال ۱۳۸۹ پذیرای بیش از ۱۳ میلیون مسافر بوده‌است. آمار نشان می‌دهد وجود آرامگاه علی بن موسی الرضا در مشهد موجب شده است که به طور میانگین هر ایرانی، هر سه سال یک‌بار به مشهد سفر کند. مساحت شهر مشهد درآخرین تغییرات بالغ بر ۲۸۸ کیلومتر مربع می‌باشد.
پیشینه
حوضهٔ رودخانهٔ کشف‌رود که شهر مشهد در آن قرار دارد. به خاطر شرایط مناسب طبیعی، از پیش از اسلام به عنوان یکی از بخشهای مورد توجه برای سکونت در خراسان به حساب می‌آمده است. این منطقه در آغاز مسکن اقوام آریائی بود. در نزدیکی شهر کنونی مشهد، شهری بنام توس وجود داشته است. در اسطوره‌های ایرانی بنای اصلی شهر توس را به جمشید و بازبنای آن را به توس، پهلوان و سپهسالار کیانی نسبت می‌دهند. از تاریخ این شهر در پیش از اسلام، به جز افسانه‌ای چند، آگاهی چندانی در دست نیست. ولی با توجه به اسناد موجود، می‌توان گمان برد که این شهر در اواخر حکومت ساسانیان، یکی از مرزداری‌های سر راه گرگان و نیشابور به مرو و بلخ، و از ولایت‌های مشهور در خراسان بزرگ بوده‌است.
توس در زمان خلافت عثمان به‌طور کامل توسط اعراب فتح شد. در دورهٔ اسلامی این منطقه بخشی از ولایت توس به مرکزیت شهر تابران بود که آبادی‌های سناباد و نوغان که بخشی از مشهد کنونی هستند را نیز در بر می‌گرفت. پس از حملهٔ مغولان مردم شهر ویران‌شدهٔ توس به مشهد مهاجرت کردند و شهر گسترش پیدا کرد. مشهد در زمان حکومت نادرشاه افشار به عنوان پایتخت ایران برگزیده شد.
نام مشهد
واژه مشهد به معنی محل شهادت است. علی بن موسی الرضا پس از قتل به دست مأمون عباسی در سال ۲۰۲ هـ. ق، در آرامگاه هارونی سناباد به خاک سپرده شد. از آن پس «سناباد نوغان» به نام «مشهدالرضا» خوانده شد و کم‌کم بر پهنه آن، به ویژه در زمان شاه تهماسب صفوی افزوده گشته و مردم توس به مشهد کوچ داده شدند؛ و به مرور زمان نام مشهد بر این شهر ماندگار شد. گفتنی است که نام مشهد اولین بار توسط سلطان محمود غزنوی به این شهر داده شد.
مشهد در دوره اسلامی
به گفته تاریخ نویسان، هنگامی که یزدگرد سوم از برابر سپاهیان مسلمان عرب گریخت، به خراسان روی آورد. سپاه مسلمانان به فرماندهی احنف بن قیس که مامور فنح خراسان بودند وی را تعقیب کردند. یزدگرد که آنان را به دنبال خویش یافت، راهی توس شد تا از کنارنگ توس مرزبان خود در آن خطه پناه بخواهد، اما کنارنگ با این بهانه که از یک سو، توس گنجایش موکب بزرگ پادشاهی را ندارد، و از سوی دیگر، پناه دادن به پادشاه، امکان یورش سپاه مسلمانان را افزایش می‌دهد، یزدگرد را از توس راهی مرو کرد. حاکم مرو نیز در آغاز به استقبال یزدگرد شتافت، اما سرانجام از او رخ برتافت و آخرین شاه ساسانی در سال ۳۱ هجری به دست آسیابانی در مرو کشته شد. کنارنگ توس هم با احساس خطر از سپاه مسلمانان، طی نامهای از عبدالله بن عامر، امان خواست و عهد کرد که اگر پیشنهاد او پذیرفته شود، در فتح نیشابور مسلمانان را یاری خواهد داد. پس چنین کرد و به امارت نیشابور دست یافت. با این ترفند، کنارنگیان، به رغم فتح خراسان، همچنان نفوذ خود را در خطه توس حفظ کردند و تا پایان عصر اموی و چیرگی سپاه ابومسلم در سال ۱۲۹ هجری، در آن جا ماندند و تنها پس از یورش سرداران ابومسلم بود که آن جا را رها ساختند.
مشهد در دوره امویان
از تاریخ توس در دوران امویان نیز خبر چندانی در دست نیست. تنها باید از مهاجرت و اقامت و درگذشت خواجه ربیع بن خثیم از یاران ابن مسعود صحابی یاد کرد که در حدود سالهای ۳۵ هجری راهی خراسان شد و در نوغان اقامت گزید و در سال ۶۱ در همان جا درگذشت و دفن شد.
مشهد در دوره عباسیان
در دوره عباسیان، گرچه فرمانداران خراسان از جانب حکومت مرکزی برگزیده می‌شدند، اما بی کفایتی این والیان و جنبش‌هایی که در گوشه و کنار این خطه رخ می‌داد، گاه مردم را چنان برمی‌آشفت که خواهان برکناری ایشان می‌شدند. از جمله در سالهای پایانی قرن دوم، آن زمان که علی بن عیسی والی خراسان بود، فتنه و آشوب تا آن اندازه در خراسان بالا گرفت که هارون الرشید در سال ۱۸۹ خود برای سرکوب شورش، رهسپار ولایات شرقی شد. اما علی بن عیسی، فرصت طلبانه، و با هدایای بسیار، در ری نزد او آمد و هارون او را در حکمرانی خراسان پایدار داشت. ولی با سپری شدن یک سال، شورش از حد گذشت و هارون وی را برکنار نمود. در سال ۱۹۲ نیز خود برای استقرار امنیت کامل، راهی خراسان شد و در باغ حمید بن قحطبه اقامت گزید. یک سال پس از آن چنان بیمار شد که همان جا مرد و در تالار بزرگ کاخی که در آن باغ قرار داشت، به خاک سپرده شد. در دوران حکومت هارون عباسی، حمید بن قحطبه طائی والی خراسان بود که کاخی در باغی واقع در ۱٫۵ کیلومتری سناباد داشت. در بهار سال ۱۹۳ هجری قمری، هارون که برای سرکوب شورشی عازم سمرقند بود، در نوغان بیمار شد و بنا به وصیتش او را در آن باغ دفن کردند. چند سال بعد در دوران خلافت مامون، در ۲۰۲ هجری قمری، علی بن موسی‌الرضا که پس از یک سال اقامت در مرو عازم بغداد بود، در منزل امیر سناباد مسموم شد و مأمون پیکر او را نزدیک قبر هارون به خاک سپرد. از آن پس آن نقطه «مشهد الرضا» به معنی «محل شهادت رضا» و به اختصار مشهد نام گرفت.
از توس تا مشهد
توس، در دل خود شهرهایی داشته، که نوغان و طابران از آبادترین آنها بوده و آورده‌اند که این دو شهر هزار قریه و آبادی را در بر می‌گرفته‌است.... در طول تاریخ، گاه نوغان اعتبار افزونتری می‌یافته و زمانی طابران رونق بیشتری داشته‌است. جایی که اکنون به نام شهر توس معروف است و آرامگاه فردوسی، حماسه سرای نامدار ایران در آن قرار دارد، تنها بخشی از توس قدیم، یعنی همان طابران است، که بقایای ارگ و باروی نیمه ویرانی که مردم آن را قصر مامون می‌خوانند و بنای بزرگی که به بقعه هارونیه مشهور شده‌است، در آن پیداست. این محل، در حال حاضر حدود بیست کیلومتری شمال غربی شهر مشهد است. دیگر شهر بزرگ و نامدار توس، نوغان بوده که اینک در دل شهر مشهد قرار دارد. یکی از آبادی‌های پیرامون نوغان، روستایی به نام سناباد بوده که آب و هوایی خوش و مطبوع، کشتزارهایی پربار، قنات‌هایی سرشار و بوستانهایی شاداب و سرسبز داشته‌است. در بهار سال ۱۹۳ ه-ق هنگامی که هارون جهت سرکوب شورشی در سمرقند به نوغان رسید مریض و سپس فوت نمود وی وصیت نموده بود پس از مرگ او را در باغ مجاور محل اقامتش دفن نمایند. مآمون جانشین هارون پس از گذشت چند سالی از خلافتش در اثر طغیانی که علیه وی در عراق پدید آمد به قصد آنکه تمایل شیعیان را به خود جلب کند «علی ابن موسی الرضا» را به جانشینی نامزد کرد. علی ابن موسی الرضا پس از یک سال ماندن در مرو رهسپار بغداد شد، وقتی به روستای نوغان رسید به خانه امیر سناباد وارد و در آن جا مسموم و در سال ۲۰۲ یا ۲۰۳ ه-ق پس از سه روز درگذشت و پیکرش در باغ حمید بن قحطبه در ۱٫۵ کیلومتری روستای سناباد مدفون شد، از همان زمان این نقطه به نام مشهد الرضا و بعد به اختصار مشهد نام گرفت.
در تاریخ ۱۳۸۸/۸/۸ سالروز تولد علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعیان، توسط محمود احمدی نژاد (رئیس جمهور وقت) و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مشهد رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» برگزیده شد
مناطق شهری مشهد
منطقه ثامن: تقریبا شامل منطقه اطراف حرم می‌شود و دارای بافت قدیمی- مذهبی - سنتی است. بیشتر هتلها، هتل آپارتمانها و مهمانپذیرهای مشهد در این منطقه واقع شده‌اند و جو زائر پذیر دارد.
منطقه احمدآباد: از جمله محله‌های قدیمی شهر مشهد است و جزو مناطق اعیان نشین این شهر به شمار می‌رود.
منطقه قاسم‌آباد (شهرک غرب): جزو محله‌های تازه آباد شده مشهد است. قاسم‌آباد در شمال غربی مشهد واقع شده و از نظر شهرسازی، به روز تر از سایر نقاط شهر می‌باشد. محله‌های آن دارای پارکهای متعددی است.
جغرافیای طبیعی
شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی با ۲۸۸ کیلومتر مربع مساحت، در شمال شرق ایران و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه و در حوضه آبریز کشف رود، بین رشته کوه‌های بینالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۹۸۵ متر و فاصلهٔ آن از تهران ۹۶۶ کیلومتر است.
زمین‌شناسی
دشت (جلکه) مشهد که جزو حوضه آبریز کشف رود می‌باشد. دشت مشهد به صورت دره وسیع دارای ابعادی به طول بیش از 100km و عرض متوسط حدود 25 km و وسعت حدود 2500 km2 می‌باشد. دشت مشهد با مختصات طول جغرافیایی ۵۸° و ۲۱´ تا ۶۰° و ۸´ درجه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۵° و ۴۰´ تا ۳۶° ۰۳´ درجه شمالی در حوضه آبریز رودخانه کشف رود در خراسان رضوی قرار دارد. از میان سازندهای موجود در این دشت سازند مزدوران (سازند دوران دوم) در رابطه با منابع آب زیرزمینی حائض اهمیت است. این سازند که از رسوبات سخت کربناته تشکیل شده به دلیل وجود فضاهای خالی کارستی قادر است سفره‌های آب زیرزمینی را بوجود آورد. از جمله منابع آب سطحی این دشت نیز می‌توان به خود رودخانه کشف رود اشاره کرد. این رودخانه در گذشته دارای آب زیادی بوده‌است ولی در حال حاضر به علت پایین افتادن سطح آب زیرزمینی و در نتیجه قطع شدن زهکش‌ها تنها در مواقع سیلابی شدید مقداری آب از سرشاخه‌های آن وارد می‌شوند.
اقلیم
آب و هوای مشهد معتدل و متغیر است و وزش بادها در آن بیشتر در جهت جنوب شرقی به شمال غربی است. حداکثر درجه حرارت در تابستان‌ها ۴۳ درجه بالای صفر و کمترین آن در زمستان‌ها ۲۳ درجه زیر صفر است.
نمای شهر
دیدنی‌ها
از دیدنی‌های داخل شهر مشهد و اطراف آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: اماکن زیارتی:مسجد گوهرشاد، مسجد هفتاد و دو تن، مصلی طرق
از دیگر مراکز دیدنی شهر مشهد می‌توان به موزه‌های آستان قدس رضوی (که خود شامل چندین موزه است)، مجموعه سرزمین موج‌های آبی به عنوان بزرگترین پارک آبی سرپوشیده اشاره کرد.
اماکن باستانی:از سناباد و توس قدیم آثار تاریخی زیادی بر جای نمانده است.(هم اکنون شهر توس در حال یازسازی است) چهار طاقی بازه هور از قدیمی‌ترین بناهای موجود در محدودهٔ شهر است که زمان ساخته‌شدنش را قرن سوم میلادی تخمین می‌زنند.
اماکن تاریخی: آرامگاه نادرشاه، آرامگاه فردوسی، ایستگاه راه آهن،
پارک‌ها: پارک کوهسنگی، پارک و شهربازی ملت، کوهستان پارک شادی، باغ وحش و پارک جنگلی وکیل‌آباد
ییلاقات: شاندیز و طرقبه، زشک، نغندر، جاغرق، منطقه ییلاقی خور (قزلق) و منطقه ییلاقی سررود در شمال غربی مشهد، چالی دره، پارک جنگلی وکیل‌آباد، بوستان ملت، آبشار اخلمد و کنگ (ماسوله‌ای کوچک)، آبشار ارتکند، پارک جنگلی نه دره در دو کیلومتری جنوب مشهد، منطقه دیدنی فریزی، سد ارداک، هفت حوض، چشمه گیلاس، چشمه گراب
مراکز خرید: مجتمع تجاری پروما، بازار رضا، بازار بین‌المللی، بازار خیام، مجتمع آلتون و مجتمع تجاری الماس شرق و مجتمع تجاری وصال، بازار بعثت طرقبه میل اخنگان،، گنبد خشتی، گنبد هارونیه مدارسه عباسقلی خان
معماری و شهرسازی
شهر مشهد در گذشته دارای سه حصار بوده‌است و گسترش شهر در گذشته به سمت غرب (حرم علی بن موسی‌الرضا) بوده. ساخت اصلی شهر فعلی در ۲۵ سال اول قرن حاضر پایه ریزی شده‌است. خیابان، میدان و ساختمانهای دولتی سه عامل هدایت توسعه شهر را به عهده داشته‌اند. شهر دارای دو مرکز اصلی است.
چهار سمت شهر از طریق چند خیابان اصلی به میدان مرکزی اتصال می‌یابد. توسعه شهر در دهه ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۵ در جنوب غربی و غرب صورت گرفت. راه آهن و فرودگاه تأثیر زیادی بر چگونگی هدایت توسعه داشته‌اند. در دهه ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۵، جاده جدید تهران باعث توسعه شهر به سمت جنوب گردید. از سال ۴۵ به بعد توسعه شهر منطبق با طرح جامع هدایت شده‌است. در سال ۱۳۵۵ محور اصلی جامعه سنتو، دانشگاه فردوسی و پارک ملت توسعه شهر را به سمت غرب تشدید نمودند. این شهر قرار بود به دو قسمت مذهبی - سنتی (مشهد شرقی یا رضوی) و توریستی - مدرن (مشهد غربی یا پهلوی) تقسیم شود، که با انقلاب اسلامی ناکام ماند. در دوره شهرداری شهردار پژمان این امر با پاره‌ای تغییرات انجام گردید و شهرستان طرقبه-شاندیز به عنوان شهر توریستی مشهد معرفی گردید. ساختار کالبدی شهر به صورت قطاعی است. مراکز تجاری و خدماتی در اطراف حرم و قطاع غربی تمرکز یافته‌اند و واحدهای مسکونی در دو محور غرب و شرق قرار دارند.
فضای سبز
از جمله پارکهای محبوب و مورد توجه مردم شهر مشهد، می‌توان به پارک ملت، پارک بانوان (حجاب)، باغ ملی، پارک بزرگ وحدت، امام رضا (گلشهر)، کوهستان پارک شادی، پارک رازی (قره خان)، پارک امت، پارک محلی مطهر، پارک پردیس قائم، پارک میرزا کوچک خان، پارک خورشید و پارک کوهسنگی اشاره کرد. پارک خورشید، اولین پارک مشهد است که در آن زمین فوتبال ساحلی و زمین والیبال ساحلی، با ابعاد استاندارد، ایجاد شده است؛ گفتنی است که روشنایی آلاچیق‌های این پارک از سلولار خورشیدی تامین می‌گردد.
استان خراسان رضوی یکی از استان‌های خراسان در شمال شرقی ایران به مرکزیت مشهد است که از شمال با ترکمنستان و استان خراسان شمالی، از غرب با استان سمنان، از جنوب غربی و جنوب با استان خراسان جنوبی و از شرق با افغانستان همسایه است. این استان در سال ۱۳۸۳ با تقسیم استان خراسان به سه استان ایجاد شد.
واژهٔ رضوی در نام این استان، به مقبرهٔ علی بن موسی الرضا در مرکز این استان اشاره دارد.
مساحت این استان ۱۱۸٬۸۵۴ کیلومتر مربع بوده که از این نظر جهارمین استان بزرگ کشور است.
خراسان رضوی از ۲۵ شهرستان و ۶۵ بخش تشکیل شده‌است.
تاریخچه
خراسان، در طول تاریخ شاهد ظهور و سقوط سلسله ها و دولت های بسیاری در قلمرو خود بوده است. اقوام مختلف اعراب، ترک ها، کردها، مغول ها، ترکمن ها و افغان ها زمان به زمان به این منطقه تغییرات را به ارمغان آورده اند.
جغرافیدانان باستان ایران، ایران را به هشت بخش تقسیم کرده که خراسان بزرگ شکوفا ترین و بزرگترین قلمرو بوده است. اسفراین نیز، در میان دیگر شهرهای استان، یکی از نقاط کانونی برای اقامت اقوام آریایی پس از ورود به ایران محسوب می گردد.
امپراتوری اشکانیان برای چندین سال در نزدیکی مرو در خراسان مستقر بوده است. در دوران ساسانیان نیز استان توسط یک سپهبد که "پادگوسبان" نامیده می شده و چهار مرگراوس (margraves) که هر یک فرمانده یکی چهار بخش استان بوده اند حکومت می شده است.
در دوران فتوحات مسلمانان در ایران خراسان به چهار بخش تقسیم گردید و هر بخش به اسم شهر بزرگ خود یعنی نیشابور، مرو، هرات و بلخ نامیده شدند.
آمار جمعیتی
تعداد کل جمعیت استان بر اساس آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ تعداد ۵٬۹۹۴٬۴۰۲ نفر بوده که شامل ۲٬۹۹۹٬۵۲۹ نفر مرد و ۲٬۹۹۴٬۸۷۳ نفر زن می‌باشد.
مشهد
مشهدکلان‌شهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر در زمان افشاریان، پایتخت ایران بود. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ این شهر با ۲٬۴۱۰٬۸۰۰ نفر جمعیت دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است.این شهر به واسطه وجود حرم علی بن موسی‌الرضا، هشتمین امام مذهب شیعه، سالانه پذیرای بیش از ۳۲ میلیون زائر از داخل و بیش از یک میلیون زائر از خارج از کشور است. مشهد تنها در فصل تابستان سال ۱۳۸۹ پذیرای بیش از ۱۳ میلیون مسافر بوده‌است. آمار نشان می‌دهد وجود آرامگاه علی بن موسی الرضا در مشهد موجب شده است که به طور میانگین هر ایرانی، هر سه سال یک‌بار به مشهد سفر کند. مساحت شهر مشهد درآخرین تغییرات بالغ بر ۲۸۸ کیلومتر مربع می‌باشد.
پیشینه
حوضهٔ رودخانهٔ کشف‌رود که شهر مشهد در آن قرار دارد. به خاطر شرایط مناسب طبیعی، از پیش از اسلام به عنوان یکی از بخشهای مورد توجه برای سکونت در خراسان به حساب می‌آمده است. این منطقه در آغاز مسکن اقوام آریائی بود. در نزدیکی شهر کنونی مشهد، شهری بنام توس وجود داشته است. در اسطوره‌های ایرانی بنای اصلی شهر توس را به جمشید و بازبنای آن را به توس، پهلوان و سپهسالار کیانی نسبت می‌دهند. از تاریخ این شهر در پیش از اسلام، به جز افسانه‌ای چند، آگاهی چندانی در دست نیست. ولی با توجه به اسناد موجود، می‌توان گمان برد که این شهر در اواخر حکومت ساسانیان، یکی از مرزداری‌های سر راه گرگان و نیشابور به مرو و بلخ، و از ولایت‌های مشهور در خراسان بزرگ بوده‌است.
توس در زمان خلافت عثمان به‌طور کامل توسط اعراب فتح شد. در دورهٔ اسلامی این منطقه بخشی از ولایت توس به مرکزیت شهر تابران بود که آبادی‌های سناباد و نوغان که بخشی از مشهد کنونی هستند را نیز در بر می‌گرفت. پس از حملهٔ مغولان مردم شهر ویران‌شدهٔ توس به مشهد مهاجرت کردند و شهر گسترش پیدا کرد. مشهد در زمان حکومت نادرشاه افشار به عنوان پایتخت ایران برگزیده شد.
نام مشهد
واژه مشهد به معنی محل شهادت است. علی بن موسی الرضا پس از قتل به دست مأمون عباسی در سال ۲۰۲ هـ. ق، در آرامگاه هارونی سناباد به خاک سپرده شد. از آن پس «سناباد نوغان» به نام «مشهدالرضا» خوانده شد و کم‌کم بر پهنه آن، به ویژه در زمان شاه تهماسب صفوی افزوده گشته و مردم توس به مشهد کوچ داده شدند؛ و به مرور زمان نام مشهد بر این شهر ماندگار شد. گفتنی است که نام مشهد اولین بار توسط سلطان محمود غزنوی به این شهر داده شد.
مشهد در دوره اسلامی
به گفته تاریخ نویسان، هنگامی که یزدگرد سوم از برابر سپاهیان مسلمان عرب گریخت، به خراسان روی آورد. سپاه مسلمانان به فرماندهی احنف بن قیس که مامور فنح خراسان بودند وی را تعقیب کردند. یزدگرد که آنان را به دنبال خویش یافت، راهی توس شد تا از کنارنگ توس مرزبان خود در آن خطه پناه بخواهد، اما کنارنگ با این بهانه که از یک سو، توس گنجایش موکب بزرگ پادشاهی را ندارد، و از سوی دیگر، پناه دادن به پادشاه، امکان یورش سپاه مسلمانان را افزایش می‌دهد، یزدگرد را از توس راهی مرو کرد. حاکم مرو نیز در آغاز به استقبال یزدگرد شتافت، اما سرانجام از او رخ برتافت و آخرین شاه ساسانی در سال ۳۱ هجری به دست آسیابانی در مرو کشته شد. کنارنگ توس هم با احساس خطر از سپاه مسلمانان، طی نامهای از عبدالله بن عامر، امان خواست و عهد کرد که اگر پیشنهاد او پذیرفته شود، در فتح نیشابور مسلمانان را یاری خواهد داد. پس چنین کرد و به امارت نیشابور دست یافت. با این ترفند، کنارنگیان، به رغم فتح خراسان، همچنان نفوذ خود را در خطه توس حفظ کردند و تا پایان عصر اموی و چیرگی سپاه ابومسلم در سال ۱۲۹ هجری، در آن جا ماندند و تنها پس از یورش سرداران ابومسلم بود که آن جا را رها ساختند.
مشهد در دوره امویان
از تاریخ توس در دوران امویان نیز خبر چندانی در دست نیست. تنها باید از مهاجرت و اقامت و درگذشت خواجه ربیع بن خثیم از یاران ابن مسعود صحابی یاد کرد که در حدود سالهای ۳۵ هجری راهی خراسان شد و در نوغان اقامت گزید و در سال ۶۱ در همان جا درگذشت و دفن شد.
مشهد در دوره عباسیان
در دوره عباسیان، گرچه فرمانداران خراسان از جانب حکومت مرکزی برگزیده می‌شدند، اما بی کفایتی این والیان و جنبش‌هایی که در گوشه و کنار این خطه رخ می‌داد، گاه مردم را چنان برمی‌آشفت که خواهان برکناری ایشان می‌شدند. از جمله در سالهای پایانی قرن دوم، آن زمان که علی بن عیسی والی خراسان بود، فتنه و آشوب تا آن اندازه در خراسان بالا گرفت که هارون الرشید در سال ۱۸۹ خود برای سرکوب شورش، رهسپار ولایات شرقی شد. اما علی بن عیسی، فرصت طلبانه، و با هدایای بسیار، در ری نزد او آمد و هارون او را در حکمرانی خراسان پایدار داشت. ولی با سپری شدن یک سال، شورش از حد گذشت و هارون وی را برکنار نمود. در سال ۱۹۲ نیز خود برای استقرار امنیت کامل، راهی خراسان شد و در باغ حمید بن قحطبه اقامت گزید. یک سال پس از آن چنان بیمار شد که همان جا مرد و در تالار بزرگ کاخی که در آن باغ قرار داشت، به خاک سپرده شد. در دوران حکومت هارون عباسی، حمید بن قحطبه طائی والی خراسان بود که کاخی در باغی واقع در ۱٫۵ کیلومتری سناباد داشت. در بهار سال ۱۹۳ هجری قمری، هارون که برای سرکوب شورشی عازم سمرقند بود، در نوغان بیمار شد و بنا به وصیتش او را در آن باغ دفن کردند. چند سال بعد در دوران خلافت مامون، در ۲۰۲ هجری قمری، علی بن موسی‌الرضا که پس از یک سال اقامت در مرو عازم بغداد بود، در منزل امیر سناباد مسموم شد و مأمون پیکر او را نزدیک قبر هارون به خاک سپرد. از آن پس آن نقطه «مشهد الرضا» به معنی «محل شهادت رضا» و به اختصار مشهد نام گرفت.
از توس تا مشهد
توس، در دل خود شهرهایی داشته، که نوغان و طابران از آبادترین آنها بوده و آورده‌اند که این دو شهر هزار قریه و آبادی را در بر می‌گرفته‌است.... در طول تاریخ، گاه نوغان اعتبار افزونتری می‌یافته و زمانی طابران رونق بیشتری داشته‌است. جایی که اکنون به نام شهر توس معروف است و آرامگاه فردوسی، حماسه سرای نامدار ایران در آن قرار دارد، تنها بخشی از توس قدیم، یعنی همان طابران است، که بقایای ارگ و باروی نیمه ویرانی که مردم آن را قصر مامون می‌خوانند و بنای بزرگی که به بقعه هارونیه مشهور شده‌است، در آن پیداست. این محل، در حال حاضر حدود بیست کیلومتری شمال غربی شهر مشهد است. دیگر شهر بزرگ و نامدار توس، نوغان بوده که اینک در دل شهر مشهد قرار دارد. یکی از آبادی‌های پیرامون نوغان، روستایی به نام سناباد بوده که آب و هوایی خوش و مطبوع، کشتزارهایی پربار، قنات‌هایی سرشار و بوستانهایی شاداب و سرسبز داشته‌است. در بهار سال ۱۹۳ ه-ق هنگامی که هارون جهت سرکوب شورشی در سمرقند به نوغان رسید مریض و سپس فوت نمود وی وصیت نموده بود پس از مرگ او را در باغ مجاور محل اقامتش دفن نمایند. مآمون جانشین هارون پس از گذشت چند سالی از خلافتش در اثر طغیانی که علیه وی در عراق پدید آمد به قصد آنکه تمایل شیعیان را به خود جلب کند «علی ابن موسی الرضا» را به جانشینی نامزد کرد. علی ابن موسی الرضا پس از یک سال ماندن در مرو رهسپار بغداد شد، وقتی به روستای نوغان رسید به خانه امیر سناباد وارد و در آن جا مسموم و در سال ۲۰۲ یا ۲۰۳ ه-ق پس از سه روز درگذشت و پیکرش در باغ حمید بن قحطبه در ۱٫۵ کیلومتری روستای سناباد مدفون شد، از همان زمان این نقطه به نام مشهد الرضا و بعد به اختصار مشهد نام گرفت.
در تاریخ ۱۳۸۸/۸/۸ سالروز تولد علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعیان، توسط محمود احمدی نژاد (رئیس جمهور وقت) و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مشهد رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» برگزیده شد
مناطق شهری مشهد
منطقه ثامن: تقریبا شامل منطقه اطراف حرم می‌شود و دارای بافت قدیمی- مذهبی - سنتی است. بیشتر هتلها، هتل آپارتمانها و مهمانپذیرهای مشهد در این منطقه واقع شده‌اند و جو زائر پذیر دارد.
منطقه احمدآباد: از جمله محله‌های قدیمی شهر مشهد است و جزو مناطق اعیان نشین این شهر به شمار می‌رود.
منطقه قاسم‌آباد (شهرک غرب): جزو محله‌های تازه آباد شده مشهد است. قاسم‌آباد در شمال غربی مشهد واقع شده و از نظر شهرسازی، به روز تر از سایر نقاط شهر می‌باشد. محله‌های آن دارای پارکهای متعددی است.
جغرافیای طبیعی
شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی با ۲۸۸ کیلومتر مربع مساحت، در شمال شرق ایران و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه و در حوضه آبریز کشف رود، بین رشته کوه‌های بینالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۹۸۵ متر و فاصلهٔ آن از تهران ۹۶۶ کیلومتر است.
زمین‌شناسی
دشت (جلکه) مشهد که جزو حوضه آبریز کشف رود می‌باشد. دشت مشهد به صورت دره وسیع دارای ابعادی به طول بیش از 100km و عرض متوسط حدود 25 km و وسعت حدود 2500 km2 می‌باشد. دشت مشهد با مختصات طول جغرافیایی ۵۸° و ۲۱´ تا ۶۰° و ۸´ درجه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۵° و ۴۰´ تا ۳۶° ۰۳´ درجه شمالی در حوضه آبریز رودخانه کشف رود در خراسان رضوی قرار دارد. از میان سازندهای موجود در این دشت سازند مزدوران (سازند دوران دوم) در رابطه با منابع آب زیرزمینی حائض اهمیت است. این سازند که از رسوبات سخت کربناته تشکیل شده به دلیل وجود فضاهای خالی کارستی قادر است سفره‌های آب زیرزمینی را بوجود آورد. از جمله منابع آب سطحی این دشت نیز می‌توان به خود رودخانه کشف رود اشاره کرد. این رودخانه در گذشته دارای آب زیادی بوده‌است ولی در حال حاضر به علت پایین افتادن سطح آب زیرزمینی و در نتیجه قطع شدن زهکش‌ها تنها در مواقع سیلابی شدید مقداری آب از سرشاخه‌های آن وارد می‌شوند.
اقلیم
آب و هوای مشهد معتدل و متغیر است و وزش بادها در آن بیشتر در جهت جنوب شرقی به شمال غربی است. حداکثر درجه حرارت در تابستان‌ها ۴۳ درجه بالای صفر و کمترین آن در زمستان‌ها ۲۳ درجه زیر صفر است.
نمای شهر
دیدنی‌ها
از دیدنی‌های داخل شهر مشهد و اطراف آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: اماکن زیارتی:مسجد گوهرشاد، مسجد هفتاد و دو تن، مصلی طرق
از دیگر مراکز دیدنی شهر مشهد می‌توان به موزه‌های آستان قدس رضوی (که خود شامل چندین موزه است)، مجموعه سرزمین موج‌های آبی به عنوان بزرگترین پارک آبی سرپوشیده اشاره کرد.
اماکن باستانی:از سناباد و توس قدیم آثار تاریخی زیادی بر جای نمانده است.(هم اکنون شهر توس در حال یازسازی است) چهار طاقی بازه هور از قدیمی‌ترین بناهای موجود در محدودهٔ شهر است که زمان ساخته‌شدنش را قرن سوم میلادی تخمین می‌زنند.
اماکن تاریخی: آرامگاه نادرشاه، آرامگاه فردوسی، ایستگاه راه آهن،
پارک‌ها: پارک کوهسنگی، پارک و شهربازی ملت، کوهستان پارک شادی، باغ وحش و پارک جنگلی وکیل‌آباد
ییلاقات: شاندیز و طرقبه، زشک، نغندر، جاغرق، منطقه ییلاقی خور (قزلق) و منطقه ییلاقی سررود در شمال غربی مشهد، چالی دره، پارک جنگلی وکیل‌آباد، بوستان ملت، آبشار اخلمد و کنگ (ماسوله‌ای کوچک)، آبشار ارتکند، پارک جنگلی نه دره در دو کیلومتری جنوب مشهد، منطقه دیدنی فریزی، سد ارداک، هفت حوض، چشمه گیلاس، چشمه گراب
مراکز خرید: مجتمع تجاری پروما، بازار رضا، بازار بین‌المللی، بازار خیام، مجتمع آلتون و مجتمع تجاری الماس شرق و مجتمع تجاری وصال، بازار بعثت طرقبه میل اخنگان،، گنبد خشتی، گنبد هارونیه مدارسه عباسقلی خان
معماری و شهرسازی
شهر مشهد در گذشته دارای سه حصار بوده‌است و گسترش شهر در گذشته به سمت غرب (حرم علی بن موسی‌الرضا) بوده. ساخت اصلی شهر فعلی در ۲۵ سال اول قرن حاضر پایه ریزی شده‌است. خیابان، میدان و ساختمانهای دولتی سه عامل هدایت توسعه شهر را به عهده داشته‌اند. شهر دارای دو مرکز اصلی است.
چهار سمت شهر از طریق چند خیابان اصلی به میدان مرکزی اتصال می‌یابد. توسعه شهر در دهه ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۵ در جنوب غربی و غرب صورت گرفت. راه آهن و فرودگاه تأثیر زیادی بر چگونگی هدایت توسعه داشته‌اند. در دهه ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۵، جاده جدید تهران باعث توسعه شهر به سمت جنوب گردید. از سال ۴۵ به بعد توسعه شهر منطبق با طرح جامع هدایت شده‌است. در سال ۱۳۵۵ محور اصلی جامعه سنتو، دانشگاه فردوسی و پارک ملت توسعه شهر را به سمت غرب تشدید نمودند. این شهر قرار بود به دو قسمت مذهبی - سنتی (مشهد شرقی یا رضوی) و توریستی - مدرن (مشهد غربی یا پهلوی) تقسیم شود، که با انقلاب اسلامی ناکام ماند. در دوره شهرداری شهردار پژمان این امر با پاره‌ای تغییرات انجام گردید و شهرستان طرقبه-شاندیز به عنوان شهر توریستی مشهد معرفی گردید. ساختار کالبدی شهر به صورت قطاعی است. مراکز تجاری و خدماتی در اطراف حرم و قطاع غربی تمرکز یافته‌اند و واحدهای مسکونی در دو محور غرب و شرق قرار دارند.
فضای سبز
از جمله پارکهای محبوب و مورد توجه مردم شهر مشهد، می‌توان به پارک ملت، پارک بانوان (حجاب)، باغ ملی، پارک بزرگ وحدت، امام رضا (گلشهر)، کوهستان پارک شادی، پارک رازی (قره خان)، پارک امت، پارک محلی مطهر، پارک پردیس قائم، پارک میرزا کوچک خان، پارک خورشید و پارک کوهسنگی اشاره کرد. پارک خورشید، اولین پارک مشهد است که در آن زمین فوتبال ساحلی و زمین والیبال ساحلی، با ابعاد استاندارد، ایجاد شده است؛ گفتنی است که روشنایی آلاچیق‌های این پارک از سلولار خورشیدی تامین می‌گردد.
ساعت : 1:37 pm | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی