موتور جستجو (پردازش)
موتور جستجو (به انگلیسی: Search Engine) یا جویشگر، در فرهنگ رایانه، به طور عمومی به برنامهای گفته میشود که کلمات کلیدی را در یک سند یا بانک اطلاعاتی جستجو میکند. در اینترنت به برنامهای گفته میشود که کلمات کلیدی موجود در فایلها و سندهای وب جهانی، گروههای خبری، منوهای گوفر و آرشیوهای FTP را جستجو میکند. جویشگر های زیادی وجود دارند که امروزه از معروفترین و پراستفاده ترین آنها میتوان به google و یاهو! جستجو اشاره کرد.

بهینهسازی موتور جستجو
بهینهسازی موتور جستجو (به انگلیسی: Search engine optimization (SEO)) که گاهی در فارسی به آن سئو گفته میشود عملیاتی است که برای بهبود دید یک وبگاه یا یک صفحهٔ وب در صفحه نتایج موتورهای جستجو که میتواند طبیعی و یا الگوریتمی باشد، میگویند. این یکی از روشهای بازاریابی موتور جستجو است. به صورت کلی وبگاههایی که دارای بالاترین مکان و بیشترین تکرار در صفحهٔ نتایج موتورهای جستجو باشند، بازدیدکنندهٔ بیشتری از طریق موتورهای جستجو به دست میآورند.برای وبمسترها یکی از عوامل مهم و حیاتی بدست اوردن کاربران جدید از موتورهای جستجو و بخصوص گوگل می باشد.
تاریخچه
علم سئو در اواسط دهه ۱۹۹۰ توسط وب مستر ها و مدیران سایتهای بزرگ شروع شد. در ابتدا همه وب مسترها می بایست تمام صفحات خود را برای آمدن خزنده ها به سایت آنها ثبت می کردند تا در نهایت صفحات آنها در نتایج جستجو به نمایش گذاشته می شد. امروزه با رشد اینترنت فروش خدمات اینترنتی هم افزایش یافته است.
روشها
شاخص گذاری کردن
موتورهای جستجوی پیشتاز همچون Yahoo!،Google و Bing از خزندهها جهت یافتن صفحات برای نتایج جستجوی الگوریتمیک استفاده میکنند. صفحاتی که از داخل باقی صفحات ایندکس شده توسط موتورهای جستجو Link شدهاند نیاز به ارسال به موتور جستجو نداشته و بصورت خودکار پیدا میشوند. بعضی از موتورهای جستجو ازجمله!Yahoo سرویس پولی ارسال را پیاده میکنند که استفاده از خزندهها را هم بصورت مجموعهای از قیمتها و نیز بصورت سیستم بها به ازاء هر Click، اجرا میکند. این برنامهها معمولاً قرارگیری در بانک اطلاعاتی موتور جستجو را ضمانت کرده و در قبال رتبهای مشخص برای صفحه در لیست نتایج جستجو ضمانتی نمیکنند. دو فهرست اصلی اینترنتی یعنی Yahoo Directory و Open Directory Project، هردو نیاز به ارسال دستی و بررسی انسانی دارند.Google ابزاری به نام Google Webmaster Tools ارائه میدهد که در آن میتوان نقشه سایت را توسط خوراک XML ایجاد کرده و بصورت رایگان ارسال نمود تا از یافته شدن تمام صفحات حتی صفحاتی که بصورت خودکار از طریق دنبال کردن Linkها پیدا نمیشوند، اطمینان حاصل نمود. خزندههای موتورهای جستجو میتوانند به عوامل مختلفی در هنگام خزیدن در یک سایت توجه کنند. تمامی صفحات ایندکس نمیشوند. همچنین فاصله یک صفحه از ریشه سایت میتواند عاملی در پیدا شدن یا عدم آن توسط خزندههای موتورهای جستجو باشد. امروزه بسیاری از شرکتهای مطرح در دنیا به بررسی و اجرای خدمات سئو برای شرکتهای مختلف مشغول هستند.
صفحه فرود یا landing page
یکی از فاکتورهای مهم در خصوص سئو مشخص کردن صفحات فرود یا landing page است.
انتخاب کلید واژههای مناسب
انتخاب کلید واژههای مناسب یکی از فاکتورهای مهم در این رابطهاست که بایستی توسط دارندگان وب سایت و برنامه نویسان در نظر گرفته شود.
جلوگیری از اجرای خزندهها در صفحات
وبمسترها برای جلوگیری از نتایج ناخواسته در شاخصهای جستجومیتوانندعنکبوتهایی توسط فایل استاندارد robots.txt که در فهرست ریشه دامنه ذخیره میشود، بسازند که فایلها و فهرستهای خاصی را مورد خزیدن (Crawl)قرار ندهد.
تولید محتوای جدید و کاربرپسند
یکی از کارهای مهمی که وب مسترها برای بهینه سازی سایت خود و یا سایت های دیگران انجام می دهند تولید محتوای مناسب و جدید برای آن سایت می باشد. محتوای مناسب علاوه بر اینکه بازدید یک سایت را بالا می برد اعتبار سایت را نزد موتورهای جستجو افزایش می دهد و می توانید لینک های طبیعی برای سایت ایجاد کند.
الگوریتم جستجو
در علوم کامپیوتر و ریاضیات، یک الگوریتم جستجو، الگوریتمی است که یک مساله را به عنوان ورودی میگیرد و بعد از ارزیابی کردن راه حلهای ممکن، یک راه حل برای آن مساله برمی گرداند.مجموعهٔ راه حلهای ممکن برای یک مساله را فضای جستجو مینامند.بعضی از الگوریتمها که با عنوان الگوریتمهای ناآگاهانه شناخته میشوند الگوریتمهایی هستند که از متدهای سادهای برای جستجوی فضای نمونه استفاده میکنند.در حالی که الگوریتمهای آگاهانه با استفاده روشهایی مبتنی بر دانش در بارهٔ ساختار فضای جستجو، میکوشند تا زمان جستجو را کاهش دهند.
رده بندی
در کتاب راسل این الگوریتمها به شکل زیر رده بندی شدهاند.
الگوریتمهای ناآگاهانه
الگوریتم نخست-پهنا
الگوریتم نخست-ژرفا
الگوریتمهای آگاهانه
الگوریتم نخست-بهترین
الگوریتم مکاشفهای
جستجوی ناآگاهانه
یک الگوریتم جستجوی ناآگاهانه الگوریتمی است که به ماهیت مساله کاری ندارد.از این رو میتوانند به طور عمومی طراحی شوند و از همان طراحی برای محدودهٔ عظیمی از مسائل استفاده کنند، این امر نیاز به طراحی انتزاعی دارد. از جمله مشکلاتی که این چنین الگوریتمهایی دارند این است که اغلب فضای جستجو بسیار بزرگ است و نیازمند زمان زیادی (حتی برای نمونههای کوچک) میباشد.از این رو برای بالا بردن سرعت پردازش غالبا از الگوریتمهای آگاهانه استفاده میکنند.
جستجوی لیست
الگوریتمهای جستجوی لیست شاید از ابتدایی ترین انواع الگوریتمهای جستجو باشند.هدف آن پیدا کردن یک عنصر از مجموعهای از کلید هاست(ممکن است شامل اطلاعات دیگری مرتبط با آن کلید نیز باشد). ساده ترین این الگوریتمها، الگوریتم جستجوی ترتیبی است که هر عنصر از لیست را با عنصر مورد نظر مقایسه میکند. زمان اجرای این الگوریتم از (O(n است وقتی که n تعداد عناصر در لیست باشد. اما میتوان از روش دیگری استفاده کرد که نیازی به جستجوی تمام لیست نباشد.جستجوی دودویی اندکی از جستجوی خطی است.زمان اجرای آن از(O(lgn است.این روش برای لیستی با تعداد دادهٔ زیاد بسیار کار آمد تر از روش الگوریتم جستجوی ترتیبی است.اما در این روش لیست باید قبل از جستجو مرتب شده باشد.{{جستجو با میان یابی برای دادههای مرتب شده با تعداد زیاد و توزیع یکنواخت، مناسب تر از جستجوی دودویی است.زمان اجرای آن به طور متوسط ((O(lg(lgn است ولی بدترین زمان اجرای آن (O(n میباشد. الگوریتم graver الگوریتم پلهای است که برای لیستهای مرتب نشده استفاده میشود. جدول درهمسازی نیز برای جستجوی لیست به کار میرود. به طور متوسط زمان اجرای ثابتی دارد.اما نیاز به فضای اضافه داشته و بدترین زمان اجرای آن از(O(n است.
جستجوی درختی
الگوریتمهای جستجوی درختی، قلب شیوههای جستجو برای دادههای ساخت یافته هستند.مبنای اصلی جستجوی درختی، گرههایی است که از یک ساختمان داده گرفته شدهاند. هر عنصر که بخواهد اضافه شود با دادههای موجود در گرههای درخت مقایسه میشود و به ساختار درخت اضافه میشود.با تغییر ترتیب دادهها و قرار دادن آنها در درخت، درخت با شیوههای مختلفی جستجو میشود. برای مثال سطح به سطح (جستجوی نخست-پهنا) یا پیمایش معکوس درخت (جستجوی نخست-ژرفا).از مثالهای دیگر جستجوهای درختی میتوان به جستجوی عمقی تکرار شونده، جستجوی عمقی محدود شده، جستجوی دوطرفه، جستجوی هزینه یکنواخت اشاره کرد.
جستجوی گراف
بسیاری از مسائل در نظریهٔ گراف میتواند با الگوریتمها ی پیمایش درخت حل شوند، مثل الگوریتم دیکسترا، الگوریتم کروسکال، الگوریتم نزدیک ترین همسایه و الگوریتم پریم. میتوان این الگوریتمها را توسعه یافتهٔ الگوریتمهای جستجوی درختی دانست.
جستجوی آگاهانه
در یک جستجوی آگاهانه، از نوع خاصی از مسائل به عنوان راهنما استفاده میشود.یک گونهٔ خوب یک جستجوی آگاهانه با کارایی قابل توجهی نسبت به جستجوی ناآگاهانه به وجود میآورد. الگوریتمهای برجستهٔ کمی از جستجوی آگاهانهٔ یک لیست وجود دارد. یکی از این الگوریتمها hash table با یک تابع hash که برمبنای نوع مسالهای که دردست است میباشد.بیشتر الگوریتمهای جستجوی آگاهانه، بسطی از درختها هستند.همانند الگوریتمهای ناآگاهانه، این الگوریتمها برای گرافها نیز میتوانند به کار روند.
جستجوی خصمانه
در یک بازی مثل شطرنج، یک درخت بازی شامل تمام حرکات ممکن توسط هر دو بازیکن و نتایج حاصل از ترکیب این حرکات وجود دارد، و ما میتوانیم این درخت را جستجو کرده و موثرترین استراتژی برای بازی را بیابیم. این چنین مسائلی دارای مشخصهٔ منحصر به فردی هستند.برنامههای بازیهای رایانهای، و همچنین فرمهای هوش مصنوعی مثل برنامه ریزی ماشینها، اغلب از الگوریتمهای جستجو مثل الگوریتم minimax (می نیمیم مجموعهای از ماکزیممها)، هرس کردن درخت جستجو و هرس کردن آلفا-بتا استفاده میکنند.
==الگوریتم اف اسکن==
(FSCAN) F-SCAN یک الگوریتم زمان بندی دیسک است که حرکت آرم و هد دیسک در سرویس دهی درخواستهای خواندن و نوشتن را تعیین میکند. طی روبش تمام درخواستها در صف اول دادهها ی اولیه هستند و تمام درخواستهای جدید در صف دادههای ثانویه قرار داده میشوند. بنا براین سرویس دهی به درخواستهای جدید به تاخیر میافتد تا زمانی که تمام درخواستهای قدیمی تحت پردازش قرار گیرد. هنگامی که روبش پایان مییابد آرم به تمام صف دادههای اولیه برده میشود و دوباره سرتاسر آن شروع میشود.
تحلیل الگوریتم
الگوریتم F-SCAN مطابق N-Step-SCAN از چسبانکی آرم جلوگیری میکند در صورتی که در الگوریتمهای دیگر مانند SSTF، SCAN و C-LOOK چنین امری اتفاق نمیافتد. چسبانکی آرم در الگوریتمهای دیگر وقتی رخ میدهد که هجمهای از درخواستها برای مسیر مشترک موجب میشود تا آرم دیسک توقف پردازش در آن مسیر گردد، از این رو ترجیح داده میشود که هیچ جستجوئی برای درخواستهای آن مسیری که در آن است مورد تایید واقع نشود، از آن جا که F-SCAN درخواستها را به دو صف دادهها جدا میکند، روبرو شدن با درخواستهای جدید به صف دادههای در حال انتظار برده میشود، آرم روبش خود را تا مسیر بیرونی ادامه میدهد و از این رو چسبانکی پیش روی الگوریتم نیست. یک معاوضه آشکار وجود دارد به طوری که درخواستها در صف دادههای در حال انتظار باید انتظار طولانی تر تا برای به اجرا درآوردن بکشند، اما در مبادله F-SCAN برای تمام درخواستهای رضایت بخش تر است.
دیگر متغیرها شامل موارد زیر میشود:
الگوریتم آسانسور –اسکن
LOOK (C-LOOK)
N-Step-SCAN
جستجو سهتایی
جستجو سهتایی
در علوم کامپیوتر رویه ی جستجو ترنری مهارتی برای پیدا کردن مقدار بیشینه و یا کمینه در توابع أکید است. در این رویه مشخص میکنیم که مقدار بیشینه یا کمینه تابع نمیتواند در یک سوم ابتدا یا انتهای دامنه ی تابع وجود داشته باشد. سپس همین شیوه را بر روی دو سوم باقیمانده به کار میبریم. جستجو سهتایی نمومهای از روش الگوریتم_تقسیم_و_حل است
موتور جستجوی وب
موتور جستجوی وب (به انگلیسی: Web search engine) موتور جستجویی است که برای جستجوی اطلاعات تحت محیط وب طراحی شدهاست.
جستجوگر گوگل
جستجوی گوگل (به انگلیسی: Google search) یک موتور جستجو در وب است که تحت مالکیت گوگل قرار دارد. گوگل از راه این وبگاه روزانه صدها میلیون دلار دریافت میکند و این وبگاه در سال ۱۹۹۷ به وجود آمد. دامنهٔ اصلی این سایت در مه ۲۰۰۸ ۱۳۵ میلیون بار بازدید شدهاست. این موتور جستجو بیشترین بازدیدکننده در بین کاربران را دارد. موتور گوگل روزانه چند صد میلیون بار به طرق مختلف استفاده میشود. مهم ترین هدف گوگل یافتن متن مورد نظر در میان صفحات وب است. اما انواع دیگر اطلاعات به وسیله قسمتهای دیگر آن مثل جستجوی تصاویر گوگل، نیز مورد جستجو قرار میگیرند. جستجوگر گوگل توسط لری پیج و سرگئی برین در سال ۱۹۹۷ ساخته شد. این جستجوگر به جز جستجوی واژگان، ۲۲ حالت جستجوی دیگر نیز دارد. مثل جستجوی مترادفها، پیشبینی هوا، محدودههای زمانی (وقت محلی)، قیمت سهام، اطلاعات زلزله، زمان نمایش فیلمها، اطلاعات فرودگاه و.... همچنین مختص اعداد، امکانات ویژهای وجود دارد مانند بازه (۷۰...۸۰)، دماها، واحدهای پول و تبدیل اینها به هم، عبارات محاسباتی (\tan 30 + \ln y^3 ) و... ترتیب قرارگرفتن نتایج جستجوی گوگل بستگی به عاملی به نام رنک (به انگلیسی: Rank) صفحه دارد. جستجوی گوگل با به کاربردن عملگرهای جبر بولی مانند شمول و عدم شمول گزینههای زیادی را برای کاربران قابل تنظیم کردهاست.(به انگلیسی: Advanced search)
بینالمللی
گوگل به زبانها و دامنههای مختلفی فعالیت میکند.
آفریکانس
آلبانیایی
آمهاری
عربی
آرامی
آذربایجانی
باسکی
بلاروسی
بنگالی
بیهاری
بوسنیایی
زبان برتون
بلغاری
خمر
زبان کاتالان
چینی (ساده)
چینی (سنتی)
زبان کرسی
کرواتی
چک
دانمارکی
زبان آلمانی
انگلیسی
اسپرانتو
استونیایی
فارویی
فیلیپینی
فنلاندی
فرانسوی
فریسی غربی
گالیشی
گرجی
آلمانی
یونانی
گوارانی
گجراتی
عبری
هندی
مجاری
ایسلندی
اندونزیایی
زبان اینترلینگوا
ایرلندی
ایتالیایی
ژاپنی
جاوهای
کانارا
قزاقی
کرهای
کردی
قرقیزی
لائوسی
لاتین
لتونیایی
زبان لینگالایی
لیتوانیایی
مقدونی
مالایی
زبان مالایالم
مالتی
مائوری
مراتی
مولداویایی (زبان)
مغولی
نپالی
نروژی
نروژی (نو)
اوستی
زبان اوریه
پشتو
فارسی
لهستانی
پرتغالی (برزیل)
پرتغالی (پرتغال)
پنجابی
کویچوا
رومانیایی
رومنش
روسی
زبان گالیک اسکاتلندی
صربی
صربوکرواتی
زبان سوتو
زبان شونا
سندی
سینهالی
اسلواکیایی
اسلوونیایی
سومالی
اسپانیایی
زبان سوندایی
سواحیلی
سوئدی
تاگالوگ
تاجیک
تامیل
تاتار
تلوگو
تایلندی
زبان تیگرینیا
تونگا
ترکی
ترکمنی
زبان اکانی
اویغوری
اکراینی
اردو
ازبکی
ویتنامی
ولزی
خوزا
ییدیش
زبان یوروبایی
زولو
یاهو! جستجو
یاهو! جستجو (به انگلیسی: Yahoo! Search) یک موتور جستجوگر اینترنتی است که در ۱۹۹۵ توسط شرکت یاهو! راهاندازی شد. طبق آمار نت اپلیکیشنز (به انگلیسی: Net Applications) یاهو! جستجو دومین موتور جستجوگر پربازدید با ۶٬۴۲% بازدید موتورهای جویشگر پس از جستجوگر گوگل با ۸۵٬۳۵% میزان بازدید و بالاتر از موتور جویشگر بایدو با ۳٬۶۷% است.
زبانها
یاهو! جستجو رابط جستجوگر خود را حداقل در ۳۸ زبان گوناگون و بینالمللی در دسترس گذاشتهاست.
زبانها
عربی
بلغاری
کاتالان
چینی ساده
چینی سنتی
کرواتی
چکی
دانمارکی
هلندی
انگلیسی
استونیایی
فنلاندی
فرانسوی
آلمانی
یونانی
عبری
مجارستانی
ایسلندی
اندونزیایی
ایتالیایی
ژاپنی
کرهای
لتونیایی
لیتوانیایی
مالایی
نروژی
فارسی
لهستانی
پرتغالی
رومانیایی
روسی
صربی
اسلواکیایی
اسلونیایی
اسپانیایی
سوئدی
تاگالوگ
تایلندی
ترکی استانبولی
ویتنامی
الگوریتم جستجوی عمق اول
در نظریهٔ گراف، جستجوی عمق اول (به انگلیسی: Depth-first Search، بهاختصار DFS) یک الگوریتم پیمایش گراف است که برای پیمایش یا جستجوی یک درخت یا یک گراف به کار میرود.
استراتژی جستجوی عمق اول برای پیمایش گراف، همانطور که از نامش پیداست "جستجوی عمیقتر در گراف تا زمانی که امکان دارد" است.
چگونه کار میکند؟
الگوریتم از ریشه شروع میکند (در گرافها و یا درختهای بدون ریشه راس دلخواهی به عنوان ریشه انتخاب میشود) و در هر مرحله همسایههای رأس جاری را از طریق یالهای خروجی رأس جاری به ترتیب بررسی کرده و به محض روبهرو شدن با همسایهای که قبلاً دیده نشده باشد، به صورت بازگشتی برای آن رأس به عنوان رأس جاری اجرا میشود. در صورتی که همهٔ همسایهها قبلاً دیده شده باشند، الگوریتم عقبگرد میکند و اجرای الگوریتم برای رأسی که از آن به رأس جاری رسیدهایم، ادامه مییابد. به عبارتی الگوریتم تا آنجا که ممکن است، به عمق بیشتر و بیشتر میرود و در مواجهه با بن بست عقبگرد میکند. این فرایند تامادامیکه همهٔ رأسهای قابل دستیابی از ریشه دیده شوند ادامه مییابد.
همچنین در مسائلی که حالات مختلف متناظر با رئوس یک گرافاند و حل مسئله مستلزم یافتن رأس هدف با خصوصیات مشخصی است، جستجوی عمق اول به صورت غیرخلاق عمل میکند. بدینترتیب که هر دفعه الگوریتم به اولین همسایهٔ یک رأس در گراف جستجو و در نتیجه هر دفعه به عمق بیشتر و بیشتر در گراف میرود تا به رأسی برسد که همهٔ همسایگانش دیده شدهاند که در حالت اخیر، الگوریتم به اولین رأسی بر میگردد که همسایهٔ داشته باشد که هنوز دیده نشده باشد. این روند تا جایی ادامه مییابد که رأس هدف پیدا شود و یا احتمالاً همهٔ گراف پیمایش شود. البته پیادهسازی هوشمندانهٔ الگوریتم با انتخاب ترتیب مناسب برای بررسی همسایههای دیده نشدهٔ رأس جاری به صورتی که ابتدا الگوریتم به بررسی همسایهای بپردازد که به صورت موضعی و با انتخابی حریصانه به رأس هدف نزدیکتر است، امکانپذیر خواهد بود که معمولاً در کاهش زمان اجرا مؤثر است.
از نقطه نظر عملی، برای اجرای الگوریتم، از یک پشته (stack) استفاده میشود. بدین ترتیب که هر بار با ورود به یک رأس دیده نشده، آن رأس را در پشته قرار میدهیم و هنگام عقبگرد رأس را از پشته حذف میکنیم. بنابراین در تمام طول الگوریتم اولین عنصر پشته رأس در حال بررسی است. جزئیات پیادهسازی در ادامه خواهد آمد.
وقتی در گرافهای بزرگی جستجو میکنیم که امکان ذخیرهٔ کامل آنها به علت محدودیت حافظه وجود ندارد، در صورتی که طول مسیر پیمایش شده توسط الگوریتم که از ریشه شروع شده، خیلی بزرگ شود، الگوریتم با مشکل مواجه خواهد شد. در واقع این راهحل ساده که "رئوسی را که تا به حال دیدهایم ذخیره کنیم" همیشه کار نمیکند. چراکه ممکن است حافظهٔ کافی برای این کار نداشته باشیم. البته این مشکل با محدود کردن عمق جستجو در هر بار اجرای الگوریتم حل میشود که در نهایت به الگوریتم تعمیق تکراری (Iterative Deepening) خواهد انجامید.
الگوریتم
پیمایش با انتخاب رأس r به عنوان ریشه آغاز میشود. r به عنوان یک رأس دیده شده برچسب میخورد. رأس دلخواه r_1 از همسایگان r انتخاب شده و الگوریتم به صورت بازگشتی از r_1 به عنوان ریشه ادامه مییابد.از این پس در هر مرحله وقتی در رأسی مانند v قرار گرفتیم که همهٔ همسایگانش دیده شدهاند، اجرای الگوریتم را برای آن رأس خاتمه میدهیم. حال اگر بعد از اجرای الگوریتم با ریشهٔ r_1 همهٔ همسایگان r برچسب خورده باشند، الگوریتم پایان مییابد. در غیر این صورت رأس دلخواه r_2 از همسایگان r را که هنوز برچسب نخورده انتخاب میکنیم و جستجو را به صورت بازگشتی از r_2 به عنوان ریشه ادامه میدهیم. این روند تامادامیکه همهٔ همسایگان r برچسب نخوردهاند ادامه مییابد.
البته پیمایش گراف برای تأمین هدفی صورت میگیرد. بر این اساس برای انعطاف پذیر ساختن الگوریتم در قبال کاربردهای مختلف، دو نوع عملیات preWORK و postWORK را به همراهِ بازدید از هر رأس یا یال انجام میدهیم، که preWORK در زمان برچسب خوردنِ رأسِ در حال بازدید، و postWORK بعد از بررسی هر یالِ خروجی از رأسِ در حال بازدید انجام خواهد شد. هر دوی این عملیات وابسته به هدفِ استفاده از الگوریتم، مشخص خواهند شد.
الگوریتم بازگشتی جستجوی اول عمق به صورت زير است. آرايه يک بعدی Visited تعيين می کند آيا راسی قبلاً ملاقات شده است يا خير
الگوریتم جستجوی اول سطح
در نظریهٔ گراف، جستجوی اول سطح (به انگلیسی: Breadth-first Search، بهاختصار: BFS) یکی از الگوریتمهای پیمایش گراف است.
استراتژی جستجوی سطح اول برای پیمایش گراف، همانطور که از نامش پیداست «جستجوی سطح به سطح گراف» است.
چگونه کار میکند؟
الگوریتم از ریشه شروع میکند (در گرافها و یا درختهای بدون ریشه رأس دلخواهی به عنوان ریشه انتخاب میشود) و آن را در سطح یک قرار میدهد. سپس در هر مرحله همهٔ همسایههای رئوس آخرین سطح دیده شده را که تا به حال دیده نشدهاند بازدید میکند و آنها را در سطح بعدی میگذارد. این فرایند زمانی متوقف میشود که همهٔ همسایههای رئوس آخرین سطح قبلاً دیده شده باشند. همچنین در مسائلی که حالات مختلف متناظر با رئوس یک گرافاند و حل مسئله مستلزم یافتن رأس هدف با خصوصیات مشخصی است که در عین حال در بین همهٔ رئوس هدف با آن خصوصیات به ریشه نزدیکترین باشد، جستجوی سطح اول به صورت غیرخلاق عمل میکند. بدین ترتیب که الگوریتم هر دفعه همهٔ همسایههای یک رأس را بازدید کرده و سپس به سراغ رأس بعدی میرود و بنابراین گراف سطح به سطح پیمایش خواهد شد. این روند تا جایی ادامه مییابد که رأس هدف پیدا شود و یا احتمالاً همهٔ گراف پیمایش شود. براساس آنچه گفته شد پیادهسازی هوشمندانهٔ الگوریتم آنقدر مؤثر نخواهد بود.
از نقطه نظر عملی، برای پیادهسازی این الگوریتم از صف استفاده میشود. بدین ترتیب که در ابتدا ریشه در صف قرار میگیرد. سپس هر دفعه عنصر ابتدای صف بیرون کشیده شده، همسایگانش بررسی شده و هر همسایهای که تا به حال دیده نشده باشد به انتهای صف اضافه میشود. جزئیات پیادهسازی در ادامه خواهد آمد.
الگوریتم
پیادهسازی این الگوریتم مشابه پیادهسازی جستجوی عمق اول است با این تفاوت که به جای پشته از صف استفاده میشود. در این جا نیز مانند جستجوی عمق اول، preWORK را برای انعطاف بیشتر الگوریتم در نظر میگیریم که در زمان بررسی کردن هر رأس خارج شده از صف انجام میشود.
الگوريتم جستجوی اول سطح به صورت زير است. آرايه Visited برای تعيين رئوس ملاقات شده بکار می رود. از يک صف برای نگهداشتن رئوس مجاور استفاده می شود. هر بار که راسی ملاقات می شود کليه رئوس مجاور آن در صف اضافه می شود. پيمايش از راسی که از صف برداشته می شود ادامه پيدا می کند.
مرتبسازی دایرهای
مرتب سازی دایرهای (به انگلیسی: Cycle sort) یا مرتبسازی درجا یا الگریتم مرتبسازی ناپایدار، یک مرتب سازی مقایسهای که تئوری خوبی از نظر تعداد عناصر نوشتهشده در آرایهٔ اصلی است، بر خلاف تمام الگوریتمهای مرتبسازی. این بر اساس ایدهای است که جایگشت میتواندفاکتوری برای مرتب سازی باشد، که به صورت جداگانه چرخش برای بدست آمدن نتیجه ایجاد شود.
بر خلاف تمام الگوریتمهای نزدیک به آن، دادهها در جای دیگر آرایه به سادگی نوشته نمیشوندتا آنها را از عملیات خارج کنیم. هر مقداردهی در زمان صفر صورت میگیرد اگر درآن زمان در مکان درست خودش موجود باشد، ویا در جای درس در یک زمان نوشته میشود. این مسابقه نیازمند دوباره کاری کمتری برای مرتبسازی درجا است. کم کردن تعداد نوشتنها زمانی که تعداد زیادی از دادهها را قرار است که ذخیره کنیم بسیار سودمند است، مانند EEPROMها یا Flash memory که نوشتن عمر مفید دستگاه را کاهش میدهد. الگوریتم: الگوریتم زیر پیدا میکند با چرخش و دوراندن آن و نتیجهٔ مرتب شده را به ما میدهد. توجه داشتهباشید که range(a, b) از مقدار a تا b – 1 است.
جستجوی ابتدا بهترین
جستجوی بهترین ابتدا (best-first search) یک الگوریتم جستجو است که یک گراف را با بسط دادن محتملترین نود که بنابر قوانین خاص انتخاب میشوند پیمایش میکند.
این نوع جستجو را به عنوان تخمین احتمال انتخاب نود N به وسیلهٔ heuristic evaluation function که به صورت کلی، ممکن است بر پایه توصیف N، توصیف هدف، اطلاعات جمع اوری شده به وسیلهٔ جستجو تا ان نقطه و هر گونه اطلاعات اضافی در زمینهٔ مساله توصیف میکند.
بعصی از نویسندگان از جستجوی اولویت بهترینها استفاده میکنند تا به طور خاص به یک جستجو با یک اشاره کنند که تلاش میکند تا پیشبینی کند که چقدر پایان یک مسیر به راه حل نزدیکتر است، بنابر این ان مسیرهایی که نزدیکتر به جواب هستند اول بسط داده شوند. الگوریتم جستجوی یک نمونه از الگوریتم بهترینها-اول است. الگوریتم بهترینها-اول معمولاً برای پیدا کردن پیدا کردن مسیر در جستجوهای ترکیبی استفاده میشود.
موتور جستجو (به انگلیسی: Search Engine) یا جویشگر، در فرهنگ رایانه، به طور عمومی به برنامهای گفته میشود که کلمات کلیدی را در یک سند یا بانک اطلاعاتی جستجو میکند. در اینترنت به برنامهای گفته میشود که کلمات کلیدی موجود در فایلها و سندهای وب جهانی، گروههای خبری، منوهای گوفر و آرشیوهای FTP را جستجو میکند. جویشگر های زیادی وجود دارند که امروزه از معروفترین و پراستفاده ترین آنها میتوان به google و یاهو! جستجو اشاره کرد.

بهینهسازی موتور جستجو
بهینهسازی موتور جستجو (به انگلیسی: Search engine optimization (SEO)) که گاهی در فارسی به آن سئو گفته میشود عملیاتی است که برای بهبود دید یک وبگاه یا یک صفحهٔ وب در صفحه نتایج موتورهای جستجو که میتواند طبیعی و یا الگوریتمی باشد، میگویند. این یکی از روشهای بازاریابی موتور جستجو است. به صورت کلی وبگاههایی که دارای بالاترین مکان و بیشترین تکرار در صفحهٔ نتایج موتورهای جستجو باشند، بازدیدکنندهٔ بیشتری از طریق موتورهای جستجو به دست میآورند.برای وبمسترها یکی از عوامل مهم و حیاتی بدست اوردن کاربران جدید از موتورهای جستجو و بخصوص گوگل می باشد.
تاریخچه
علم سئو در اواسط دهه ۱۹۹۰ توسط وب مستر ها و مدیران سایتهای بزرگ شروع شد. در ابتدا همه وب مسترها می بایست تمام صفحات خود را برای آمدن خزنده ها به سایت آنها ثبت می کردند تا در نهایت صفحات آنها در نتایج جستجو به نمایش گذاشته می شد. امروزه با رشد اینترنت فروش خدمات اینترنتی هم افزایش یافته است.
روشها
شاخص گذاری کردن
موتورهای جستجوی پیشتاز همچون Yahoo!،Google و Bing از خزندهها جهت یافتن صفحات برای نتایج جستجوی الگوریتمیک استفاده میکنند. صفحاتی که از داخل باقی صفحات ایندکس شده توسط موتورهای جستجو Link شدهاند نیاز به ارسال به موتور جستجو نداشته و بصورت خودکار پیدا میشوند. بعضی از موتورهای جستجو ازجمله!Yahoo سرویس پولی ارسال را پیاده میکنند که استفاده از خزندهها را هم بصورت مجموعهای از قیمتها و نیز بصورت سیستم بها به ازاء هر Click، اجرا میکند. این برنامهها معمولاً قرارگیری در بانک اطلاعاتی موتور جستجو را ضمانت کرده و در قبال رتبهای مشخص برای صفحه در لیست نتایج جستجو ضمانتی نمیکنند. دو فهرست اصلی اینترنتی یعنی Yahoo Directory و Open Directory Project، هردو نیاز به ارسال دستی و بررسی انسانی دارند.Google ابزاری به نام Google Webmaster Tools ارائه میدهد که در آن میتوان نقشه سایت را توسط خوراک XML ایجاد کرده و بصورت رایگان ارسال نمود تا از یافته شدن تمام صفحات حتی صفحاتی که بصورت خودکار از طریق دنبال کردن Linkها پیدا نمیشوند، اطمینان حاصل نمود. خزندههای موتورهای جستجو میتوانند به عوامل مختلفی در هنگام خزیدن در یک سایت توجه کنند. تمامی صفحات ایندکس نمیشوند. همچنین فاصله یک صفحه از ریشه سایت میتواند عاملی در پیدا شدن یا عدم آن توسط خزندههای موتورهای جستجو باشد. امروزه بسیاری از شرکتهای مطرح در دنیا به بررسی و اجرای خدمات سئو برای شرکتهای مختلف مشغول هستند.
صفحه فرود یا landing page
یکی از فاکتورهای مهم در خصوص سئو مشخص کردن صفحات فرود یا landing page است.
انتخاب کلید واژههای مناسب
انتخاب کلید واژههای مناسب یکی از فاکتورهای مهم در این رابطهاست که بایستی توسط دارندگان وب سایت و برنامه نویسان در نظر گرفته شود.
جلوگیری از اجرای خزندهها در صفحات
وبمسترها برای جلوگیری از نتایج ناخواسته در شاخصهای جستجومیتوانندعنکبوتهایی توسط فایل استاندارد robots.txt که در فهرست ریشه دامنه ذخیره میشود، بسازند که فایلها و فهرستهای خاصی را مورد خزیدن (Crawl)قرار ندهد.
تولید محتوای جدید و کاربرپسند
یکی از کارهای مهمی که وب مسترها برای بهینه سازی سایت خود و یا سایت های دیگران انجام می دهند تولید محتوای مناسب و جدید برای آن سایت می باشد. محتوای مناسب علاوه بر اینکه بازدید یک سایت را بالا می برد اعتبار سایت را نزد موتورهای جستجو افزایش می دهد و می توانید لینک های طبیعی برای سایت ایجاد کند.
الگوریتم جستجو
در علوم کامپیوتر و ریاضیات، یک الگوریتم جستجو، الگوریتمی است که یک مساله را به عنوان ورودی میگیرد و بعد از ارزیابی کردن راه حلهای ممکن، یک راه حل برای آن مساله برمی گرداند.مجموعهٔ راه حلهای ممکن برای یک مساله را فضای جستجو مینامند.بعضی از الگوریتمها که با عنوان الگوریتمهای ناآگاهانه شناخته میشوند الگوریتمهایی هستند که از متدهای سادهای برای جستجوی فضای نمونه استفاده میکنند.در حالی که الگوریتمهای آگاهانه با استفاده روشهایی مبتنی بر دانش در بارهٔ ساختار فضای جستجو، میکوشند تا زمان جستجو را کاهش دهند.
رده بندی
در کتاب راسل این الگوریتمها به شکل زیر رده بندی شدهاند.
الگوریتمهای ناآگاهانه
الگوریتم نخست-پهنا
الگوریتم نخست-ژرفا
الگوریتمهای آگاهانه
الگوریتم نخست-بهترین
الگوریتم مکاشفهای
جستجوی ناآگاهانه
یک الگوریتم جستجوی ناآگاهانه الگوریتمی است که به ماهیت مساله کاری ندارد.از این رو میتوانند به طور عمومی طراحی شوند و از همان طراحی برای محدودهٔ عظیمی از مسائل استفاده کنند، این امر نیاز به طراحی انتزاعی دارد. از جمله مشکلاتی که این چنین الگوریتمهایی دارند این است که اغلب فضای جستجو بسیار بزرگ است و نیازمند زمان زیادی (حتی برای نمونههای کوچک) میباشد.از این رو برای بالا بردن سرعت پردازش غالبا از الگوریتمهای آگاهانه استفاده میکنند.
جستجوی لیست
الگوریتمهای جستجوی لیست شاید از ابتدایی ترین انواع الگوریتمهای جستجو باشند.هدف آن پیدا کردن یک عنصر از مجموعهای از کلید هاست(ممکن است شامل اطلاعات دیگری مرتبط با آن کلید نیز باشد). ساده ترین این الگوریتمها، الگوریتم جستجوی ترتیبی است که هر عنصر از لیست را با عنصر مورد نظر مقایسه میکند. زمان اجرای این الگوریتم از (O(n است وقتی که n تعداد عناصر در لیست باشد. اما میتوان از روش دیگری استفاده کرد که نیازی به جستجوی تمام لیست نباشد.جستجوی دودویی اندکی از جستجوی خطی است.زمان اجرای آن از(O(lgn است.این روش برای لیستی با تعداد دادهٔ زیاد بسیار کار آمد تر از روش الگوریتم جستجوی ترتیبی است.اما در این روش لیست باید قبل از جستجو مرتب شده باشد.{{جستجو با میان یابی برای دادههای مرتب شده با تعداد زیاد و توزیع یکنواخت، مناسب تر از جستجوی دودویی است.زمان اجرای آن به طور متوسط ((O(lg(lgn است ولی بدترین زمان اجرای آن (O(n میباشد. الگوریتم graver الگوریتم پلهای است که برای لیستهای مرتب نشده استفاده میشود. جدول درهمسازی نیز برای جستجوی لیست به کار میرود. به طور متوسط زمان اجرای ثابتی دارد.اما نیاز به فضای اضافه داشته و بدترین زمان اجرای آن از(O(n است.
جستجوی درختی
الگوریتمهای جستجوی درختی، قلب شیوههای جستجو برای دادههای ساخت یافته هستند.مبنای اصلی جستجوی درختی، گرههایی است که از یک ساختمان داده گرفته شدهاند. هر عنصر که بخواهد اضافه شود با دادههای موجود در گرههای درخت مقایسه میشود و به ساختار درخت اضافه میشود.با تغییر ترتیب دادهها و قرار دادن آنها در درخت، درخت با شیوههای مختلفی جستجو میشود. برای مثال سطح به سطح (جستجوی نخست-پهنا) یا پیمایش معکوس درخت (جستجوی نخست-ژرفا).از مثالهای دیگر جستجوهای درختی میتوان به جستجوی عمقی تکرار شونده، جستجوی عمقی محدود شده، جستجوی دوطرفه، جستجوی هزینه یکنواخت اشاره کرد.
جستجوی گراف
بسیاری از مسائل در نظریهٔ گراف میتواند با الگوریتمها ی پیمایش درخت حل شوند، مثل الگوریتم دیکسترا، الگوریتم کروسکال، الگوریتم نزدیک ترین همسایه و الگوریتم پریم. میتوان این الگوریتمها را توسعه یافتهٔ الگوریتمهای جستجوی درختی دانست.
جستجوی آگاهانه
در یک جستجوی آگاهانه، از نوع خاصی از مسائل به عنوان راهنما استفاده میشود.یک گونهٔ خوب یک جستجوی آگاهانه با کارایی قابل توجهی نسبت به جستجوی ناآگاهانه به وجود میآورد. الگوریتمهای برجستهٔ کمی از جستجوی آگاهانهٔ یک لیست وجود دارد. یکی از این الگوریتمها hash table با یک تابع hash که برمبنای نوع مسالهای که دردست است میباشد.بیشتر الگوریتمهای جستجوی آگاهانه، بسطی از درختها هستند.همانند الگوریتمهای ناآگاهانه، این الگوریتمها برای گرافها نیز میتوانند به کار روند.
جستجوی خصمانه
در یک بازی مثل شطرنج، یک درخت بازی شامل تمام حرکات ممکن توسط هر دو بازیکن و نتایج حاصل از ترکیب این حرکات وجود دارد، و ما میتوانیم این درخت را جستجو کرده و موثرترین استراتژی برای بازی را بیابیم. این چنین مسائلی دارای مشخصهٔ منحصر به فردی هستند.برنامههای بازیهای رایانهای، و همچنین فرمهای هوش مصنوعی مثل برنامه ریزی ماشینها، اغلب از الگوریتمهای جستجو مثل الگوریتم minimax (می نیمیم مجموعهای از ماکزیممها)، هرس کردن درخت جستجو و هرس کردن آلفا-بتا استفاده میکنند.
==الگوریتم اف اسکن==
(FSCAN) F-SCAN یک الگوریتم زمان بندی دیسک است که حرکت آرم و هد دیسک در سرویس دهی درخواستهای خواندن و نوشتن را تعیین میکند. طی روبش تمام درخواستها در صف اول دادهها ی اولیه هستند و تمام درخواستهای جدید در صف دادههای ثانویه قرار داده میشوند. بنا براین سرویس دهی به درخواستهای جدید به تاخیر میافتد تا زمانی که تمام درخواستهای قدیمی تحت پردازش قرار گیرد. هنگامی که روبش پایان مییابد آرم به تمام صف دادههای اولیه برده میشود و دوباره سرتاسر آن شروع میشود.
تحلیل الگوریتم
الگوریتم F-SCAN مطابق N-Step-SCAN از چسبانکی آرم جلوگیری میکند در صورتی که در الگوریتمهای دیگر مانند SSTF، SCAN و C-LOOK چنین امری اتفاق نمیافتد. چسبانکی آرم در الگوریتمهای دیگر وقتی رخ میدهد که هجمهای از درخواستها برای مسیر مشترک موجب میشود تا آرم دیسک توقف پردازش در آن مسیر گردد، از این رو ترجیح داده میشود که هیچ جستجوئی برای درخواستهای آن مسیری که در آن است مورد تایید واقع نشود، از آن جا که F-SCAN درخواستها را به دو صف دادهها جدا میکند، روبرو شدن با درخواستهای جدید به صف دادههای در حال انتظار برده میشود، آرم روبش خود را تا مسیر بیرونی ادامه میدهد و از این رو چسبانکی پیش روی الگوریتم نیست. یک معاوضه آشکار وجود دارد به طوری که درخواستها در صف دادههای در حال انتظار باید انتظار طولانی تر تا برای به اجرا درآوردن بکشند، اما در مبادله F-SCAN برای تمام درخواستهای رضایت بخش تر است.
دیگر متغیرها شامل موارد زیر میشود:
الگوریتم آسانسور –اسکن
LOOK (C-LOOK)
N-Step-SCAN
جستجو سهتایی
جستجو سهتایی
در علوم کامپیوتر رویه ی جستجو ترنری مهارتی برای پیدا کردن مقدار بیشینه و یا کمینه در توابع أکید است. در این رویه مشخص میکنیم که مقدار بیشینه یا کمینه تابع نمیتواند در یک سوم ابتدا یا انتهای دامنه ی تابع وجود داشته باشد. سپس همین شیوه را بر روی دو سوم باقیمانده به کار میبریم. جستجو سهتایی نمومهای از روش الگوریتم_تقسیم_و_حل است
موتور جستجوی وب
موتور جستجوی وب (به انگلیسی: Web search engine) موتور جستجویی است که برای جستجوی اطلاعات تحت محیط وب طراحی شدهاست.
جستجوگر گوگل
جستجوی گوگل (به انگلیسی: Google search) یک موتور جستجو در وب است که تحت مالکیت گوگل قرار دارد. گوگل از راه این وبگاه روزانه صدها میلیون دلار دریافت میکند و این وبگاه در سال ۱۹۹۷ به وجود آمد. دامنهٔ اصلی این سایت در مه ۲۰۰۸ ۱۳۵ میلیون بار بازدید شدهاست. این موتور جستجو بیشترین بازدیدکننده در بین کاربران را دارد. موتور گوگل روزانه چند صد میلیون بار به طرق مختلف استفاده میشود. مهم ترین هدف گوگل یافتن متن مورد نظر در میان صفحات وب است. اما انواع دیگر اطلاعات به وسیله قسمتهای دیگر آن مثل جستجوی تصاویر گوگل، نیز مورد جستجو قرار میگیرند. جستجوگر گوگل توسط لری پیج و سرگئی برین در سال ۱۹۹۷ ساخته شد. این جستجوگر به جز جستجوی واژگان، ۲۲ حالت جستجوی دیگر نیز دارد. مثل جستجوی مترادفها، پیشبینی هوا، محدودههای زمانی (وقت محلی)، قیمت سهام، اطلاعات زلزله، زمان نمایش فیلمها، اطلاعات فرودگاه و.... همچنین مختص اعداد، امکانات ویژهای وجود دارد مانند بازه (۷۰...۸۰)، دماها، واحدهای پول و تبدیل اینها به هم، عبارات محاسباتی (\tan 30 + \ln y^3 ) و... ترتیب قرارگرفتن نتایج جستجوی گوگل بستگی به عاملی به نام رنک (به انگلیسی: Rank) صفحه دارد. جستجوی گوگل با به کاربردن عملگرهای جبر بولی مانند شمول و عدم شمول گزینههای زیادی را برای کاربران قابل تنظیم کردهاست.(به انگلیسی: Advanced search)
بینالمللی
گوگل به زبانها و دامنههای مختلفی فعالیت میکند.
آفریکانس
آلبانیایی
آمهاری
عربی
آرامی
آذربایجانی
باسکی
بلاروسی
بنگالی
بیهاری
بوسنیایی
زبان برتون
بلغاری
خمر
زبان کاتالان
چینی (ساده)
چینی (سنتی)
زبان کرسی
کرواتی
چک
دانمارکی
زبان آلمانی
انگلیسی
اسپرانتو
استونیایی
فارویی
فیلیپینی
فنلاندی
فرانسوی
فریسی غربی
گالیشی
گرجی
آلمانی
یونانی
گوارانی
گجراتی
عبری
هندی
مجاری
ایسلندی
اندونزیایی
زبان اینترلینگوا
ایرلندی
ایتالیایی
ژاپنی
جاوهای
کانارا
قزاقی
کرهای
کردی
قرقیزی
لائوسی
لاتین
لتونیایی
زبان لینگالایی
لیتوانیایی
مقدونی
مالایی
زبان مالایالم
مالتی
مائوری
مراتی
مولداویایی (زبان)
مغولی
نپالی
نروژی
نروژی (نو)
اوستی
زبان اوریه
پشتو
فارسی
لهستانی
پرتغالی (برزیل)
پرتغالی (پرتغال)
پنجابی
کویچوا
رومانیایی
رومنش
روسی
زبان گالیک اسکاتلندی
صربی
صربوکرواتی
زبان سوتو
زبان شونا
سندی
سینهالی
اسلواکیایی
اسلوونیایی
سومالی
اسپانیایی
زبان سوندایی
سواحیلی
سوئدی
تاگالوگ
تاجیک
تامیل
تاتار
تلوگو
تایلندی
زبان تیگرینیا
تونگا
ترکی
ترکمنی
زبان اکانی
اویغوری
اکراینی
اردو
ازبکی
ویتنامی
ولزی
خوزا
ییدیش
زبان یوروبایی
زولو
یاهو! جستجو
یاهو! جستجو (به انگلیسی: Yahoo! Search) یک موتور جستجوگر اینترنتی است که در ۱۹۹۵ توسط شرکت یاهو! راهاندازی شد. طبق آمار نت اپلیکیشنز (به انگلیسی: Net Applications) یاهو! جستجو دومین موتور جستجوگر پربازدید با ۶٬۴۲% بازدید موتورهای جویشگر پس از جستجوگر گوگل با ۸۵٬۳۵% میزان بازدید و بالاتر از موتور جویشگر بایدو با ۳٬۶۷% است.
زبانها
یاهو! جستجو رابط جستجوگر خود را حداقل در ۳۸ زبان گوناگون و بینالمللی در دسترس گذاشتهاست.
زبانها
عربی
بلغاری
کاتالان
چینی ساده
چینی سنتی
کرواتی
چکی
دانمارکی
هلندی
انگلیسی
استونیایی
فنلاندی
فرانسوی
آلمانی
یونانی
عبری
مجارستانی
ایسلندی
اندونزیایی
ایتالیایی
ژاپنی
کرهای
لتونیایی
لیتوانیایی
مالایی
نروژی
فارسی
لهستانی
پرتغالی
رومانیایی
روسی
صربی
اسلواکیایی
اسلونیایی
اسپانیایی
سوئدی
تاگالوگ
تایلندی
ترکی استانبولی
ویتنامی
الگوریتم جستجوی عمق اول
در نظریهٔ گراف، جستجوی عمق اول (به انگلیسی: Depth-first Search، بهاختصار DFS) یک الگوریتم پیمایش گراف است که برای پیمایش یا جستجوی یک درخت یا یک گراف به کار میرود.
استراتژی جستجوی عمق اول برای پیمایش گراف، همانطور که از نامش پیداست "جستجوی عمیقتر در گراف تا زمانی که امکان دارد" است.
چگونه کار میکند؟
الگوریتم از ریشه شروع میکند (در گرافها و یا درختهای بدون ریشه راس دلخواهی به عنوان ریشه انتخاب میشود) و در هر مرحله همسایههای رأس جاری را از طریق یالهای خروجی رأس جاری به ترتیب بررسی کرده و به محض روبهرو شدن با همسایهای که قبلاً دیده نشده باشد، به صورت بازگشتی برای آن رأس به عنوان رأس جاری اجرا میشود. در صورتی که همهٔ همسایهها قبلاً دیده شده باشند، الگوریتم عقبگرد میکند و اجرای الگوریتم برای رأسی که از آن به رأس جاری رسیدهایم، ادامه مییابد. به عبارتی الگوریتم تا آنجا که ممکن است، به عمق بیشتر و بیشتر میرود و در مواجهه با بن بست عقبگرد میکند. این فرایند تامادامیکه همهٔ رأسهای قابل دستیابی از ریشه دیده شوند ادامه مییابد.
همچنین در مسائلی که حالات مختلف متناظر با رئوس یک گرافاند و حل مسئله مستلزم یافتن رأس هدف با خصوصیات مشخصی است، جستجوی عمق اول به صورت غیرخلاق عمل میکند. بدینترتیب که هر دفعه الگوریتم به اولین همسایهٔ یک رأس در گراف جستجو و در نتیجه هر دفعه به عمق بیشتر و بیشتر در گراف میرود تا به رأسی برسد که همهٔ همسایگانش دیده شدهاند که در حالت اخیر، الگوریتم به اولین رأسی بر میگردد که همسایهٔ داشته باشد که هنوز دیده نشده باشد. این روند تا جایی ادامه مییابد که رأس هدف پیدا شود و یا احتمالاً همهٔ گراف پیمایش شود. البته پیادهسازی هوشمندانهٔ الگوریتم با انتخاب ترتیب مناسب برای بررسی همسایههای دیده نشدهٔ رأس جاری به صورتی که ابتدا الگوریتم به بررسی همسایهای بپردازد که به صورت موضعی و با انتخابی حریصانه به رأس هدف نزدیکتر است، امکانپذیر خواهد بود که معمولاً در کاهش زمان اجرا مؤثر است.
از نقطه نظر عملی، برای اجرای الگوریتم، از یک پشته (stack) استفاده میشود. بدین ترتیب که هر بار با ورود به یک رأس دیده نشده، آن رأس را در پشته قرار میدهیم و هنگام عقبگرد رأس را از پشته حذف میکنیم. بنابراین در تمام طول الگوریتم اولین عنصر پشته رأس در حال بررسی است. جزئیات پیادهسازی در ادامه خواهد آمد.
وقتی در گرافهای بزرگی جستجو میکنیم که امکان ذخیرهٔ کامل آنها به علت محدودیت حافظه وجود ندارد، در صورتی که طول مسیر پیمایش شده توسط الگوریتم که از ریشه شروع شده، خیلی بزرگ شود، الگوریتم با مشکل مواجه خواهد شد. در واقع این راهحل ساده که "رئوسی را که تا به حال دیدهایم ذخیره کنیم" همیشه کار نمیکند. چراکه ممکن است حافظهٔ کافی برای این کار نداشته باشیم. البته این مشکل با محدود کردن عمق جستجو در هر بار اجرای الگوریتم حل میشود که در نهایت به الگوریتم تعمیق تکراری (Iterative Deepening) خواهد انجامید.
الگوریتم
پیمایش با انتخاب رأس r به عنوان ریشه آغاز میشود. r به عنوان یک رأس دیده شده برچسب میخورد. رأس دلخواه r_1 از همسایگان r انتخاب شده و الگوریتم به صورت بازگشتی از r_1 به عنوان ریشه ادامه مییابد.از این پس در هر مرحله وقتی در رأسی مانند v قرار گرفتیم که همهٔ همسایگانش دیده شدهاند، اجرای الگوریتم را برای آن رأس خاتمه میدهیم. حال اگر بعد از اجرای الگوریتم با ریشهٔ r_1 همهٔ همسایگان r برچسب خورده باشند، الگوریتم پایان مییابد. در غیر این صورت رأس دلخواه r_2 از همسایگان r را که هنوز برچسب نخورده انتخاب میکنیم و جستجو را به صورت بازگشتی از r_2 به عنوان ریشه ادامه میدهیم. این روند تامادامیکه همهٔ همسایگان r برچسب نخوردهاند ادامه مییابد.
البته پیمایش گراف برای تأمین هدفی صورت میگیرد. بر این اساس برای انعطاف پذیر ساختن الگوریتم در قبال کاربردهای مختلف، دو نوع عملیات preWORK و postWORK را به همراهِ بازدید از هر رأس یا یال انجام میدهیم، که preWORK در زمان برچسب خوردنِ رأسِ در حال بازدید، و postWORK بعد از بررسی هر یالِ خروجی از رأسِ در حال بازدید انجام خواهد شد. هر دوی این عملیات وابسته به هدفِ استفاده از الگوریتم، مشخص خواهند شد.
الگوریتم بازگشتی جستجوی اول عمق به صورت زير است. آرايه يک بعدی Visited تعيين می کند آيا راسی قبلاً ملاقات شده است يا خير
الگوریتم جستجوی اول سطح
در نظریهٔ گراف، جستجوی اول سطح (به انگلیسی: Breadth-first Search، بهاختصار: BFS) یکی از الگوریتمهای پیمایش گراف است.
استراتژی جستجوی سطح اول برای پیمایش گراف، همانطور که از نامش پیداست «جستجوی سطح به سطح گراف» است.
چگونه کار میکند؟
الگوریتم از ریشه شروع میکند (در گرافها و یا درختهای بدون ریشه رأس دلخواهی به عنوان ریشه انتخاب میشود) و آن را در سطح یک قرار میدهد. سپس در هر مرحله همهٔ همسایههای رئوس آخرین سطح دیده شده را که تا به حال دیده نشدهاند بازدید میکند و آنها را در سطح بعدی میگذارد. این فرایند زمانی متوقف میشود که همهٔ همسایههای رئوس آخرین سطح قبلاً دیده شده باشند. همچنین در مسائلی که حالات مختلف متناظر با رئوس یک گرافاند و حل مسئله مستلزم یافتن رأس هدف با خصوصیات مشخصی است که در عین حال در بین همهٔ رئوس هدف با آن خصوصیات به ریشه نزدیکترین باشد، جستجوی سطح اول به صورت غیرخلاق عمل میکند. بدین ترتیب که الگوریتم هر دفعه همهٔ همسایههای یک رأس را بازدید کرده و سپس به سراغ رأس بعدی میرود و بنابراین گراف سطح به سطح پیمایش خواهد شد. این روند تا جایی ادامه مییابد که رأس هدف پیدا شود و یا احتمالاً همهٔ گراف پیمایش شود. براساس آنچه گفته شد پیادهسازی هوشمندانهٔ الگوریتم آنقدر مؤثر نخواهد بود.
از نقطه نظر عملی، برای پیادهسازی این الگوریتم از صف استفاده میشود. بدین ترتیب که در ابتدا ریشه در صف قرار میگیرد. سپس هر دفعه عنصر ابتدای صف بیرون کشیده شده، همسایگانش بررسی شده و هر همسایهای که تا به حال دیده نشده باشد به انتهای صف اضافه میشود. جزئیات پیادهسازی در ادامه خواهد آمد.
الگوریتم
پیادهسازی این الگوریتم مشابه پیادهسازی جستجوی عمق اول است با این تفاوت که به جای پشته از صف استفاده میشود. در این جا نیز مانند جستجوی عمق اول، preWORK را برای انعطاف بیشتر الگوریتم در نظر میگیریم که در زمان بررسی کردن هر رأس خارج شده از صف انجام میشود.
الگوريتم جستجوی اول سطح به صورت زير است. آرايه Visited برای تعيين رئوس ملاقات شده بکار می رود. از يک صف برای نگهداشتن رئوس مجاور استفاده می شود. هر بار که راسی ملاقات می شود کليه رئوس مجاور آن در صف اضافه می شود. پيمايش از راسی که از صف برداشته می شود ادامه پيدا می کند.
مرتبسازی دایرهای
مرتب سازی دایرهای (به انگلیسی: Cycle sort) یا مرتبسازی درجا یا الگریتم مرتبسازی ناپایدار، یک مرتب سازی مقایسهای که تئوری خوبی از نظر تعداد عناصر نوشتهشده در آرایهٔ اصلی است، بر خلاف تمام الگوریتمهای مرتبسازی. این بر اساس ایدهای است که جایگشت میتواندفاکتوری برای مرتب سازی باشد، که به صورت جداگانه چرخش برای بدست آمدن نتیجه ایجاد شود.
بر خلاف تمام الگوریتمهای نزدیک به آن، دادهها در جای دیگر آرایه به سادگی نوشته نمیشوندتا آنها را از عملیات خارج کنیم. هر مقداردهی در زمان صفر صورت میگیرد اگر درآن زمان در مکان درست خودش موجود باشد، ویا در جای درس در یک زمان نوشته میشود. این مسابقه نیازمند دوباره کاری کمتری برای مرتبسازی درجا است. کم کردن تعداد نوشتنها زمانی که تعداد زیادی از دادهها را قرار است که ذخیره کنیم بسیار سودمند است، مانند EEPROMها یا Flash memory که نوشتن عمر مفید دستگاه را کاهش میدهد. الگوریتم: الگوریتم زیر پیدا میکند با چرخش و دوراندن آن و نتیجهٔ مرتب شده را به ما میدهد. توجه داشتهباشید که range(a, b) از مقدار a تا b – 1 است.
جستجوی ابتدا بهترین
جستجوی بهترین ابتدا (best-first search) یک الگوریتم جستجو است که یک گراف را با بسط دادن محتملترین نود که بنابر قوانین خاص انتخاب میشوند پیمایش میکند.
این نوع جستجو را به عنوان تخمین احتمال انتخاب نود N به وسیلهٔ heuristic evaluation function که به صورت کلی، ممکن است بر پایه توصیف N، توصیف هدف، اطلاعات جمع اوری شده به وسیلهٔ جستجو تا ان نقطه و هر گونه اطلاعات اضافی در زمینهٔ مساله توصیف میکند.
بعصی از نویسندگان از جستجوی اولویت بهترینها استفاده میکنند تا به طور خاص به یک جستجو با یک اشاره کنند که تلاش میکند تا پیشبینی کند که چقدر پایان یک مسیر به راه حل نزدیکتر است، بنابر این ان مسیرهایی که نزدیکتر به جواب هستند اول بسط داده شوند. الگوریتم جستجوی یک نمونه از الگوریتم بهترینها-اول است. الگوریتم بهترینها-اول معمولاً برای پیدا کردن پیدا کردن مسیر در جستجوهای ترکیبی استفاده میشود.
11:39 pm
استان خراسان رضوی
استان خراسان رضوی یکی از استانهای خراسان در شمال شرقی ایران به مرکزیت مشهد است که از شمال با ترکمنستان و استان خراسان شمالی، از غرب با استان سمنان، از جنوب غربی و جنوب با استان خراسان جنوبی و از شرق با افغانستان همسایه است. این استان در سال ۱۳۸۳ با تقسیم استان خراسان به سه استان ایجاد شد.

واژهٔ رضوی در نام این استان، به مقبرهٔ علی بن موسی الرضا در مرکز این استان اشاره دارد.
مساحت این استان ۱۱۸٬۸۵۴ کیلومتر مربع بوده که از این نظر جهارمین استان بزرگ کشور است.
خراسان رضوی از ۲۵ شهرستان و ۶۵ بخش تشکیل شدهاست.
تاریخچه
خراسان، در طول تاریخ شاهد ظهور و سقوط سلسله ها و دولت های بسیاری در قلمرو خود بوده است. اقوام مختلف اعراب، ترک ها، کردها، مغول ها، ترکمن ها و افغان ها زمان به زمان به این منطقه تغییرات را به ارمغان آورده اند.
جغرافیدانان باستان ایران، ایران را به هشت بخش تقسیم کرده که خراسان بزرگ شکوفا ترین و بزرگترین قلمرو بوده است. اسفراین نیز، در میان دیگر شهرهای استان، یکی از نقاط کانونی برای اقامت اقوام آریایی پس از ورود به ایران محسوب می گردد.
امپراتوری اشکانیان برای چندین سال در نزدیکی مرو در خراسان مستقر بوده است. در دوران ساسانیان نیز استان توسط یک سپهبد که "پادگوسبان" نامیده می شده و چهار مرگراوس (margraves) که هر یک فرمانده یکی چهار بخش استان بوده اند حکومت می شده است.
در دوران فتوحات مسلمانان در ایران خراسان به چهار بخش تقسیم گردید و هر بخش به اسم شهر بزرگ خود یعنی نیشابور، مرو، هرات و بلخ نامیده شدند.
آمار جمعیتی
تعداد کل جمعیت استان بر اساس آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ تعداد ۵٬۹۹۴٬۴۰۲ نفر بوده که شامل ۲٬۹۹۹٬۵۲۹ نفر مرد و ۲٬۹۹۴٬۸۷۳ نفر زن میباشد.
مشهد
مشهدکلانشهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر در زمان افشاریان، پایتخت ایران بود. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ این شهر با ۲٬۴۱۰٬۸۰۰ نفر جمعیت دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است.این شهر به واسطه وجود حرم علی بن موسیالرضا، هشتمین امام مذهب شیعه، سالانه پذیرای بیش از ۳۲ میلیون زائر از داخل و بیش از یک میلیون زائر از خارج از کشور است. مشهد تنها در فصل تابستان سال ۱۳۸۹ پذیرای بیش از ۱۳ میلیون مسافر بودهاست. آمار نشان میدهد وجود آرامگاه علی بن موسی الرضا در مشهد موجب شده است که به طور میانگین هر ایرانی، هر سه سال یکبار به مشهد سفر کند. مساحت شهر مشهد درآخرین تغییرات بالغ بر ۲۸۸ کیلومتر مربع میباشد.
پیشینه
حوضهٔ رودخانهٔ کشفرود که شهر مشهد در آن قرار دارد. به خاطر شرایط مناسب طبیعی، از پیش از اسلام به عنوان یکی از بخشهای مورد توجه برای سکونت در خراسان به حساب میآمده است. این منطقه در آغاز مسکن اقوام آریائی بود. در نزدیکی شهر کنونی مشهد، شهری بنام توس وجود داشته است. در اسطورههای ایرانی بنای اصلی شهر توس را به جمشید و بازبنای آن را به توس، پهلوان و سپهسالار کیانی نسبت میدهند. از تاریخ این شهر در پیش از اسلام، به جز افسانهای چند، آگاهی چندانی در دست نیست. ولی با توجه به اسناد موجود، میتوان گمان برد که این شهر در اواخر حکومت ساسانیان، یکی از مرزداریهای سر راه گرگان و نیشابور به مرو و بلخ، و از ولایتهای مشهور در خراسان بزرگ بودهاست.
توس در زمان خلافت عثمان بهطور کامل توسط اعراب فتح شد. در دورهٔ اسلامی این منطقه بخشی از ولایت توس به مرکزیت شهر تابران بود که آبادیهای سناباد و نوغان که بخشی از مشهد کنونی هستند را نیز در بر میگرفت. پس از حملهٔ مغولان مردم شهر ویرانشدهٔ توس به مشهد مهاجرت کردند و شهر گسترش پیدا کرد. مشهد در زمان حکومت نادرشاه افشار به عنوان پایتخت ایران برگزیده شد.
نام مشهد
واژه مشهد به معنی محل شهادت است. علی بن موسی الرضا پس از قتل به دست مأمون عباسی در سال ۲۰۲ هـ. ق، در آرامگاه هارونی سناباد به خاک سپرده شد. از آن پس «سناباد نوغان» به نام «مشهدالرضا» خوانده شد و کمکم بر پهنه آن، به ویژه در زمان شاه تهماسب صفوی افزوده گشته و مردم توس به مشهد کوچ داده شدند؛ و به مرور زمان نام مشهد بر این شهر ماندگار شد. گفتنی است که نام مشهد اولین بار توسط سلطان محمود غزنوی به این شهر داده شد.
مشهد در دوره اسلامی
به گفته تاریخ نویسان، هنگامی که یزدگرد سوم از برابر سپاهیان مسلمان عرب گریخت، به خراسان روی آورد. سپاه مسلمانان به فرماندهی احنف بن قیس که مامور فنح خراسان بودند وی را تعقیب کردند. یزدگرد که آنان را به دنبال خویش یافت، راهی توس شد تا از کنارنگ توس مرزبان خود در آن خطه پناه بخواهد، اما کنارنگ با این بهانه که از یک سو، توس گنجایش موکب بزرگ پادشاهی را ندارد، و از سوی دیگر، پناه دادن به پادشاه، امکان یورش سپاه مسلمانان را افزایش میدهد، یزدگرد را از توس راهی مرو کرد. حاکم مرو نیز در آغاز به استقبال یزدگرد شتافت، اما سرانجام از او رخ برتافت و آخرین شاه ساسانی در سال ۳۱ هجری به دست آسیابانی در مرو کشته شد. کنارنگ توس هم با احساس خطر از سپاه مسلمانان، طی نامهای از عبدالله بن عامر، امان خواست و عهد کرد که اگر پیشنهاد او پذیرفته شود، در فتح نیشابور مسلمانان را یاری خواهد داد. پس چنین کرد و به امارت نیشابور دست یافت. با این ترفند، کنارنگیان، به رغم فتح خراسان، همچنان نفوذ خود را در خطه توس حفظ کردند و تا پایان عصر اموی و چیرگی سپاه ابومسلم در سال ۱۲۹ هجری، در آن جا ماندند و تنها پس از یورش سرداران ابومسلم بود که آن جا را رها ساختند.
مشهد در دوره امویان
از تاریخ توس در دوران امویان نیز خبر چندانی در دست نیست. تنها باید از مهاجرت و اقامت و درگذشت خواجه ربیع بن خثیم از یاران ابن مسعود صحابی یاد کرد که در حدود سالهای ۳۵ هجری راهی خراسان شد و در نوغان اقامت گزید و در سال ۶۱ در همان جا درگذشت و دفن شد.
مشهد در دوره عباسیان
در دوره عباسیان، گرچه فرمانداران خراسان از جانب حکومت مرکزی برگزیده میشدند، اما بی کفایتی این والیان و جنبشهایی که در گوشه و کنار این خطه رخ میداد، گاه مردم را چنان برمیآشفت که خواهان برکناری ایشان میشدند. از جمله در سالهای پایانی قرن دوم، آن زمان که علی بن عیسی والی خراسان بود، فتنه و آشوب تا آن اندازه در خراسان بالا گرفت که هارون الرشید در سال ۱۸۹ خود برای سرکوب شورش، رهسپار ولایات شرقی شد. اما علی بن عیسی، فرصت طلبانه، و با هدایای بسیار، در ری نزد او آمد و هارون او را در حکمرانی خراسان پایدار داشت. ولی با سپری شدن یک سال، شورش از حد گذشت و هارون وی را برکنار نمود. در سال ۱۹۲ نیز خود برای استقرار امنیت کامل، راهی خراسان شد و در باغ حمید بن قحطبه اقامت گزید. یک سال پس از آن چنان بیمار شد که همان جا مرد و در تالار بزرگ کاخی که در آن باغ قرار داشت، به خاک سپرده شد. در دوران حکومت هارون عباسی، حمید بن قحطبه طائی والی خراسان بود که کاخی در باغی واقع در ۱٫۵ کیلومتری سناباد داشت. در بهار سال ۱۹۳ هجری قمری، هارون که برای سرکوب شورشی عازم سمرقند بود، در نوغان بیمار شد و بنا به وصیتش او را در آن باغ دفن کردند. چند سال بعد در دوران خلافت مامون، در ۲۰۲ هجری قمری، علی بن موسیالرضا که پس از یک سال اقامت در مرو عازم بغداد بود، در منزل امیر سناباد مسموم شد و مأمون پیکر او را نزدیک قبر هارون به خاک سپرد. از آن پس آن نقطه «مشهد الرضا» به معنی «محل شهادت رضا» و به اختصار مشهد نام گرفت.
از توس تا مشهد
توس، در دل خود شهرهایی داشته، که نوغان و طابران از آبادترین آنها بوده و آوردهاند که این دو شهر هزار قریه و آبادی را در بر میگرفتهاست.... در طول تاریخ، گاه نوغان اعتبار افزونتری مییافته و زمانی طابران رونق بیشتری داشتهاست. جایی که اکنون به نام شهر توس معروف است و آرامگاه فردوسی، حماسه سرای نامدار ایران در آن قرار دارد، تنها بخشی از توس قدیم، یعنی همان طابران است، که بقایای ارگ و باروی نیمه ویرانی که مردم آن را قصر مامون میخوانند و بنای بزرگی که به بقعه هارونیه مشهور شدهاست، در آن پیداست. این محل، در حال حاضر حدود بیست کیلومتری شمال غربی شهر مشهد است. دیگر شهر بزرگ و نامدار توس، نوغان بوده که اینک در دل شهر مشهد قرار دارد. یکی از آبادیهای پیرامون نوغان، روستایی به نام سناباد بوده که آب و هوایی خوش و مطبوع، کشتزارهایی پربار، قناتهایی سرشار و بوستانهایی شاداب و سرسبز داشتهاست. در بهار سال ۱۹۳ ه-ق هنگامی که هارون جهت سرکوب شورشی در سمرقند به نوغان رسید مریض و سپس فوت نمود وی وصیت نموده بود پس از مرگ او را در باغ مجاور محل اقامتش دفن نمایند. مآمون جانشین هارون پس از گذشت چند سالی از خلافتش در اثر طغیانی که علیه وی در عراق پدید آمد به قصد آنکه تمایل شیعیان را به خود جلب کند «علی ابن موسی الرضا» را به جانشینی نامزد کرد. علی ابن موسی الرضا پس از یک سال ماندن در مرو رهسپار بغداد شد، وقتی به روستای نوغان رسید به خانه امیر سناباد وارد و در آن جا مسموم و در سال ۲۰۲ یا ۲۰۳ ه-ق پس از سه روز درگذشت و پیکرش در باغ حمید بن قحطبه در ۱٫۵ کیلومتری روستای سناباد مدفون شد، از همان زمان این نقطه به نام مشهد الرضا و بعد به اختصار مشهد نام گرفت.
در تاریخ ۱۳۸۸/۸/۸ سالروز تولد علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعیان، توسط محمود احمدی نژاد (رئیس جمهور وقت) و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مشهد رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» برگزیده شد
مناطق شهری مشهد
منطقه ثامن: تقریبا شامل منطقه اطراف حرم میشود و دارای بافت قدیمی- مذهبی - سنتی است. بیشتر هتلها، هتل آپارتمانها و مهمانپذیرهای مشهد در این منطقه واقع شدهاند و جو زائر پذیر دارد.
منطقه احمدآباد: از جمله محلههای قدیمی شهر مشهد است و جزو مناطق اعیان نشین این شهر به شمار میرود.
منطقه قاسمآباد (شهرک غرب): جزو محلههای تازه آباد شده مشهد است. قاسمآباد در شمال غربی مشهد واقع شده و از نظر شهرسازی، به روز تر از سایر نقاط شهر میباشد. محلههای آن دارای پارکهای متعددی است.
جغرافیای طبیعی
شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی با ۲۸۸ کیلومتر مربع مساحت، در شمال شرق ایران و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه و در حوضه آبریز کشف رود، بین رشته کوههای بینالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۹۸۵ متر و فاصلهٔ آن از تهران ۹۶۶ کیلومتر است.
زمینشناسی
دشت (جلکه) مشهد که جزو حوضه آبریز کشف رود میباشد. دشت مشهد به صورت دره وسیع دارای ابعادی به طول بیش از 100km و عرض متوسط حدود 25 km و وسعت حدود 2500 km2 میباشد. دشت مشهد با مختصات طول جغرافیایی ۵۸° و ۲۱´ تا ۶۰° و ۸´ درجه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۵° و ۴۰´ تا ۳۶° ۰۳´ درجه شمالی در حوضه آبریز رودخانه کشف رود در خراسان رضوی قرار دارد. از میان سازندهای موجود در این دشت سازند مزدوران (سازند دوران دوم) در رابطه با منابع آب زیرزمینی حائض اهمیت است. این سازند که از رسوبات سخت کربناته تشکیل شده به دلیل وجود فضاهای خالی کارستی قادر است سفرههای آب زیرزمینی را بوجود آورد. از جمله منابع آب سطحی این دشت نیز میتوان به خود رودخانه کشف رود اشاره کرد. این رودخانه در گذشته دارای آب زیادی بودهاست ولی در حال حاضر به علت پایین افتادن سطح آب زیرزمینی و در نتیجه قطع شدن زهکشها تنها در مواقع سیلابی شدید مقداری آب از سرشاخههای آن وارد میشوند.
اقلیم
آب و هوای مشهد معتدل و متغیر است و وزش بادها در آن بیشتر در جهت جنوب شرقی به شمال غربی است. حداکثر درجه حرارت در تابستانها ۴۳ درجه بالای صفر و کمترین آن در زمستانها ۲۳ درجه زیر صفر است.
نمای شهر
دیدنیها
از دیدنیهای داخل شهر مشهد و اطراف آن میتوان به موارد زیر اشاره نمود: اماکن زیارتی:مسجد گوهرشاد، مسجد هفتاد و دو تن، مصلی طرق
از دیگر مراکز دیدنی شهر مشهد میتوان به موزههای آستان قدس رضوی (که خود شامل چندین موزه است)، مجموعه سرزمین موجهای آبی به عنوان بزرگترین پارک آبی سرپوشیده اشاره کرد.
اماکن باستانی:از سناباد و توس قدیم آثار تاریخی زیادی بر جای نمانده است.(هم اکنون شهر توس در حال یازسازی است) چهار طاقی بازه هور از قدیمیترین بناهای موجود در محدودهٔ شهر است که زمان ساختهشدنش را قرن سوم میلادی تخمین میزنند.
اماکن تاریخی: آرامگاه نادرشاه، آرامگاه فردوسی، ایستگاه راه آهن،
پارکها: پارک کوهسنگی، پارک و شهربازی ملت، کوهستان پارک شادی، باغ وحش و پارک جنگلی وکیلآباد
ییلاقات: شاندیز و طرقبه، زشک، نغندر، جاغرق، منطقه ییلاقی خور (قزلق) و منطقه ییلاقی سررود در شمال غربی مشهد، چالی دره، پارک جنگلی وکیلآباد، بوستان ملت، آبشار اخلمد و کنگ (ماسولهای کوچک)، آبشار ارتکند، پارک جنگلی نه دره در دو کیلومتری جنوب مشهد، منطقه دیدنی فریزی، سد ارداک، هفت حوض، چشمه گیلاس، چشمه گراب
مراکز خرید: مجتمع تجاری پروما، بازار رضا، بازار بینالمللی، بازار خیام، مجتمع آلتون و مجتمع تجاری الماس شرق و مجتمع تجاری وصال، بازار بعثت طرقبه میل اخنگان،، گنبد خشتی، گنبد هارونیه مدارسه عباسقلی خان
معماری و شهرسازی
شهر مشهد در گذشته دارای سه حصار بودهاست و گسترش شهر در گذشته به سمت غرب (حرم علی بن موسیالرضا) بوده. ساخت اصلی شهر فعلی در ۲۵ سال اول قرن حاضر پایه ریزی شدهاست. خیابان، میدان و ساختمانهای دولتی سه عامل هدایت توسعه شهر را به عهده داشتهاند. شهر دارای دو مرکز اصلی است.
چهار سمت شهر از طریق چند خیابان اصلی به میدان مرکزی اتصال مییابد. توسعه شهر در دهه ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۵ در جنوب غربی و غرب صورت گرفت. راه آهن و فرودگاه تأثیر زیادی بر چگونگی هدایت توسعه داشتهاند. در دهه ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۵، جاده جدید تهران باعث توسعه شهر به سمت جنوب گردید. از سال ۴۵ به بعد توسعه شهر منطبق با طرح جامع هدایت شدهاست. در سال ۱۳۵۵ محور اصلی جامعه سنتو، دانشگاه فردوسی و پارک ملت توسعه شهر را به سمت غرب تشدید نمودند. این شهر قرار بود به دو قسمت مذهبی - سنتی (مشهد شرقی یا رضوی) و توریستی - مدرن (مشهد غربی یا پهلوی) تقسیم شود، که با انقلاب اسلامی ناکام ماند. در دوره شهرداری شهردار پژمان این امر با پارهای تغییرات انجام گردید و شهرستان طرقبه-شاندیز به عنوان شهر توریستی مشهد معرفی گردید. ساختار کالبدی شهر به صورت قطاعی است. مراکز تجاری و خدماتی در اطراف حرم و قطاع غربی تمرکز یافتهاند و واحدهای مسکونی در دو محور غرب و شرق قرار دارند.
فضای سبز
از جمله پارکهای محبوب و مورد توجه مردم شهر مشهد، میتوان به پارک ملت، پارک بانوان (حجاب)، باغ ملی، پارک بزرگ وحدت، امام رضا (گلشهر)، کوهستان پارک شادی، پارک رازی (قره خان)، پارک امت، پارک محلی مطهر، پارک پردیس قائم، پارک میرزا کوچک خان، پارک خورشید و پارک کوهسنگی اشاره کرد. پارک خورشید، اولین پارک مشهد است که در آن زمین فوتبال ساحلی و زمین والیبال ساحلی، با ابعاد استاندارد، ایجاد شده است؛ گفتنی است که روشنایی آلاچیقهای این پارک از سلولار خورشیدی تامین میگردد.
استان خراسان رضوی یکی از استانهای خراسان در شمال شرقی ایران به مرکزیت مشهد است که از شمال با ترکمنستان و استان خراسان شمالی، از غرب با استان سمنان، از جنوب غربی و جنوب با استان خراسان جنوبی و از شرق با افغانستان همسایه است. این استان در سال ۱۳۸۳ با تقسیم استان خراسان به سه استان ایجاد شد.

واژهٔ رضوی در نام این استان، به مقبرهٔ علی بن موسی الرضا در مرکز این استان اشاره دارد.
مساحت این استان ۱۱۸٬۸۵۴ کیلومتر مربع بوده که از این نظر جهارمین استان بزرگ کشور است.
خراسان رضوی از ۲۵ شهرستان و ۶۵ بخش تشکیل شدهاست.
تاریخچه
خراسان، در طول تاریخ شاهد ظهور و سقوط سلسله ها و دولت های بسیاری در قلمرو خود بوده است. اقوام مختلف اعراب، ترک ها، کردها، مغول ها، ترکمن ها و افغان ها زمان به زمان به این منطقه تغییرات را به ارمغان آورده اند.
جغرافیدانان باستان ایران، ایران را به هشت بخش تقسیم کرده که خراسان بزرگ شکوفا ترین و بزرگترین قلمرو بوده است. اسفراین نیز، در میان دیگر شهرهای استان، یکی از نقاط کانونی برای اقامت اقوام آریایی پس از ورود به ایران محسوب می گردد.
امپراتوری اشکانیان برای چندین سال در نزدیکی مرو در خراسان مستقر بوده است. در دوران ساسانیان نیز استان توسط یک سپهبد که "پادگوسبان" نامیده می شده و چهار مرگراوس (margraves) که هر یک فرمانده یکی چهار بخش استان بوده اند حکومت می شده است.
در دوران فتوحات مسلمانان در ایران خراسان به چهار بخش تقسیم گردید و هر بخش به اسم شهر بزرگ خود یعنی نیشابور، مرو، هرات و بلخ نامیده شدند.
آمار جمعیتی
تعداد کل جمعیت استان بر اساس آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ تعداد ۵٬۹۹۴٬۴۰۲ نفر بوده که شامل ۲٬۹۹۹٬۵۲۹ نفر مرد و ۲٬۹۹۴٬۸۷۳ نفر زن میباشد.
مشهد
مشهدکلانشهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر در زمان افشاریان، پایتخت ایران بود. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ این شهر با ۲٬۴۱۰٬۸۰۰ نفر جمعیت دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است.این شهر به واسطه وجود حرم علی بن موسیالرضا، هشتمین امام مذهب شیعه، سالانه پذیرای بیش از ۳۲ میلیون زائر از داخل و بیش از یک میلیون زائر از خارج از کشور است. مشهد تنها در فصل تابستان سال ۱۳۸۹ پذیرای بیش از ۱۳ میلیون مسافر بودهاست. آمار نشان میدهد وجود آرامگاه علی بن موسی الرضا در مشهد موجب شده است که به طور میانگین هر ایرانی، هر سه سال یکبار به مشهد سفر کند. مساحت شهر مشهد درآخرین تغییرات بالغ بر ۲۸۸ کیلومتر مربع میباشد.
پیشینه
حوضهٔ رودخانهٔ کشفرود که شهر مشهد در آن قرار دارد. به خاطر شرایط مناسب طبیعی، از پیش از اسلام به عنوان یکی از بخشهای مورد توجه برای سکونت در خراسان به حساب میآمده است. این منطقه در آغاز مسکن اقوام آریائی بود. در نزدیکی شهر کنونی مشهد، شهری بنام توس وجود داشته است. در اسطورههای ایرانی بنای اصلی شهر توس را به جمشید و بازبنای آن را به توس، پهلوان و سپهسالار کیانی نسبت میدهند. از تاریخ این شهر در پیش از اسلام، به جز افسانهای چند، آگاهی چندانی در دست نیست. ولی با توجه به اسناد موجود، میتوان گمان برد که این شهر در اواخر حکومت ساسانیان، یکی از مرزداریهای سر راه گرگان و نیشابور به مرو و بلخ، و از ولایتهای مشهور در خراسان بزرگ بودهاست.
توس در زمان خلافت عثمان بهطور کامل توسط اعراب فتح شد. در دورهٔ اسلامی این منطقه بخشی از ولایت توس به مرکزیت شهر تابران بود که آبادیهای سناباد و نوغان که بخشی از مشهد کنونی هستند را نیز در بر میگرفت. پس از حملهٔ مغولان مردم شهر ویرانشدهٔ توس به مشهد مهاجرت کردند و شهر گسترش پیدا کرد. مشهد در زمان حکومت نادرشاه افشار به عنوان پایتخت ایران برگزیده شد.
نام مشهد
واژه مشهد به معنی محل شهادت است. علی بن موسی الرضا پس از قتل به دست مأمون عباسی در سال ۲۰۲ هـ. ق، در آرامگاه هارونی سناباد به خاک سپرده شد. از آن پس «سناباد نوغان» به نام «مشهدالرضا» خوانده شد و کمکم بر پهنه آن، به ویژه در زمان شاه تهماسب صفوی افزوده گشته و مردم توس به مشهد کوچ داده شدند؛ و به مرور زمان نام مشهد بر این شهر ماندگار شد. گفتنی است که نام مشهد اولین بار توسط سلطان محمود غزنوی به این شهر داده شد.
مشهد در دوره اسلامی
به گفته تاریخ نویسان، هنگامی که یزدگرد سوم از برابر سپاهیان مسلمان عرب گریخت، به خراسان روی آورد. سپاه مسلمانان به فرماندهی احنف بن قیس که مامور فنح خراسان بودند وی را تعقیب کردند. یزدگرد که آنان را به دنبال خویش یافت، راهی توس شد تا از کنارنگ توس مرزبان خود در آن خطه پناه بخواهد، اما کنارنگ با این بهانه که از یک سو، توس گنجایش موکب بزرگ پادشاهی را ندارد، و از سوی دیگر، پناه دادن به پادشاه، امکان یورش سپاه مسلمانان را افزایش میدهد، یزدگرد را از توس راهی مرو کرد. حاکم مرو نیز در آغاز به استقبال یزدگرد شتافت، اما سرانجام از او رخ برتافت و آخرین شاه ساسانی در سال ۳۱ هجری به دست آسیابانی در مرو کشته شد. کنارنگ توس هم با احساس خطر از سپاه مسلمانان، طی نامهای از عبدالله بن عامر، امان خواست و عهد کرد که اگر پیشنهاد او پذیرفته شود، در فتح نیشابور مسلمانان را یاری خواهد داد. پس چنین کرد و به امارت نیشابور دست یافت. با این ترفند، کنارنگیان، به رغم فتح خراسان، همچنان نفوذ خود را در خطه توس حفظ کردند و تا پایان عصر اموی و چیرگی سپاه ابومسلم در سال ۱۲۹ هجری، در آن جا ماندند و تنها پس از یورش سرداران ابومسلم بود که آن جا را رها ساختند.
مشهد در دوره امویان
از تاریخ توس در دوران امویان نیز خبر چندانی در دست نیست. تنها باید از مهاجرت و اقامت و درگذشت خواجه ربیع بن خثیم از یاران ابن مسعود صحابی یاد کرد که در حدود سالهای ۳۵ هجری راهی خراسان شد و در نوغان اقامت گزید و در سال ۶۱ در همان جا درگذشت و دفن شد.
مشهد در دوره عباسیان
در دوره عباسیان، گرچه فرمانداران خراسان از جانب حکومت مرکزی برگزیده میشدند، اما بی کفایتی این والیان و جنبشهایی که در گوشه و کنار این خطه رخ میداد، گاه مردم را چنان برمیآشفت که خواهان برکناری ایشان میشدند. از جمله در سالهای پایانی قرن دوم، آن زمان که علی بن عیسی والی خراسان بود، فتنه و آشوب تا آن اندازه در خراسان بالا گرفت که هارون الرشید در سال ۱۸۹ خود برای سرکوب شورش، رهسپار ولایات شرقی شد. اما علی بن عیسی، فرصت طلبانه، و با هدایای بسیار، در ری نزد او آمد و هارون او را در حکمرانی خراسان پایدار داشت. ولی با سپری شدن یک سال، شورش از حد گذشت و هارون وی را برکنار نمود. در سال ۱۹۲ نیز خود برای استقرار امنیت کامل، راهی خراسان شد و در باغ حمید بن قحطبه اقامت گزید. یک سال پس از آن چنان بیمار شد که همان جا مرد و در تالار بزرگ کاخی که در آن باغ قرار داشت، به خاک سپرده شد. در دوران حکومت هارون عباسی، حمید بن قحطبه طائی والی خراسان بود که کاخی در باغی واقع در ۱٫۵ کیلومتری سناباد داشت. در بهار سال ۱۹۳ هجری قمری، هارون که برای سرکوب شورشی عازم سمرقند بود، در نوغان بیمار شد و بنا به وصیتش او را در آن باغ دفن کردند. چند سال بعد در دوران خلافت مامون، در ۲۰۲ هجری قمری، علی بن موسیالرضا که پس از یک سال اقامت در مرو عازم بغداد بود، در منزل امیر سناباد مسموم شد و مأمون پیکر او را نزدیک قبر هارون به خاک سپرد. از آن پس آن نقطه «مشهد الرضا» به معنی «محل شهادت رضا» و به اختصار مشهد نام گرفت.
از توس تا مشهد
توس، در دل خود شهرهایی داشته، که نوغان و طابران از آبادترین آنها بوده و آوردهاند که این دو شهر هزار قریه و آبادی را در بر میگرفتهاست.... در طول تاریخ، گاه نوغان اعتبار افزونتری مییافته و زمانی طابران رونق بیشتری داشتهاست. جایی که اکنون به نام شهر توس معروف است و آرامگاه فردوسی، حماسه سرای نامدار ایران در آن قرار دارد، تنها بخشی از توس قدیم، یعنی همان طابران است، که بقایای ارگ و باروی نیمه ویرانی که مردم آن را قصر مامون میخوانند و بنای بزرگی که به بقعه هارونیه مشهور شدهاست، در آن پیداست. این محل، در حال حاضر حدود بیست کیلومتری شمال غربی شهر مشهد است. دیگر شهر بزرگ و نامدار توس، نوغان بوده که اینک در دل شهر مشهد قرار دارد. یکی از آبادیهای پیرامون نوغان، روستایی به نام سناباد بوده که آب و هوایی خوش و مطبوع، کشتزارهایی پربار، قناتهایی سرشار و بوستانهایی شاداب و سرسبز داشتهاست. در بهار سال ۱۹۳ ه-ق هنگامی که هارون جهت سرکوب شورشی در سمرقند به نوغان رسید مریض و سپس فوت نمود وی وصیت نموده بود پس از مرگ او را در باغ مجاور محل اقامتش دفن نمایند. مآمون جانشین هارون پس از گذشت چند سالی از خلافتش در اثر طغیانی که علیه وی در عراق پدید آمد به قصد آنکه تمایل شیعیان را به خود جلب کند «علی ابن موسی الرضا» را به جانشینی نامزد کرد. علی ابن موسی الرضا پس از یک سال ماندن در مرو رهسپار بغداد شد، وقتی به روستای نوغان رسید به خانه امیر سناباد وارد و در آن جا مسموم و در سال ۲۰۲ یا ۲۰۳ ه-ق پس از سه روز درگذشت و پیکرش در باغ حمید بن قحطبه در ۱٫۵ کیلومتری روستای سناباد مدفون شد، از همان زمان این نقطه به نام مشهد الرضا و بعد به اختصار مشهد نام گرفت.
در تاریخ ۱۳۸۸/۸/۸ سالروز تولد علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعیان، توسط محمود احمدی نژاد (رئیس جمهور وقت) و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مشهد رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» برگزیده شد
مناطق شهری مشهد
منطقه ثامن: تقریبا شامل منطقه اطراف حرم میشود و دارای بافت قدیمی- مذهبی - سنتی است. بیشتر هتلها، هتل آپارتمانها و مهمانپذیرهای مشهد در این منطقه واقع شدهاند و جو زائر پذیر دارد.
منطقه احمدآباد: از جمله محلههای قدیمی شهر مشهد است و جزو مناطق اعیان نشین این شهر به شمار میرود.
منطقه قاسمآباد (شهرک غرب): جزو محلههای تازه آباد شده مشهد است. قاسمآباد در شمال غربی مشهد واقع شده و از نظر شهرسازی، به روز تر از سایر نقاط شهر میباشد. محلههای آن دارای پارکهای متعددی است.
جغرافیای طبیعی
شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی با ۲۸۸ کیلومتر مربع مساحت، در شمال شرق ایران و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه و در حوضه آبریز کشف رود، بین رشته کوههای بینالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۹۸۵ متر و فاصلهٔ آن از تهران ۹۶۶ کیلومتر است.
زمینشناسی
دشت (جلکه) مشهد که جزو حوضه آبریز کشف رود میباشد. دشت مشهد به صورت دره وسیع دارای ابعادی به طول بیش از 100km و عرض متوسط حدود 25 km و وسعت حدود 2500 km2 میباشد. دشت مشهد با مختصات طول جغرافیایی ۵۸° و ۲۱´ تا ۶۰° و ۸´ درجه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۵° و ۴۰´ تا ۳۶° ۰۳´ درجه شمالی در حوضه آبریز رودخانه کشف رود در خراسان رضوی قرار دارد. از میان سازندهای موجود در این دشت سازند مزدوران (سازند دوران دوم) در رابطه با منابع آب زیرزمینی حائض اهمیت است. این سازند که از رسوبات سخت کربناته تشکیل شده به دلیل وجود فضاهای خالی کارستی قادر است سفرههای آب زیرزمینی را بوجود آورد. از جمله منابع آب سطحی این دشت نیز میتوان به خود رودخانه کشف رود اشاره کرد. این رودخانه در گذشته دارای آب زیادی بودهاست ولی در حال حاضر به علت پایین افتادن سطح آب زیرزمینی و در نتیجه قطع شدن زهکشها تنها در مواقع سیلابی شدید مقداری آب از سرشاخههای آن وارد میشوند.
اقلیم
آب و هوای مشهد معتدل و متغیر است و وزش بادها در آن بیشتر در جهت جنوب شرقی به شمال غربی است. حداکثر درجه حرارت در تابستانها ۴۳ درجه بالای صفر و کمترین آن در زمستانها ۲۳ درجه زیر صفر است.
نمای شهر
دیدنیها
از دیدنیهای داخل شهر مشهد و اطراف آن میتوان به موارد زیر اشاره نمود: اماکن زیارتی:مسجد گوهرشاد، مسجد هفتاد و دو تن، مصلی طرق
از دیگر مراکز دیدنی شهر مشهد میتوان به موزههای آستان قدس رضوی (که خود شامل چندین موزه است)، مجموعه سرزمین موجهای آبی به عنوان بزرگترین پارک آبی سرپوشیده اشاره کرد.
اماکن باستانی:از سناباد و توس قدیم آثار تاریخی زیادی بر جای نمانده است.(هم اکنون شهر توس در حال یازسازی است) چهار طاقی بازه هور از قدیمیترین بناهای موجود در محدودهٔ شهر است که زمان ساختهشدنش را قرن سوم میلادی تخمین میزنند.
اماکن تاریخی: آرامگاه نادرشاه، آرامگاه فردوسی، ایستگاه راه آهن،
پارکها: پارک کوهسنگی، پارک و شهربازی ملت، کوهستان پارک شادی، باغ وحش و پارک جنگلی وکیلآباد
ییلاقات: شاندیز و طرقبه، زشک، نغندر، جاغرق، منطقه ییلاقی خور (قزلق) و منطقه ییلاقی سررود در شمال غربی مشهد، چالی دره، پارک جنگلی وکیلآباد، بوستان ملت، آبشار اخلمد و کنگ (ماسولهای کوچک)، آبشار ارتکند، پارک جنگلی نه دره در دو کیلومتری جنوب مشهد، منطقه دیدنی فریزی، سد ارداک، هفت حوض، چشمه گیلاس، چشمه گراب
مراکز خرید: مجتمع تجاری پروما، بازار رضا، بازار بینالمللی، بازار خیام، مجتمع آلتون و مجتمع تجاری الماس شرق و مجتمع تجاری وصال، بازار بعثت طرقبه میل اخنگان،، گنبد خشتی، گنبد هارونیه مدارسه عباسقلی خان
معماری و شهرسازی
شهر مشهد در گذشته دارای سه حصار بودهاست و گسترش شهر در گذشته به سمت غرب (حرم علی بن موسیالرضا) بوده. ساخت اصلی شهر فعلی در ۲۵ سال اول قرن حاضر پایه ریزی شدهاست. خیابان، میدان و ساختمانهای دولتی سه عامل هدایت توسعه شهر را به عهده داشتهاند. شهر دارای دو مرکز اصلی است.
چهار سمت شهر از طریق چند خیابان اصلی به میدان مرکزی اتصال مییابد. توسعه شهر در دهه ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۵ در جنوب غربی و غرب صورت گرفت. راه آهن و فرودگاه تأثیر زیادی بر چگونگی هدایت توسعه داشتهاند. در دهه ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۵، جاده جدید تهران باعث توسعه شهر به سمت جنوب گردید. از سال ۴۵ به بعد توسعه شهر منطبق با طرح جامع هدایت شدهاست. در سال ۱۳۵۵ محور اصلی جامعه سنتو، دانشگاه فردوسی و پارک ملت توسعه شهر را به سمت غرب تشدید نمودند. این شهر قرار بود به دو قسمت مذهبی - سنتی (مشهد شرقی یا رضوی) و توریستی - مدرن (مشهد غربی یا پهلوی) تقسیم شود، که با انقلاب اسلامی ناکام ماند. در دوره شهرداری شهردار پژمان این امر با پارهای تغییرات انجام گردید و شهرستان طرقبه-شاندیز به عنوان شهر توریستی مشهد معرفی گردید. ساختار کالبدی شهر به صورت قطاعی است. مراکز تجاری و خدماتی در اطراف حرم و قطاع غربی تمرکز یافتهاند و واحدهای مسکونی در دو محور غرب و شرق قرار دارند.
فضای سبز
از جمله پارکهای محبوب و مورد توجه مردم شهر مشهد، میتوان به پارک ملت، پارک بانوان (حجاب)، باغ ملی، پارک بزرگ وحدت، امام رضا (گلشهر)، کوهستان پارک شادی، پارک رازی (قره خان)، پارک امت، پارک محلی مطهر، پارک پردیس قائم، پارک میرزا کوچک خان، پارک خورشید و پارک کوهسنگی اشاره کرد. پارک خورشید، اولین پارک مشهد است که در آن زمین فوتبال ساحلی و زمین والیبال ساحلی، با ابعاد استاندارد، ایجاد شده است؛ گفتنی است که روشنایی آلاچیقهای این پارک از سلولار خورشیدی تامین میگردد.
ساعت : 11:39 pm | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی