پارک گلدن گیت
پارک گلدن گیت (به انگلیسی: Golden Gate Park) یک پارک شهری بزرگ است که در شهر سانفرانسیسکو ایالات کالیفرنیای آمریکا واقع شدهاست.
مساحت این بوستان ۴٫۱۲ کیلومتر مربع است و شکلی مستطیلی دارد. پارک گلدن گیت همشکل با سنترال پارک نیویورک است ولی مساحت آن ۲۰ درصد بیشتر از سنترال پارک است.

پارک گلدن گیت با سالانه ۱۳ میلیون بازدیدکننده، سومین پارک پربازدید ایالات متحده است.
فرهنگستان علوم کالیفرنیا که یک موزه بزرگ علوم طبیعی و نهاد پژوهشی است در این پارک قرار گرفتهاست. گلخانهای به نام «Conservatory of Flowers» و یک باغ گیاهشناسی از دیگر نقاط دیدنی این پارک است. ورزشگاه گلدن گیت و باغ ژاپنی از نقاط گردشی دیگر در این پارک است.
پارک ایبیراپوئرا
پارک ایبیراپوئرا (در زبان پرتغالی : Parque Ibirapuera) یک پارک عمومی معروف و مهم در شهر سائوپائولو، برزیل است. این پارک که در مرکز و جنوب این شهر واقع است، در سال ۱۹۵۴ افتتاح شد و اسکار نیمایر معمار و طراح آن است.
ژئوپارک
ژئوپارک منطقهای است که در آن، میراث زمین شناختی آن ناحیه، با مدیریتی دقیق و دائمی حفظ و نگهداری میشودو با وسعت کافی که مرزهای آن به وضوح مشخص شده و چندین پدیده بارز زمینشناسی در محدوده آن قرار گرفته باشد. این محدوده باید بتواند در توسعه اقتصادی جوامع پیرامون خود نقش مؤثری ایفا نماید. ژئوپارک ممکن است علاوه بر پدیدههای زمینشناسی از آثار تاریخی، بومشناسی، باستانشناسی و میراث فرهنگی و طبیعی دیگر برخوردار باشد..
تعاریف
ژئوپارک طبق تعریف یونسکو گستره ای است با مزهای کاملاً آشکار و پهنه کافی که دربرگیرنده چند پدیده زمین شناسی کمیاب و برجسته بوده و در آن گستره جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی ارزشمند نیز یافت شود. این گستره باید از برنامه های مدیریت گسترش و بهره برداری و طرح های حفاظتی برخوردار باشد و توان بالا بردن سطح اقتصادی جامعه محلی و جلب همکاری های مردمی را دارا باشد. افزون بر تعریف رسمی یونسکو می توان گفت: " ژئوپارک محدوده ای است که ویژگی اصلی آن وجود ژئوسایت های پر اهمیت، طبیعت و محیط زیست غنی، ویژگی های فرهنگی جذاب و از همه مهم تر مشارکت و حضور فعال جامعه محلی در برنامه های توسعه، حفاظت و پایداریست."
ژئوپارک در جهان
ثبت محدودههایی تحت حفاظت و مشخص برای گردشگری با عنوان ژئوپارک در دنیا از سال ۲۰۰۰ میلادی رواج دارد و تاکنون بیش از هشتاد ژئوپارک در دنیا به ثبت فهرست ژئوپارکهای جهانی یونسکو رسیدهاست. در حال حاضر چین اولین کشور آسیایی است که بیشترین تعداد ژئوپارک جهانی و ملی دارد. ژئوپارک جزیره قشم اولین ژئوپارک ایران و خاورمیانه است.
ژئوپارک در ایران
بطورکلی اکثر مناطق تحت حفاظت چهارگانه کشور قابلیت تیدیل به ژئوپارک ملی دارند و تعداد ۵۰ پتانسیل برای ژئوپارکهای آتی کشور پیشبینی شدهاست. هنوز در میان پژوهشگران مختلف مفاهیم مربوط به ژئوسایت و ژئوپارک مبهم ماندهاست درحالیکه ژئوپارک معنای وسیعتری از ژئوسایت دارد.
در اطلس توانمنديهاي ژئوپارك و ژئوتوريسم ايران،امريكاظمي 22 منطقه را در ايران به عنوان مناطق پيشنهادي براي معرفي و ثبت تحت عنوان ژئوپارك به تفصيل معرفي كرده است.
ژئوپارک ملی جلفا و ژئوپارک جهانی جلفا-ارسباران در شمال استان آذربایجان شرقی درمنطقه جلفا دومین محدوده پیشنهادی رسمی کشور به سازمان یونسکو است که شناسایی وپیشنهاد اولیه آنها توسط بهرام نکوئی صدری در سال ۱۳۸۷ انجام شدهاست.
ژئوپارک قشم
نخستین ژئوپارک خاورمیانه در جزیره قشم به عضویت شبکه جهانی ژئوپارکهای ملی تحتحمایت یونسکو درآمدهاست.
خروج ژئو پارک قشم از فهرست یونسکو
در دی ماه سال ۱۳۹۱ ، خبرگزاری مهر گزارش داد که ژئو پارک قشم ، به دلیل ناتوانی مدیران سازمان منطقه آزاد قشم در انجام معیارهای ثبت جهانی ژئوپارک از فهرست یونسکو خارج شد.
پارک جنگلی پردیسان
بوستان جنگلی پردیسان یکی از بوستانهای بزرگ و مشهور شهر تهران است. این بوستان در منطقه ۲ شهرداری تهران قرار دارد.
این بوستان که در شمال غربی تهران واقع شدهاست، از سمت شمال به بزرگراه همت و محله شهرک غرب، از شرق به بزرگراه شیخ فضلالله نوری، از غرب به مسیل رودخانه پونک و از سمت جنوب به بزرگراه حکیم و محله بلوار مرزداران محدود میشود. بزرگراه یادگار امام در راستای شمالی/جنوبی، این بوستان را به دو بخش تقسیم میکند که پیوند آنها به وسیله دو پل برقرار شدهاست.
از امکانات این بوستان میتوان به موزه تنوع زیستی، موزه آب و باغ وحش اشاره کرد. وجود موزه تنوع زیستی با انواع حیوانات و حشرات تاکسیدرمی شده، و بعضاً زنده، یکی دیگر از جذابیتهای این پارک جنگلی است. ساختمان سازمان حفاظت محیط زیست ایران نیز در قسمت جنوبی این بوستان قرار دارد.
به علت وجود چندین بزرگراه در اطراف پارک پردیسان، استقبال زیادی برای استفاده از این پارک پدید آمدهاست و بیشتر روزهای هفته و به ویژه روزهای تعطیل مردم برای استفاده از این پارک رهسپار شمال غرب تهران میشوند.
تاریخچه
طرح اولیه این بوستان در زمان پهلوی، و متعلق به یان مکهارگ آمریکایی میباشد.
بوستان قیطریه
بوستان قیطریه یکی از بوستانها (پارکها)ی شمال شهر تهران است. این بوستان در شمال بزرگراه صدر و انتهای خیابان قیطریه واقع است و از شمال به فرمانیه، از جنوب به میدان پیروز و بزرگراه صدر، از شرق به چیذر و از غرب به قیطریه و شریعتی محدود میشود.
بوستان قیطریه در گذشته باغی متعلق به خواهر تنی ناصرالدین شاه قاجار بوده و به روایت تاریخ میرزا تقی خان امیر کبیر ساختمانی که اکنون محل فرهنگسرا و کتابخانه پارک می باشد و در ضلع شمال غربی پارک واقع شده است را در آن احداث نمود. در ابتدأ این باغ بافتی جنگلی داشته است. در سال ۱٣٥٦ به همت شهردار وقت تهران مرحوم دکتر غلامرضا نیک پی که خود نوه دختری شاهزاده ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه بوده است با وقف قسمتی از زمینهای موروثی خود و با خرید و تجمیع باقیمانده باغ که در دست ورثه صارم الدوله، از نواده های قاجار، بود باغ بزرگ قیطریه را به پارک تبدیل می کند. به همین دلیل است که پارک قیطریه هندسه نامنظم دارد و مساحتی در حدود ۱۰۳۰۰۰ متر مربع دارد که فضای گلکاری و چمنکاری آن در کنار انبوه درختان قدیمی جلوه خاصی به آن داده است. استخر بوستان به شکل هندسی نامنظم است. گونههای درختی آن بیشتر نارون، کاج، سرو نقرهای و زبان گنجشک است. به دلیل راههای متعدد و تودرتو، این بوستان محل مناسبی برای ورزشهای مختلف فراهم آورده است.
فرهنگسرای ملل از سال ۱۳۷۳ در این بوستان شروع به کار کرده و فعالیتهای آموزشی و هنری مختلف را در خود جای داده و به مرکزی فرهنگی با امکانات کتابخانه و کلاسهای آموزشی برای ساکنان قیطریه تبدیل شده است.
بوستان ساعی
بوستان ساعی یا پارک ساعی یکی از بوستانهای عمومی تهران است که با مساحتی در حدود ۱۲ هکتار در خیابان ولیعصر و در منطقه ۶ شهرداری تهران واقع شدهاست. محل این پارک در سال ۱۳۲۴ توسط مهندس کریم ساعی درختکاری شد و در اختیار وزارت کشاورزی وقت قرار گرفت. سرانجام ایده طراحی اصلی پارک در دهه ۴۰ شکل گرفت و این پارک در سال ۱۳۴۲ با طراحی حسین محجوبی ساخته شد. تکمیل مراحل طراحی و ساخت پارک بین سالهای ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۲ ادامه یافت.
تاریخچه
در سال ۱۳۲۹ و به تلاش مهندس کریم ساعی، بوستان ساعی به شکل جنگلی بنیان گذاشته شد. پیشتر در سال ۱۳۲۴ زمین این بوستان درختکاری گردیده و در اختیار وزارت کشاورزی وقت قرار گرفته بود. پس از درگذشت مهندس ساعی به علت سانحه هوایی، این پارک همچنان به شکل گذشته و وابسته به وزارت کشاورزی باقی ماند. پس از توسعه شهر تهران در سال ۱۳۳۴ این پارک به شهرداری تهران واگذار گردید و پس از آن سازمان پارکها با تجهیز این پارک آن را عمومی کرد.
مشخصات
وسعت بوستان ساعی ۱۲۰۰۸۲ متر مربع و دارای شش ورودی است. در پی توسعه و تجهیز بوستان، بناهایی مانند جوی، برکه، آبشار و زمین بازی درست شدهاند و قسمتی از پارک نیز به باغ ژاپنی معروف است که پرندگان آبزی هم در آن قسمت نگهداری میشوند. در قسمت حیاتوحش پارک، حیوانات دیگری نیز نگهداری میشوند که از جملهٔ آنها میتوان به خرگوش٬ قوچ ٬ غاز٬ قو٬ مرغابی٬ سنجاب٬ طوطی وحشی و طاووس اشاره نمود. پوشش گیاهی پارک نیز بسیار متنوع میباشد و از میان آنها میتوان به چنار٬ کاج تهران٬ سرو شیرازی، سرو نقرهای، سرو بادبزنی، سرو تبری٬ برگبو، افرا، نارون، سدروس، ماگنولیا، یاس وحشی، ژنیگو، زالزالک، گردو و سیب اشاره کرد. در طراحی این پارک تلاش شده که بیشتر حرکتهای موجود، اسلیمی باشند تا یک نوع اختلاف سطح بوجود بیاید و از پله تا حد ممکن استفاده نشود.
بوستان جمشیدیه
بوستان جمشیدیه یا پارک سنگی جمشیدیه از زیباترین و دیدنیترین بوستانهای تهران است و با مساحتی حدود ۱۰ هکتار در انتهای خیابان شهید باهنر (نیاوران) واقع شده و از شمال به کوه کُلَکچال، از جنوب به باغ دولو، از شرق به خیابان جمشیدیه و از غرب به جاده کلکچال محدود است. از ویژگیهای اینپارک، دریاچه، آبشار مجاور و نیز آبنماهای سنگی است که جلوهای خاص دارند. این پارک در ابتدای مسیر اصلی صعود به پناهگاه کُلَکچال قرار دارد.
پارک جمشیدیه دارای چهار در ورودی است که ارتفاع در ورودی اول از سطح دریا ۱۸۲۰ متر و بالاتر از آن ۲۱۰۰ متر است.
بر پایهٔ نظرسنجی انجام شده مرکز تحقیقات و مطالعات رسانهای همشهری، بوستان جمشیدیه پس از بوستان ملت دومین پارکی است که یک شهروند تهرانی به یک میهمان غیر تهرانی معرفی میکند.
پارک ابوالقاسم فردوسی
ساخت بوستان فردوسی در سال ۱۳۷۵، انجام گرفت. این بوستان در راستای گسترش بوستان جمشیدیه است. مساحت پارک نزدیک به ۱۳۲٬۷۰۰ متر مربع است. آمیزش دو عنصر سنگ و گیاه در این پارک کوهستانی زیبایی خاصی را نمایان می سازد. مساحت گلکاری در این پارک ۶٬۳۱۷ متر مربع میباشد. در این پارک رستورانهای گوناگونی وجود دارد که هر یک از آنها نمادی از زیبایی و آداب و رسوم قومهای ایرانی را به نمایش میگذارند.
امکانات رفاهی
از امکانات این بوستان میتوان به آمفی تئاتر، رستوران، آبنما، مبلمان پارک (نیمک، سطل زباله، آبخوری، پایه چراغ)؛ فضای سبز (گیاهان پوششی، جنگلکاری، رز و درختچه، گل و گلکاری) نام برد. از دیگر امکانات رفاهی این پارک سرویسهای بهداشتی و روشنایی در شب با به کارگیری از ۱۷۵ تیر روشنایی است.
پارک جنگلی کوهسار
بوستان جنگلی کوهسار در شمالباختر شهر تهران واقع شده است. این بوستان جنگلی که در دامنهٔ رشتهکوه البرز قرار دارد در منطقه ۵ شهرداری تهران واقع شده است. بوستان جنگلی یا کوهستانی کوهسار در شمالباختر محلهٔ شهران و شمال محلهٔ کن قرار دارد. راه دسترسی به این بوستان از طریق بزرگراه آبشناسان (ایرانپارس) ممکن است. همچنین در درون بوستان، جادهٔ ماشینرو نیز وجود دارد که از طریق آن میتوان به مناطق بالایی بوستان دسترسی داشت. چون این بوستان چندان در میان مردم، شناخته شده نیست، محلی خلوت و بی سروصدا است.
بوستان نهجالبلاغه
دهکده گردشگری نهج البلاغه یا بوستان نهجالبلاغه یکی از پارکهای تهران میباشد که بیش از ۳۵ هکتار وسعت دارد و در بخش وسیعی از دره فرحزاد بین بزرگراه نیایش، بزرگراه همت و غرب بزرگراه یادگار امام احداث شدهاست. طول این بوستان یک و نیم کیلومتر و عرض متوسطش ۳۰۰ متر است. همچنین اختلاف ارتفاع سطح تا کف پارک، ۵۵ متر و دارای شیب بین ۱۰ تا ۳۵ درجه است.
بوستان نهجالبلاغه دارای هشت تراست پیادهرو طولی ۱۲۰۰ متری، سه تراست پیادهرو عرضی ۳۰۰ متری، ۹۰۰۰ متر مربع مسیر دوچرخهسواری، ۱۸۰۰ متر مربع فضای ورزش همگانی، ۸۰ واحد آلاچیق، دو پل عابر پیاده بر روی دره و صدها نیمکت و چراغ برق است. در عمیقترین نقطه این بوستان فضایی بکر و طبیعیای به چشم میخورد که آب حاصل از قناتها در آن جریان دارد. برای ساخت این بوستان یک میلیون و پانصد هزار ساعت کار انجام و بیش از ۱۵ میلیارد تومان نیز هزینه شدهاست. این بوستان همچنین دارای مسجد، پارکینگ ۷۵۰ واحدی، ۴۰ سرویس بهداشتی، فضاهای جانبی برای استراحت خانوادهها و سه مجموعه بازی برای کودکان میباشد.
بوستان آب و آتش
بوستان حضرت ابراهیم یا پارک آب و آتش یکی از پارکهای شهر تهران است. این پارک در تاریخ ۱۳۸۸/۰۴/۱۶ توسط محمد باقر قالیباف شهردار وقت تهران افتتاح گردید. این پارک دارای مساحتی بالغ بر ۲۴۰۰۰ مترمربع میباشد و دارای تجهیزاتی مانند چهار برج آتش و چادری ۷۰۰ متری با روی گردان ۳۷۰ نفری میباشد. این پارک که خیابان آفریقا نرسیده به چهارراه جهان کودک و در انتهای کوچه ژوبین واقع شدهاست، شامل پل ابریشم، لانه کبوتر، کالسکهرانی، فانوس دریایی، آبنما، برج آتش، آلاچیق و محیط سبز میباشد.
آب پاشی در پارک
در تابستان سال ۱۳۹۰، گروهی از جوانان -به عنوان تفریح- در پارک اقدام به آب پاشی به یکدیگر نمودند که این موضوع باعث برخورد پلیس با این افراد شد.
آمفی تئاتر بوستان آب و آتش
آمفی تئاتر آب و آتش که در گلستان حضرت ابراهیم واقع است، یک پوشش غشایی ۷۰۰ متر مربعی میباشد که روی به گرادیانی ۷۵۰ نفری دارد. در آمفی تئاتر آب و آتش ترکیب سازه و معماری، اساس طرح را تشکیل میدهد. جایگاه بتنی تماشاچیان خود به عنوان فونداسیون سازههای خرپایی پشتی عمل میکند. پارچه با اتصالات مفصلی از پشت به این خرپاهای فلزی به صورت قله و دره و از جلو به خرپای کابلی که به دو ستون جلویی منتهی میشود متصل است. هر کدام از این دو ستون نیز از پشت با ۴ کابل کشیده میشود. در لبههای پارچه و همچنین زیر و روی آن کابلهایی تعبیه شده است که نیروی پیشتنیدگی را در پارچه ایجاد میکند و آن را پایدار میسازد. از دیگر طرحهای مربوط به بوستان آب و آتش و همچنین اراضی عباس آباد میتوان به پل طبیعت و پل ابریشم ۲ اشاره کرد.
سیفیه
پارک سیفیه ملایر(باغ تاریخی سیفیه) یکی از قدیمیترین پارک کشور است که در سال ۱۳۰۴ توسط عبدالمحمد میرزا سیفالدوله یکی از نوههای فتحعلی شاه که در آن زمان حاکم ولایت ملایر بود احداث شد. این بوستان در شمال شرقی ملایر و در دامنه کوه گرمه ساخته شدهاست. مساحت آن در حدود ۱۰ هکتار است. این بوستان دارای درختان چنار کهنسال برای ایجاد سایه، حوضچهها و آبنما و جنگل مصنوعی بر روی تپهها است. این پارک توسط مهندسان ایتالیایی طراحی و ساخته شده است. در آن زمان نهاوند و تویسرکان یکی از توابع ملایر بوده است.
بوستان سیفیه دارای دو استخر، یک مسجد و یک ساختمان که محل سکونت سیفالدوله بودهاست. آب مورد نیاز آن از طریق احداث قناتی در ۸ کیلومتری زرک توسط مقنیان یزدی از کوههای اطراف به محوطه پارک انتقال یافت. مجموعه پارک و مقبره سیف الدوله تحت عنوان باغ ایرانی در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است.
بوستان ابوریحان
بوستان ابوریحان یکی از بوستانهای جنوبی کلانشهر تبریز است که در محلهٔ ابوریحان واقع شدهاست. این بوستان در یک سهراهی و در روبهروی یکی از ساختمانهای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز قرار گرفتهاست.
بوستان آنا
بوستان آنا یکی از بوستانهای جدید شهر تبریز است که در محلهٔ وزیرآباد واقع شدهاست. این بوستان که نخستین بوستان اختصاصی بانوان در شهر تبریز بهشمار میرود، برروی گورستان متروکهای احداث شدهاست. بوستان آنا سحرگاهان شاهد حضور عدهٔ زیادی از بانوان است.
بوستان آزادگان
بوستان آزادگان یکی از بوستانهای جدید شهر تبریز است که در محلهٔ شتربان واقع شدهاست. این بوستان برروی گورستان تاریخی شتربان احداث گردیدهاست. بوستان آزادگان در مجاورت خیابان اتحاد و در جنب ایستگاه آتشنشانی محلهٔ شتربان قرار گرفته و یکی از بوستانهای شمال شهر تبریز بهشمار میرود.
بوستان نور
بوستان نور یکی از بوستانهای شهر تبریز است که در غرب این شهر و در شهرک نور واقع شدهاست. این بوستان در ضلع شمالی خیابان نور غربی قرار گرفته و تنها بوستان موجود در سطح این شهرک بهشمار میرود.
بوستان خاقانی
بوستان خاقانی یکی از بوستانهای شهر تبریز است. این بوستان در جوار مسجد کبود واقع شدهاست و بوستانی سنتی محسوب میگردد.
بوستان مهر
بوستان مهر یکی از بوستانهای شهر تبریز است که در جنوب این شهر و در محلهٔ ابوریحان واقع شدهاست. در مجاورت این بوستان مسجدی قرار گرفتهاست.
بوستان ولیعصر
بوستان ولیعصر یکی از بوستانهای شهر تبریز است که در ورودی کوی ولیعصر و در مجاورت خیابان ولیعصر قرار گرفتهاست. این بوستان در ضلع شمال شرقی باغلارباغی واقع شدهاست.
بوستان بزرگ تبریز
بوستان بزرگ تبریز بزرگترین مجموعهٔ تفریحی شهر تبریز است که هماکنون بخشهایی از آن به بهرهبرداری رسیدهاست. این بوستان در شمال غرب شهر و در محل پیشین زمینهای کشاورزی ساخته میشود که حدود ۸ کیلومتر مربع وسعت دارد. رودخانههای تلخهرود و مهرانرود از این منطقه عبور میکنند. بوستان بزرگ تبریز شامل مجموعههای متعددی نظیر پیستهای اتومبیلسواری، اسبسواری و دوچرخهسواری، دریاچههای قایقرانی، رستوران، سالنهای سرپوشیدهٔ تفریحی، شهربازی و هتل خواهد بود.
بوستان دهخدا
بوستان دهخدا نام بوستانی در شهر قزوین است که در فاصله ی بین خط رفت و برگشت بلوار شهید بهشتی ساخته شده است . عرض این بوستان در بسیاری از مکان ها از ۳۰ متر هم فرا تر می رود . مساحت این بوستان ۳۹۳۰۰ متر مربع بوده و دارای امکاناتی از قبیل بازیگاه کودک ،وسایل ورزشی-بدنسازی ، سرویس بهداشتی ، آبخوری ، مبلمان پارکی ، نمازخانه می باشد.
شهر بازی
در زمان های گذشته از این بوستان مانند بوستان ملت به عنوان شهر بازی هم استفاده می کردند ولی با افزایش رو افزون شهر بازی ها در قزوین ادامه فعالیت این شهر بازی کم رنگ تر از گذشته شده است .
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی این بوستان چمن است و بیش ترین درخت در این بوستان درخت کاج می باشد.
بوستان ملت
بوستان ملت مشهد، یکی از مهمترین بوستانهای شهر مشهد میباشد که در غرب این شهر قرار گرفتهاست. چرخ و فلک این بوستان بزرگترین چرخ وفلک خاورمیانه و چهارمین چرخ و فلک مرتفع جهان میباشد.
تاریخچه
پارک ملت مشهد، قدیمیترین بوستان شهر مشهد در سال ۱۳۴۳ در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی در مکانی که آن زمان خارج شهر بود احداث گردید اما به دلیل به توسعه شهری، این بوستان اکنون در داخل شهر قرار گرفتهاست.
این بوستان در آن زمان توسط دو مهندس طراح انگلیسی به سبک بوستانهای انگلستان طراحی گردید ولی ساخت آن نهایتاً چندین سال بعد توسط مهندسین ایرانی به اتمام رسید.
موقعیت
بوستان ملت، در غرب شهر مشهد و در حاشیه بلوار وکیل آباد و در ضلع شمال غربی تقاطع آزادی قرار گرفتهاست.
میدان آزادی مشهد به دلیل همجواری با بوستان ملت از قدیم به عنوان «فلکه پارک» در میان مردم مصطلح بودهاست.
ویژگیها
مساحت این بوستان ۷۲۰ هزار متر مربع (۷۲ هکتار) است و شامل بیش از ۳۵ هزار اصله درخت به قدمت چند ده سالهاست. این بوستان از بزرگترین، قدیمی ترین و در عین حال دیدنی ترین بوستانهای مشهد و همچنین کشور به شمار میرود.
در ضلع شرقی این بوستان (همجوار تقاطع آزادی) دریاچهٔ بوستان قرار گرفتهاست که در پشت این دریاچه مجتمع جانبازان بوستان ملت راه اندازی شدهاست و به صورت ۲۴ ساعته به ۱۵۰ نفر از جانبازان قطع نخاعی خدمات ارائه میدهد. در مرکز بوستان ساختمان فرهنگی هنری امام رضا(ع) قرار دارد که شامل کتابخانه، کلاسهای فرهنگی هنری، مسجد و... میباشد. در داخل بوستان ملت همچنین شهربازی قرار گرفتهاست که قدیمی ترین شهربازی مشهد محسوب میشود.
در ضلع غربی بوستان (همجوار آزادشهر) زمینهای ورزشی بوستان قرار گرفتهاست. این زمینها شامل بزرگترین استخر روباز مشهد به مساحت ۱۲۵۰ مترمربع (طول ۵۰ متر و عرض ۲۵ متر و با عمق ۱ تا ۳ متر) با گنجایش ۴۰۰ نفر، زمین چمن فوتبال، والیبال، بسکتبال، تنیس، پیست اسکی و... میباشد. به علاوه دور تا دور بوستان، زمین مخصوص دویدن و ورزش قرار دارد.
«باغ رز» قسمتی سرپوشیده از بوستان و ویژهٔ بانوان است که دارای امکانات و تجهیزات ورزشی میباشد.
شهربازی
از قسمتهای مرکزی تا قسمتهای شرقی بوستان شهربازی قرار گرفتهاست. این شهربازی در سال ۱۳۵۱ خورشیدی احداث شد و اولین شهربازی مشهد به حساب میآید. این شهربازی تا به امروز تغییرات بسیار زیادی کردهاست. چرخ و فلک (فانفار) این شهر بازی با قطر ۸۰ متر بزرگترین چرخ و فلک خاورمیانه و سومین چرخ و فلک مرتفع در دنیا(پس از چرخ و فلک توکیو و لندن) میباشد. این چرخ و فلک ۲۵۰ تنی در سال ۱۳۸۴ به بهره برداری رسید و قادر است در هر دور خود ۴۵۰ نفر را تا ۸۰ متر بالا ببرد. لازم به ذکر است این چرخ فلک را بخش خصوصی، طی دو سال نصب و راه اندازی کرده است و این مجموعه اولین دارنده استاندارد تجهیزات شهربازی در کشور است که از سال 1390 به عضویت اتحادیه جهانی IAAPA در آمده است.
بوستان ملت
بوستان ملت یا پارک ملت، بوستانی در تهران است که از شرق به خیابان ولیعصر، از جنوب به بزرگراه نیایش، از غرب به مجموعه ورزشی انقلاب و از شمال به ساختمان مرکزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران محدود میشود. این بوستان از سال ۱۳۴۵ به ابتکار فرح پهلوی در شمال شهر تهران ساخته شد. این بوستان پیش از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ پارک شاهنشاهی نامیده میشد.
تاریخچه
این بوستان نخست زمینی بایر بود که با توجّه به موقعیت خاص آن کار احداثش از سال ۱۳۴۵ خورشیدی در ۲ فاز متفاوت آغاز شد. فاز اول، آن بخشی از پارک را شامل میشد که به موازات خیابان ولیعصر قرار داشته و «بلوار کنار جاده» نامیده میشد و بهصورت بلواری بهطول ۱۰۰۰ متر بَرِ خیابان ولیعصر در سال ۱۳۴۷ به بهرهبرداری رسید. کار ساخت فاز دوم بر پایهٔ طرحی از پارکسازی انگلیسی و با الهام از بوستانهای آن کشور در تپههای غربی ادامه یافت و در ۱۳۵۳ به بهرهبرداری رسید. این بخش از پارک از شمال به صدا و سیما، از جنوب به خیابان نیایش و از غرب به باشگاه انقلاب میرسد.
بر پایهٔ نظرسنجی انجام شده مرکز تحقیقات و مطالعات رسانهای همشهری، بوستان ملت نخستین بوستانی است که یک شهروند تهرانی به یک میهمان غیر تهرانی معرفی میکند.
باغ خدایان
باغ خدایان یا گاردن آو د گادز (به انگلیسی: Garden of the Gods) تاسیس ۱۹۰۹، پارکی طبیعی در ایالت کلرادو در ایالات متحده آمریکا است.
این پارک که ۱۳۰۰ هکتار مساحت دارد حاوی چشماندازهای طبیعی فراوان یا صخرههایی با شکلهای غریبی است.
این پارک در نزدیکی شهر کلرادو اسپرینگز است.
بوستان گیاهشناسی سن آنتونیو
بوستان گیاهشناسی سن آنتونیو (به انگلیسی: San Antonio Botanical Garden) نام یک بوستان عمومی گیاهشناسی در شهر سن آنتونیو در تگزاس است.
این باغ گیاهشناسی در سال ۱۹۸۰ بنا گردید و ۱۳٫۳۵ هکتار وسعت دارد.
معماری
ساختمانهای این موزه توسط معمار آرژانتینی امیلیو آمباز طراحی گردید.
مدیسن اسکوئر گاردن
مَدیسون اِسکوئِر گاردِن (به انگلیسی: Madison Square Garden) که با نامهای اماسجی (MSG)، گاردن (Garden) و همینطور مشهورترین صحنهٔ جهان نیز شناخته میشود، از مراکز عمومی و تفریحی نیویورک در کشورآمریکا است. این مرکز سرپوشیده میباشد. مدیسون اسکوئر گاردن خانهٔ تیمهای ورزشی نیویورک رنجرز و نیویورک نیکز نیز است. علاوهبر مسابقات، کنسرتها و ویژهبرنامههایی همانند مراسم اهدای جایزهٔ گِرَمی نیز در این محل برگزار شده است. همچنین نمایش سگ وستمینستر کنل کلاب نیز در این محل به صورت سالیانه برگزار میشود.
مدیوسن اسکوئر گاردن بعد از ورزشگاه منچستر ایوینینگ نیوز آرنا در شهر منچستر انگلستان و ورزشگاه اُتو آرنا در لندن انگلستان، شلوغترین صحنه یا آرِنای جهان (Arena) در عرصهٔ کنسرتهای موسیقی است.
پارک آبی فورت وورث
پارک آبی شهر فورت وورث (Fort Worth Water Gardens) یکی از پارکهای مشهور تگزاس در ایالات متحده آمریکاست.
این پارک آبی در مرکز شهر فورت وورث در تگزاس قرار دارد و توسط استاد بزرگ معماری فیلیپ جانسون و نیز جان بورگی طراحی گردیده است.
پارک گلدن گیت (به انگلیسی: Golden Gate Park) یک پارک شهری بزرگ است که در شهر سانفرانسیسکو ایالات کالیفرنیای آمریکا واقع شدهاست.
مساحت این بوستان ۴٫۱۲ کیلومتر مربع است و شکلی مستطیلی دارد. پارک گلدن گیت همشکل با سنترال پارک نیویورک است ولی مساحت آن ۲۰ درصد بیشتر از سنترال پارک است.

پارک گلدن گیت با سالانه ۱۳ میلیون بازدیدکننده، سومین پارک پربازدید ایالات متحده است.
فرهنگستان علوم کالیفرنیا که یک موزه بزرگ علوم طبیعی و نهاد پژوهشی است در این پارک قرار گرفتهاست. گلخانهای به نام «Conservatory of Flowers» و یک باغ گیاهشناسی از دیگر نقاط دیدنی این پارک است. ورزشگاه گلدن گیت و باغ ژاپنی از نقاط گردشی دیگر در این پارک است.
پارک ایبیراپوئرا
پارک ایبیراپوئرا (در زبان پرتغالی : Parque Ibirapuera) یک پارک عمومی معروف و مهم در شهر سائوپائولو، برزیل است. این پارک که در مرکز و جنوب این شهر واقع است، در سال ۱۹۵۴ افتتاح شد و اسکار نیمایر معمار و طراح آن است.
ژئوپارک
ژئوپارک منطقهای است که در آن، میراث زمین شناختی آن ناحیه، با مدیریتی دقیق و دائمی حفظ و نگهداری میشودو با وسعت کافی که مرزهای آن به وضوح مشخص شده و چندین پدیده بارز زمینشناسی در محدوده آن قرار گرفته باشد. این محدوده باید بتواند در توسعه اقتصادی جوامع پیرامون خود نقش مؤثری ایفا نماید. ژئوپارک ممکن است علاوه بر پدیدههای زمینشناسی از آثار تاریخی، بومشناسی، باستانشناسی و میراث فرهنگی و طبیعی دیگر برخوردار باشد..
تعاریف
ژئوپارک طبق تعریف یونسکو گستره ای است با مزهای کاملاً آشکار و پهنه کافی که دربرگیرنده چند پدیده زمین شناسی کمیاب و برجسته بوده و در آن گستره جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی ارزشمند نیز یافت شود. این گستره باید از برنامه های مدیریت گسترش و بهره برداری و طرح های حفاظتی برخوردار باشد و توان بالا بردن سطح اقتصادی جامعه محلی و جلب همکاری های مردمی را دارا باشد. افزون بر تعریف رسمی یونسکو می توان گفت: " ژئوپارک محدوده ای است که ویژگی اصلی آن وجود ژئوسایت های پر اهمیت، طبیعت و محیط زیست غنی، ویژگی های فرهنگی جذاب و از همه مهم تر مشارکت و حضور فعال جامعه محلی در برنامه های توسعه، حفاظت و پایداریست."
ژئوپارک در جهان
ثبت محدودههایی تحت حفاظت و مشخص برای گردشگری با عنوان ژئوپارک در دنیا از سال ۲۰۰۰ میلادی رواج دارد و تاکنون بیش از هشتاد ژئوپارک در دنیا به ثبت فهرست ژئوپارکهای جهانی یونسکو رسیدهاست. در حال حاضر چین اولین کشور آسیایی است که بیشترین تعداد ژئوپارک جهانی و ملی دارد. ژئوپارک جزیره قشم اولین ژئوپارک ایران و خاورمیانه است.
ژئوپارک در ایران
بطورکلی اکثر مناطق تحت حفاظت چهارگانه کشور قابلیت تیدیل به ژئوپارک ملی دارند و تعداد ۵۰ پتانسیل برای ژئوپارکهای آتی کشور پیشبینی شدهاست. هنوز در میان پژوهشگران مختلف مفاهیم مربوط به ژئوسایت و ژئوپارک مبهم ماندهاست درحالیکه ژئوپارک معنای وسیعتری از ژئوسایت دارد.
در اطلس توانمنديهاي ژئوپارك و ژئوتوريسم ايران،امريكاظمي 22 منطقه را در ايران به عنوان مناطق پيشنهادي براي معرفي و ثبت تحت عنوان ژئوپارك به تفصيل معرفي كرده است.
ژئوپارک ملی جلفا و ژئوپارک جهانی جلفا-ارسباران در شمال استان آذربایجان شرقی درمنطقه جلفا دومین محدوده پیشنهادی رسمی کشور به سازمان یونسکو است که شناسایی وپیشنهاد اولیه آنها توسط بهرام نکوئی صدری در سال ۱۳۸۷ انجام شدهاست.
ژئوپارک قشم
نخستین ژئوپارک خاورمیانه در جزیره قشم به عضویت شبکه جهانی ژئوپارکهای ملی تحتحمایت یونسکو درآمدهاست.
خروج ژئو پارک قشم از فهرست یونسکو
در دی ماه سال ۱۳۹۱ ، خبرگزاری مهر گزارش داد که ژئو پارک قشم ، به دلیل ناتوانی مدیران سازمان منطقه آزاد قشم در انجام معیارهای ثبت جهانی ژئوپارک از فهرست یونسکو خارج شد.
پارک جنگلی پردیسان
بوستان جنگلی پردیسان یکی از بوستانهای بزرگ و مشهور شهر تهران است. این بوستان در منطقه ۲ شهرداری تهران قرار دارد.
این بوستان که در شمال غربی تهران واقع شدهاست، از سمت شمال به بزرگراه همت و محله شهرک غرب، از شرق به بزرگراه شیخ فضلالله نوری، از غرب به مسیل رودخانه پونک و از سمت جنوب به بزرگراه حکیم و محله بلوار مرزداران محدود میشود. بزرگراه یادگار امام در راستای شمالی/جنوبی، این بوستان را به دو بخش تقسیم میکند که پیوند آنها به وسیله دو پل برقرار شدهاست.
از امکانات این بوستان میتوان به موزه تنوع زیستی، موزه آب و باغ وحش اشاره کرد. وجود موزه تنوع زیستی با انواع حیوانات و حشرات تاکسیدرمی شده، و بعضاً زنده، یکی دیگر از جذابیتهای این پارک جنگلی است. ساختمان سازمان حفاظت محیط زیست ایران نیز در قسمت جنوبی این بوستان قرار دارد.
به علت وجود چندین بزرگراه در اطراف پارک پردیسان، استقبال زیادی برای استفاده از این پارک پدید آمدهاست و بیشتر روزهای هفته و به ویژه روزهای تعطیل مردم برای استفاده از این پارک رهسپار شمال غرب تهران میشوند.
تاریخچه
طرح اولیه این بوستان در زمان پهلوی، و متعلق به یان مکهارگ آمریکایی میباشد.
بوستان قیطریه
بوستان قیطریه یکی از بوستانها (پارکها)ی شمال شهر تهران است. این بوستان در شمال بزرگراه صدر و انتهای خیابان قیطریه واقع است و از شمال به فرمانیه، از جنوب به میدان پیروز و بزرگراه صدر، از شرق به چیذر و از غرب به قیطریه و شریعتی محدود میشود.
بوستان قیطریه در گذشته باغی متعلق به خواهر تنی ناصرالدین شاه قاجار بوده و به روایت تاریخ میرزا تقی خان امیر کبیر ساختمانی که اکنون محل فرهنگسرا و کتابخانه پارک می باشد و در ضلع شمال غربی پارک واقع شده است را در آن احداث نمود. در ابتدأ این باغ بافتی جنگلی داشته است. در سال ۱٣٥٦ به همت شهردار وقت تهران مرحوم دکتر غلامرضا نیک پی که خود نوه دختری شاهزاده ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه بوده است با وقف قسمتی از زمینهای موروثی خود و با خرید و تجمیع باقیمانده باغ که در دست ورثه صارم الدوله، از نواده های قاجار، بود باغ بزرگ قیطریه را به پارک تبدیل می کند. به همین دلیل است که پارک قیطریه هندسه نامنظم دارد و مساحتی در حدود ۱۰۳۰۰۰ متر مربع دارد که فضای گلکاری و چمنکاری آن در کنار انبوه درختان قدیمی جلوه خاصی به آن داده است. استخر بوستان به شکل هندسی نامنظم است. گونههای درختی آن بیشتر نارون، کاج، سرو نقرهای و زبان گنجشک است. به دلیل راههای متعدد و تودرتو، این بوستان محل مناسبی برای ورزشهای مختلف فراهم آورده است.
فرهنگسرای ملل از سال ۱۳۷۳ در این بوستان شروع به کار کرده و فعالیتهای آموزشی و هنری مختلف را در خود جای داده و به مرکزی فرهنگی با امکانات کتابخانه و کلاسهای آموزشی برای ساکنان قیطریه تبدیل شده است.
بوستان ساعی
بوستان ساعی یا پارک ساعی یکی از بوستانهای عمومی تهران است که با مساحتی در حدود ۱۲ هکتار در خیابان ولیعصر و در منطقه ۶ شهرداری تهران واقع شدهاست. محل این پارک در سال ۱۳۲۴ توسط مهندس کریم ساعی درختکاری شد و در اختیار وزارت کشاورزی وقت قرار گرفت. سرانجام ایده طراحی اصلی پارک در دهه ۴۰ شکل گرفت و این پارک در سال ۱۳۴۲ با طراحی حسین محجوبی ساخته شد. تکمیل مراحل طراحی و ساخت پارک بین سالهای ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۲ ادامه یافت.
تاریخچه
در سال ۱۳۲۹ و به تلاش مهندس کریم ساعی، بوستان ساعی به شکل جنگلی بنیان گذاشته شد. پیشتر در سال ۱۳۲۴ زمین این بوستان درختکاری گردیده و در اختیار وزارت کشاورزی وقت قرار گرفته بود. پس از درگذشت مهندس ساعی به علت سانحه هوایی، این پارک همچنان به شکل گذشته و وابسته به وزارت کشاورزی باقی ماند. پس از توسعه شهر تهران در سال ۱۳۳۴ این پارک به شهرداری تهران واگذار گردید و پس از آن سازمان پارکها با تجهیز این پارک آن را عمومی کرد.
مشخصات
وسعت بوستان ساعی ۱۲۰۰۸۲ متر مربع و دارای شش ورودی است. در پی توسعه و تجهیز بوستان، بناهایی مانند جوی، برکه، آبشار و زمین بازی درست شدهاند و قسمتی از پارک نیز به باغ ژاپنی معروف است که پرندگان آبزی هم در آن قسمت نگهداری میشوند. در قسمت حیاتوحش پارک، حیوانات دیگری نیز نگهداری میشوند که از جملهٔ آنها میتوان به خرگوش٬ قوچ ٬ غاز٬ قو٬ مرغابی٬ سنجاب٬ طوطی وحشی و طاووس اشاره نمود. پوشش گیاهی پارک نیز بسیار متنوع میباشد و از میان آنها میتوان به چنار٬ کاج تهران٬ سرو شیرازی، سرو نقرهای، سرو بادبزنی، سرو تبری٬ برگبو، افرا، نارون، سدروس، ماگنولیا، یاس وحشی، ژنیگو، زالزالک، گردو و سیب اشاره کرد. در طراحی این پارک تلاش شده که بیشتر حرکتهای موجود، اسلیمی باشند تا یک نوع اختلاف سطح بوجود بیاید و از پله تا حد ممکن استفاده نشود.
بوستان جمشیدیه
بوستان جمشیدیه یا پارک سنگی جمشیدیه از زیباترین و دیدنیترین بوستانهای تهران است و با مساحتی حدود ۱۰ هکتار در انتهای خیابان شهید باهنر (نیاوران) واقع شده و از شمال به کوه کُلَکچال، از جنوب به باغ دولو، از شرق به خیابان جمشیدیه و از غرب به جاده کلکچال محدود است. از ویژگیهای اینپارک، دریاچه، آبشار مجاور و نیز آبنماهای سنگی است که جلوهای خاص دارند. این پارک در ابتدای مسیر اصلی صعود به پناهگاه کُلَکچال قرار دارد.
پارک جمشیدیه دارای چهار در ورودی است که ارتفاع در ورودی اول از سطح دریا ۱۸۲۰ متر و بالاتر از آن ۲۱۰۰ متر است.
بر پایهٔ نظرسنجی انجام شده مرکز تحقیقات و مطالعات رسانهای همشهری، بوستان جمشیدیه پس از بوستان ملت دومین پارکی است که یک شهروند تهرانی به یک میهمان غیر تهرانی معرفی میکند.
پارک ابوالقاسم فردوسی
ساخت بوستان فردوسی در سال ۱۳۷۵، انجام گرفت. این بوستان در راستای گسترش بوستان جمشیدیه است. مساحت پارک نزدیک به ۱۳۲٬۷۰۰ متر مربع است. آمیزش دو عنصر سنگ و گیاه در این پارک کوهستانی زیبایی خاصی را نمایان می سازد. مساحت گلکاری در این پارک ۶٬۳۱۷ متر مربع میباشد. در این پارک رستورانهای گوناگونی وجود دارد که هر یک از آنها نمادی از زیبایی و آداب و رسوم قومهای ایرانی را به نمایش میگذارند.
امکانات رفاهی
از امکانات این بوستان میتوان به آمفی تئاتر، رستوران، آبنما، مبلمان پارک (نیمک، سطل زباله، آبخوری، پایه چراغ)؛ فضای سبز (گیاهان پوششی، جنگلکاری، رز و درختچه، گل و گلکاری) نام برد. از دیگر امکانات رفاهی این پارک سرویسهای بهداشتی و روشنایی در شب با به کارگیری از ۱۷۵ تیر روشنایی است.
پارک جنگلی کوهسار
بوستان جنگلی کوهسار در شمالباختر شهر تهران واقع شده است. این بوستان جنگلی که در دامنهٔ رشتهکوه البرز قرار دارد در منطقه ۵ شهرداری تهران واقع شده است. بوستان جنگلی یا کوهستانی کوهسار در شمالباختر محلهٔ شهران و شمال محلهٔ کن قرار دارد. راه دسترسی به این بوستان از طریق بزرگراه آبشناسان (ایرانپارس) ممکن است. همچنین در درون بوستان، جادهٔ ماشینرو نیز وجود دارد که از طریق آن میتوان به مناطق بالایی بوستان دسترسی داشت. چون این بوستان چندان در میان مردم، شناخته شده نیست، محلی خلوت و بی سروصدا است.
بوستان نهجالبلاغه
دهکده گردشگری نهج البلاغه یا بوستان نهجالبلاغه یکی از پارکهای تهران میباشد که بیش از ۳۵ هکتار وسعت دارد و در بخش وسیعی از دره فرحزاد بین بزرگراه نیایش، بزرگراه همت و غرب بزرگراه یادگار امام احداث شدهاست. طول این بوستان یک و نیم کیلومتر و عرض متوسطش ۳۰۰ متر است. همچنین اختلاف ارتفاع سطح تا کف پارک، ۵۵ متر و دارای شیب بین ۱۰ تا ۳۵ درجه است.
بوستان نهجالبلاغه دارای هشت تراست پیادهرو طولی ۱۲۰۰ متری، سه تراست پیادهرو عرضی ۳۰۰ متری، ۹۰۰۰ متر مربع مسیر دوچرخهسواری، ۱۸۰۰ متر مربع فضای ورزش همگانی، ۸۰ واحد آلاچیق، دو پل عابر پیاده بر روی دره و صدها نیمکت و چراغ برق است. در عمیقترین نقطه این بوستان فضایی بکر و طبیعیای به چشم میخورد که آب حاصل از قناتها در آن جریان دارد. برای ساخت این بوستان یک میلیون و پانصد هزار ساعت کار انجام و بیش از ۱۵ میلیارد تومان نیز هزینه شدهاست. این بوستان همچنین دارای مسجد، پارکینگ ۷۵۰ واحدی، ۴۰ سرویس بهداشتی، فضاهای جانبی برای استراحت خانوادهها و سه مجموعه بازی برای کودکان میباشد.
بوستان آب و آتش
بوستان حضرت ابراهیم یا پارک آب و آتش یکی از پارکهای شهر تهران است. این پارک در تاریخ ۱۳۸۸/۰۴/۱۶ توسط محمد باقر قالیباف شهردار وقت تهران افتتاح گردید. این پارک دارای مساحتی بالغ بر ۲۴۰۰۰ مترمربع میباشد و دارای تجهیزاتی مانند چهار برج آتش و چادری ۷۰۰ متری با روی گردان ۳۷۰ نفری میباشد. این پارک که خیابان آفریقا نرسیده به چهارراه جهان کودک و در انتهای کوچه ژوبین واقع شدهاست، شامل پل ابریشم، لانه کبوتر، کالسکهرانی، فانوس دریایی، آبنما، برج آتش، آلاچیق و محیط سبز میباشد.
آب پاشی در پارک
در تابستان سال ۱۳۹۰، گروهی از جوانان -به عنوان تفریح- در پارک اقدام به آب پاشی به یکدیگر نمودند که این موضوع باعث برخورد پلیس با این افراد شد.
آمفی تئاتر بوستان آب و آتش
آمفی تئاتر آب و آتش که در گلستان حضرت ابراهیم واقع است، یک پوشش غشایی ۷۰۰ متر مربعی میباشد که روی به گرادیانی ۷۵۰ نفری دارد. در آمفی تئاتر آب و آتش ترکیب سازه و معماری، اساس طرح را تشکیل میدهد. جایگاه بتنی تماشاچیان خود به عنوان فونداسیون سازههای خرپایی پشتی عمل میکند. پارچه با اتصالات مفصلی از پشت به این خرپاهای فلزی به صورت قله و دره و از جلو به خرپای کابلی که به دو ستون جلویی منتهی میشود متصل است. هر کدام از این دو ستون نیز از پشت با ۴ کابل کشیده میشود. در لبههای پارچه و همچنین زیر و روی آن کابلهایی تعبیه شده است که نیروی پیشتنیدگی را در پارچه ایجاد میکند و آن را پایدار میسازد. از دیگر طرحهای مربوط به بوستان آب و آتش و همچنین اراضی عباس آباد میتوان به پل طبیعت و پل ابریشم ۲ اشاره کرد.
سیفیه
پارک سیفیه ملایر(باغ تاریخی سیفیه) یکی از قدیمیترین پارک کشور است که در سال ۱۳۰۴ توسط عبدالمحمد میرزا سیفالدوله یکی از نوههای فتحعلی شاه که در آن زمان حاکم ولایت ملایر بود احداث شد. این بوستان در شمال شرقی ملایر و در دامنه کوه گرمه ساخته شدهاست. مساحت آن در حدود ۱۰ هکتار است. این بوستان دارای درختان چنار کهنسال برای ایجاد سایه، حوضچهها و آبنما و جنگل مصنوعی بر روی تپهها است. این پارک توسط مهندسان ایتالیایی طراحی و ساخته شده است. در آن زمان نهاوند و تویسرکان یکی از توابع ملایر بوده است.
بوستان سیفیه دارای دو استخر، یک مسجد و یک ساختمان که محل سکونت سیفالدوله بودهاست. آب مورد نیاز آن از طریق احداث قناتی در ۸ کیلومتری زرک توسط مقنیان یزدی از کوههای اطراف به محوطه پارک انتقال یافت. مجموعه پارک و مقبره سیف الدوله تحت عنوان باغ ایرانی در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است.
بوستان ابوریحان
بوستان ابوریحان یکی از بوستانهای جنوبی کلانشهر تبریز است که در محلهٔ ابوریحان واقع شدهاست. این بوستان در یک سهراهی و در روبهروی یکی از ساختمانهای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز قرار گرفتهاست.
بوستان آنا
بوستان آنا یکی از بوستانهای جدید شهر تبریز است که در محلهٔ وزیرآباد واقع شدهاست. این بوستان که نخستین بوستان اختصاصی بانوان در شهر تبریز بهشمار میرود، برروی گورستان متروکهای احداث شدهاست. بوستان آنا سحرگاهان شاهد حضور عدهٔ زیادی از بانوان است.
بوستان آزادگان
بوستان آزادگان یکی از بوستانهای جدید شهر تبریز است که در محلهٔ شتربان واقع شدهاست. این بوستان برروی گورستان تاریخی شتربان احداث گردیدهاست. بوستان آزادگان در مجاورت خیابان اتحاد و در جنب ایستگاه آتشنشانی محلهٔ شتربان قرار گرفته و یکی از بوستانهای شمال شهر تبریز بهشمار میرود.
بوستان نور
بوستان نور یکی از بوستانهای شهر تبریز است که در غرب این شهر و در شهرک نور واقع شدهاست. این بوستان در ضلع شمالی خیابان نور غربی قرار گرفته و تنها بوستان موجود در سطح این شهرک بهشمار میرود.
بوستان خاقانی
بوستان خاقانی یکی از بوستانهای شهر تبریز است. این بوستان در جوار مسجد کبود واقع شدهاست و بوستانی سنتی محسوب میگردد.
بوستان مهر
بوستان مهر یکی از بوستانهای شهر تبریز است که در جنوب این شهر و در محلهٔ ابوریحان واقع شدهاست. در مجاورت این بوستان مسجدی قرار گرفتهاست.
بوستان ولیعصر
بوستان ولیعصر یکی از بوستانهای شهر تبریز است که در ورودی کوی ولیعصر و در مجاورت خیابان ولیعصر قرار گرفتهاست. این بوستان در ضلع شمال شرقی باغلارباغی واقع شدهاست.
بوستان بزرگ تبریز
بوستان بزرگ تبریز بزرگترین مجموعهٔ تفریحی شهر تبریز است که هماکنون بخشهایی از آن به بهرهبرداری رسیدهاست. این بوستان در شمال غرب شهر و در محل پیشین زمینهای کشاورزی ساخته میشود که حدود ۸ کیلومتر مربع وسعت دارد. رودخانههای تلخهرود و مهرانرود از این منطقه عبور میکنند. بوستان بزرگ تبریز شامل مجموعههای متعددی نظیر پیستهای اتومبیلسواری، اسبسواری و دوچرخهسواری، دریاچههای قایقرانی، رستوران، سالنهای سرپوشیدهٔ تفریحی، شهربازی و هتل خواهد بود.
بوستان دهخدا
بوستان دهخدا نام بوستانی در شهر قزوین است که در فاصله ی بین خط رفت و برگشت بلوار شهید بهشتی ساخته شده است . عرض این بوستان در بسیاری از مکان ها از ۳۰ متر هم فرا تر می رود . مساحت این بوستان ۳۹۳۰۰ متر مربع بوده و دارای امکاناتی از قبیل بازیگاه کودک ،وسایل ورزشی-بدنسازی ، سرویس بهداشتی ، آبخوری ، مبلمان پارکی ، نمازخانه می باشد.
شهر بازی
در زمان های گذشته از این بوستان مانند بوستان ملت به عنوان شهر بازی هم استفاده می کردند ولی با افزایش رو افزون شهر بازی ها در قزوین ادامه فعالیت این شهر بازی کم رنگ تر از گذشته شده است .
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی این بوستان چمن است و بیش ترین درخت در این بوستان درخت کاج می باشد.
بوستان ملت
بوستان ملت مشهد، یکی از مهمترین بوستانهای شهر مشهد میباشد که در غرب این شهر قرار گرفتهاست. چرخ و فلک این بوستان بزرگترین چرخ وفلک خاورمیانه و چهارمین چرخ و فلک مرتفع جهان میباشد.
تاریخچه
پارک ملت مشهد، قدیمیترین بوستان شهر مشهد در سال ۱۳۴۳ در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی در مکانی که آن زمان خارج شهر بود احداث گردید اما به دلیل به توسعه شهری، این بوستان اکنون در داخل شهر قرار گرفتهاست.
این بوستان در آن زمان توسط دو مهندس طراح انگلیسی به سبک بوستانهای انگلستان طراحی گردید ولی ساخت آن نهایتاً چندین سال بعد توسط مهندسین ایرانی به اتمام رسید.
موقعیت
بوستان ملت، در غرب شهر مشهد و در حاشیه بلوار وکیل آباد و در ضلع شمال غربی تقاطع آزادی قرار گرفتهاست.
میدان آزادی مشهد به دلیل همجواری با بوستان ملت از قدیم به عنوان «فلکه پارک» در میان مردم مصطلح بودهاست.
ویژگیها
مساحت این بوستان ۷۲۰ هزار متر مربع (۷۲ هکتار) است و شامل بیش از ۳۵ هزار اصله درخت به قدمت چند ده سالهاست. این بوستان از بزرگترین، قدیمی ترین و در عین حال دیدنی ترین بوستانهای مشهد و همچنین کشور به شمار میرود.
در ضلع شرقی این بوستان (همجوار تقاطع آزادی) دریاچهٔ بوستان قرار گرفتهاست که در پشت این دریاچه مجتمع جانبازان بوستان ملت راه اندازی شدهاست و به صورت ۲۴ ساعته به ۱۵۰ نفر از جانبازان قطع نخاعی خدمات ارائه میدهد. در مرکز بوستان ساختمان فرهنگی هنری امام رضا(ع) قرار دارد که شامل کتابخانه، کلاسهای فرهنگی هنری، مسجد و... میباشد. در داخل بوستان ملت همچنین شهربازی قرار گرفتهاست که قدیمی ترین شهربازی مشهد محسوب میشود.
در ضلع غربی بوستان (همجوار آزادشهر) زمینهای ورزشی بوستان قرار گرفتهاست. این زمینها شامل بزرگترین استخر روباز مشهد به مساحت ۱۲۵۰ مترمربع (طول ۵۰ متر و عرض ۲۵ متر و با عمق ۱ تا ۳ متر) با گنجایش ۴۰۰ نفر، زمین چمن فوتبال، والیبال، بسکتبال، تنیس، پیست اسکی و... میباشد. به علاوه دور تا دور بوستان، زمین مخصوص دویدن و ورزش قرار دارد.
«باغ رز» قسمتی سرپوشیده از بوستان و ویژهٔ بانوان است که دارای امکانات و تجهیزات ورزشی میباشد.
شهربازی
از قسمتهای مرکزی تا قسمتهای شرقی بوستان شهربازی قرار گرفتهاست. این شهربازی در سال ۱۳۵۱ خورشیدی احداث شد و اولین شهربازی مشهد به حساب میآید. این شهربازی تا به امروز تغییرات بسیار زیادی کردهاست. چرخ و فلک (فانفار) این شهر بازی با قطر ۸۰ متر بزرگترین چرخ و فلک خاورمیانه و سومین چرخ و فلک مرتفع در دنیا(پس از چرخ و فلک توکیو و لندن) میباشد. این چرخ و فلک ۲۵۰ تنی در سال ۱۳۸۴ به بهره برداری رسید و قادر است در هر دور خود ۴۵۰ نفر را تا ۸۰ متر بالا ببرد. لازم به ذکر است این چرخ فلک را بخش خصوصی، طی دو سال نصب و راه اندازی کرده است و این مجموعه اولین دارنده استاندارد تجهیزات شهربازی در کشور است که از سال 1390 به عضویت اتحادیه جهانی IAAPA در آمده است.
بوستان ملت
بوستان ملت یا پارک ملت، بوستانی در تهران است که از شرق به خیابان ولیعصر، از جنوب به بزرگراه نیایش، از غرب به مجموعه ورزشی انقلاب و از شمال به ساختمان مرکزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران محدود میشود. این بوستان از سال ۱۳۴۵ به ابتکار فرح پهلوی در شمال شهر تهران ساخته شد. این بوستان پیش از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ پارک شاهنشاهی نامیده میشد.
تاریخچه
این بوستان نخست زمینی بایر بود که با توجّه به موقعیت خاص آن کار احداثش از سال ۱۳۴۵ خورشیدی در ۲ فاز متفاوت آغاز شد. فاز اول، آن بخشی از پارک را شامل میشد که به موازات خیابان ولیعصر قرار داشته و «بلوار کنار جاده» نامیده میشد و بهصورت بلواری بهطول ۱۰۰۰ متر بَرِ خیابان ولیعصر در سال ۱۳۴۷ به بهرهبرداری رسید. کار ساخت فاز دوم بر پایهٔ طرحی از پارکسازی انگلیسی و با الهام از بوستانهای آن کشور در تپههای غربی ادامه یافت و در ۱۳۵۳ به بهرهبرداری رسید. این بخش از پارک از شمال به صدا و سیما، از جنوب به خیابان نیایش و از غرب به باشگاه انقلاب میرسد.
بر پایهٔ نظرسنجی انجام شده مرکز تحقیقات و مطالعات رسانهای همشهری، بوستان ملت نخستین بوستانی است که یک شهروند تهرانی به یک میهمان غیر تهرانی معرفی میکند.
باغ خدایان
باغ خدایان یا گاردن آو د گادز (به انگلیسی: Garden of the Gods) تاسیس ۱۹۰۹، پارکی طبیعی در ایالت کلرادو در ایالات متحده آمریکا است.
این پارک که ۱۳۰۰ هکتار مساحت دارد حاوی چشماندازهای طبیعی فراوان یا صخرههایی با شکلهای غریبی است.
این پارک در نزدیکی شهر کلرادو اسپرینگز است.
بوستان گیاهشناسی سن آنتونیو
بوستان گیاهشناسی سن آنتونیو (به انگلیسی: San Antonio Botanical Garden) نام یک بوستان عمومی گیاهشناسی در شهر سن آنتونیو در تگزاس است.
این باغ گیاهشناسی در سال ۱۹۸۰ بنا گردید و ۱۳٫۳۵ هکتار وسعت دارد.
معماری
ساختمانهای این موزه توسط معمار آرژانتینی امیلیو آمباز طراحی گردید.
مدیسن اسکوئر گاردن
مَدیسون اِسکوئِر گاردِن (به انگلیسی: Madison Square Garden) که با نامهای اماسجی (MSG)، گاردن (Garden) و همینطور مشهورترین صحنهٔ جهان نیز شناخته میشود، از مراکز عمومی و تفریحی نیویورک در کشورآمریکا است. این مرکز سرپوشیده میباشد. مدیسون اسکوئر گاردن خانهٔ تیمهای ورزشی نیویورک رنجرز و نیویورک نیکز نیز است. علاوهبر مسابقات، کنسرتها و ویژهبرنامههایی همانند مراسم اهدای جایزهٔ گِرَمی نیز در این محل برگزار شده است. همچنین نمایش سگ وستمینستر کنل کلاب نیز در این محل به صورت سالیانه برگزار میشود.
مدیوسن اسکوئر گاردن بعد از ورزشگاه منچستر ایوینینگ نیوز آرنا در شهر منچستر انگلستان و ورزشگاه اُتو آرنا در لندن انگلستان، شلوغترین صحنه یا آرِنای جهان (Arena) در عرصهٔ کنسرتهای موسیقی است.
پارک آبی فورت وورث
پارک آبی شهر فورت وورث (Fort Worth Water Gardens) یکی از پارکهای مشهور تگزاس در ایالات متحده آمریکاست.
این پارک آبی در مرکز شهر فورت وورث در تگزاس قرار دارد و توسط استاد بزرگ معماری فیلیپ جانسون و نیز جان بورگی طراحی گردیده است.
10:55 pm
پارکهای جنگلی
پارک بزرگ انقلاب (بوستان جنگلی طرق)
پارک بزرگ جنگلی طرق در حاشیه جنوب شرق مشهد، در نزدیکی پلیس راه، یکی از بزرگترین اماکن در اسکان و ارائه خدمات گردشگری به شهروندان و زائران است.

این پارک در سال ۱۳۴۰ احداث شده، و در سال ۱۳۷۹ بازپیرایی گردیدهاست. احیاء و بهسازی این پارک وسیع که در مدخل ورودی شهر از مسیر تهران قرار دارد، و ایجاد فضاهای تفریحی، فرهنگی، ورزشی و تجاری با ۲۱۰ هکتار فضای جنگلی و ۱۱۲ هزار متر مربع فضاهای عمرانی در ۳ پارک در دستور کار شهرداری مشهد قرار گرفته است.
پارک جنگلی وکیل آباد
پارک جنگلی وکیل آباد نزدیکترین ییلاق عمومی مشهد است که در فاصله ۸ کیلومتری شمال غرب مشهد قرار گرفته و بلوار عریض وکیل آباد - میدان آزادی را به روستا و پارک جنگلی وکیل آباد متصل مینماید. مساحت وکیل آباد بیش از ۷۰ هکتار و دارای رودخانه فصلی است.
باغ وحش وکیل آباد
در جنوب غربی مشهد و هم جوار با پارک جنگلی وکیل آباد، باغ وحش وکیل آباد، تنها باغ وحش مشهد و استان خراسان رضوی قرار دارد؛ این باغ وحش دارای حیوانات گوشتخوار، علفخوار، آبزی، خزنده و پرندگان مختلف است.
تقسیمات شهری
مناطق شهری
مشهد حدود ۴۷۵ کیلومتر مربع وسعت دارد. این شهر دارای ۱۳ منطقه شهری است.
شهرکهای اطراف مشهد
شهرک صنعتی مکانی است دارای محدوده و مساحت معین برای استقرار مجموعهای از واحدهای صنعتی، پژوهشی و فنآوری، و خدمات پشتیبانی ازقبیل طراحی مهندسی، آموزشی، اطلاعرسانی مشاورهای، بازرگانی، که تمام یا پارههایی از امکانات زیربنایی و خدمات ضروری را به نوع و وسعت شهرک و ترکیب فعالیتهای آن در اختیار واحدهای مذکور قرار میدهد.
شهرک گلبهار، بینالود، طوس، کاویان، کلات، ماشینسازی، باغچه و ناحیهٔ امانآباد مشهد، جزو شهرکهای صنعتی اطراف این شهر محسوب میشوند.
سیاست
شورای شهر مشهد
کمیتههای نظارتی:
کمیته نظارتی شمال غرب
کمیته نظارتی شمال شرق
کمیته نظارتی جنوب غرب
کمیته نظارتی جنوب شرق
کمیسیونها:
کمیسیون فرهنگی و اجتماعی
کمیسیون امور فنی، عمرانی
کمیسیون حمل و نقل و ترافیک
کمیسیون خدمات شهری و محیط زیست
کمیسیون برنامه و بودجه و امور اداری
کمیسیون مشارکتهای کلان اقتصادی
شهرداری مشهد
شهردار کنونی شهر مشهد صولت مرتضوی است. بودجه شهرداری مشهد در سال ۱۳۹۱ بالغ بر ۵۷۸۴ هزار میلیارد تومان است.
حوزهٔ شهردار
حوزهٔ شهردار، حوزهٔ زیر نظر شخص شهردار مشهد و به منظور ایجاد هماهنگی و اعمال مدیریت در واحدهای حوزهٔ شهردار و نیز اعمال نظارت و کنترل مجموعه واحدهای شهرداری بویژه مدیران مناطق تشکیل شده است. میزان اختیارات و مسئولیتهای این حوزه از سوی شهردار وقت طی ابلاغ داخلی تعیین و مشخص میگردد.
شهرداری منطقه سه
شهرداری منطقه سه، شهر مشهد از نظر تقسیمات شهرداری به ۱۳ منطقه تقسیم میشود. در این میان منطقه سه شهرداری با توجه به موقعیت و وجود عناصر و فضاهای مهم خدماتی، یکی از مناطق با اهمیت شهر مشهد به شمار میآید. این منطقه از سویی به دلیل دارا بودن فضاهایی مهمی که دارای عملکرد شهری، منطقهای و فرا منطقهای و از سوی دیگر به دلیل افزایش جمعیت و وجود اراضی بایر و خالی قابل توجه که در بافت شهری آن وجود دارد، از جنبههای گوناگون حائز اهمیت است. همچنین اراضی واقع در شمال این منطقه به عنوان یکی از محدودههای مهم حاشیه نشین در شهر مشهد به شمار میآیند. تمامی این موارد همگی مبین اهمیت و جایگاه ویژه این منطقه در مقایسه با سایر مناطق شهری مشهد میباشد براساس آمار موجود جمعیت این منطقه در سال ۱۳۸۹ بالغ بر ۳۴۱۳۱۳ نفر است که ۱۴٫۰۶ درصد از جمعیت شهر مشهد را شامل میشود وسعت این منطقه ۲۶۳۲۶۰۲۰ متر مربع است که تراکم جمعیت آن برابر ۱۲۹٫۶ نفر در هکتار میباشد از نظر جمعیت و تراکم آن منطقه سه شهرداری مشهد به ترتیب در رده دوم و چهارم مناطق سیزدهگانه مشهد قرار دارد.
اقتصاد
اقتصاد مشهد بیشتر بر روی زعفران، زرشک، نبات، آجیل و خشکبار و همچنین چرم صنعتی (به صورت زینتی) و صنعت فرش قرار دارد، و از سویی مشهد دومین قطب تولید خودرو در ایران است. به علاوه نباید از درآمدزایی ناشی از زائران حرم رضوی و توریستها غافل شد. از دیگر محصولات مهم کشاورزی مشهد غلات، چغندر قند و محصولات جالیزی میباشند.
از صنایع موجود در مشهد میتوان به صنایع غذایی، پوشاک، چرم، تولید مصالح ساختمانی، صنایع فلزی و صنایع دستی نیز اشاره کرد که از این میان حدود ۴۰ درصد صنایع مشهد متعلق به صنایع غذایی، صنایع فلزی و صنایع دستی است.
صنایع
صنایع غذایی، نساجی، شیمیایی و کانی غیرفلزی و صنایع قطعهسازی و فولاد کشاورزی از عمدهترین صنایع مشهد به شمار میآیند.
شهر مشهد به جهت موقعیت مذهبی، صنعتی و اقتصادی بعد از تهران دومین شهر بزرگ و پر جمعیت ایران محسوب میشود. مشهد را چون بر سر راه ابریشم (بین شرق و غرب و راه ادویه بین شمال و جنوب در آسیای میانه و اقیانوس هند واقع است، میتوان پایتخت اقتصادی و مرکز مبادلات میان قارهای آسیای میانه نامید. در جغرافیای جهانگردی، مکانهای مذهبی به عنوان نیرومندترین قطب جذب مسافران شناخته شدهاست و در ایران شهر مشهد بزرگترین زیارتگاه محسوب میشود. همه ساله میلیونها زائر از سراسر ایران و کشورهای اسلامی برای زیارت حرم علی بن موسیالرضا به این شهر میروند. آستان قدس رضوی از عظیمترین و با شکوهترین اماکن مذهبی ایران و جهان به شمار میرود که در آن دین و هنر اسلامی به هم پیوند خوردهاست. در این محل، چه بسا که هنرمندان، عمرشان را برای ساختن مناره یا ایجاد محرابی به پایان رسانده باشند.
مشهد دومین قطب تولید خودرو در ایران است.
مشهد یکی از قطبهای اصلی تولید چرم در ایران بشمار میآید و کارخانههایی نظیر چرم مشهد در این شهر قرار دارند. همچنین در سالهای اخیر سرمایهگذاری در بخش پروژههای کلان اداری-تجاری رونق یافتهاست.
مشهد با دارا بودن بیشترین هتلها در سطح کشور قطب مهم توسعه گردشگری ایران محسوب میشود و برگزاری نمایشگاههای گردشگری موجب افزایش آشنایی مردم و بازدیدکنندگان با قابلیتهای استان خراسان رضوی و از جمله مشهد در این بخش میشود.
انرژی فسیلی
نیروگاه نیروگاه مشهد، نیروگاه طوس، نیروگاه فردوسی، نیروگاه سیکل ترکیبی نیشابور و نیروگاه شریعتی از مهمترین نیروگاههای مشهد هستند.
مراکز تجاری
از مراکز بزرگ تجاری این شهر میتوان به زیستخاور، یاقوت مصلی، الماس شرق، وصال، پروما، تابان، کیان سنتر، بازار رضا، آفتاب، گوهرشاد، بازار مرکزی، شهر شب، مجتمع تک، مجتمع تابان، رویال سنتر، قسطنطنیه، ونک، شهدا، مجد و کوهسنگی اشاره کرد. به دلیل وجود جاذبههای فراوان تاریخی-مذهبی و فرهنگی در مشهد، درحال حاضر نیمی از هتلها و هتلآپارتمانهای ایران در شهر مشهد قرار دارند.
نمایشگاه بینالمللی مشهد امروزه بهعنوان بزرگترین و فعالترین نمایشگاه بینالمللی تجاری در ایران بعد از نمایشگاه بینالمللی تجاری تهران فعالیت میکند. مشهد بعلت همجواری با کشورهای آسیای میانه و موقعیت صنعتی سالانه میزبان دهها نمایشگاه بینالمللی است. در حال حاضر مدیریت سایت رسمی نمایشگاههای ایران به عهده نمایشگاه مشهد است.
پیشینه قالی مشهد
قالیبافی در مشهد حدود پنج قرن قدمت دارد. یکی از قدیمیترین فرشهای مشهد که موجود است، نوعی فرش نماز (سجاده) است که توسط شاه طهماسب به سلیمان باشکوه در سال ۱۵۵۶ هدیه شده است. این فرشها در سه درجه کیفیتی در کارگاه سلطان ابراهیم میرزا، فرزند سام میرزا، و برادرزاده شاه طهماسب، ساخته می شده است. یکی از انواع درجه یک آن تا چند سال پیش در لندن بود و به اعتقاد برخی در حال حاضر در اختیار کلکسیونر معروف، شیخ سعود آل ثانی قطری است. تعدادی از نمونههای درجه دوم و سوم هنوز در موزه توپکاپی موجود میباشند.
در قرن ۱۹ و ۲۰ محبوبیت قالی مشهد به حدی رسید که از آن علاوه بر استفاده در داخل کشور، برای صادرات نیز بهره میجستند؛ الیاف پشمی به کار رفته در این فرشها به شدت صیقل داده میشدند تا رنگ را بهتر به خود جذب کنند، اما این عمل از دیگر سو باعث کاهش عمر فرشها نیز میگشت، و این عاملی بود که تصویر بدی از قالی مشهد در اذهان شکل گیرد، تا جایی که صادرات این فرش به اروپا به طور چشمگیری کاهش یافت؛ متاسفانه قالیهای بهجایمانده از آن دوران نیز همگی در معرض فرسایش قرار دارند...
جمعیتشناسی
شهر مشهد، در سدهٔ اخیر از رشد جمعیت بالایی برخوردار بودهاست. در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت، این شهر، با ۲۴۱٬۹۸۹ نفر جمعیت پس از شهرهای تهران، تبریز و اصفهان، چهارمین شهر پرجمعیت ایران بود. در سرشماری بعدی و در سال ۱۳۴۵، این شهر پس از تهران و اصفهان، جایگاه سوم را در بین شهرهای ایران داشت. در سرشماری سال ۱۳۵۵، مشهد، پس از تهران، دومین شهر پرجمعیت ایران بود و تا آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۵، همین جایگاه را داشتهاست.
براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی، جمعیت شهر مشهد در این سال، بالغ بر ۲٬۴۱۰٬۸۰۰ نفر بودهاست.
براساس آخرین برآوردها جمعیت مشهد ۳٫۰۰۹٫۲۹۵ است.
نظرسنجی سال ۱۳۸۹
طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور.
فرهنگ و هنر
سینما، تئاتر و نگارخانهها
سینماهای فعال شهر به ترتیب تعداد تماشاگر: هویزه، آفریقا، سیمرغ، قدس، بهمن، رسالت، الماس شرق و پیروزی میباشند.
نگارخانههای فعال مشهد نیز عبارتند از: نگارخانه میرک، نگارخانه پارسه، نگارخانه رضوان، نگارخانه سروش، نگارخانه نارون و نگارخانه آبان.
فرهنگسراها
مشهد دارای فرهنگسراها و مراکز فرهنگی متعددی است. برخی فرهگنسراها و نگارخانههای مشهد عبارتند از: خانه هنرمندان مشهد، فرهنگسرای جهاد دانشگاهی مشهد، مجتمع فرهنگی هنری امام رضا، فرهنگسرای بهشت، فرهنگسرای علوم و نجوم، فرهنگسرای پایداری و مرکز آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی.
کتابخانهها
مشهد دارای کتابخانههای زیادی است که در زیر به ۳۲ مورد از مهمترین کتابخانههای این شهر اشاره میشود:
کتابخانه آستان قدس رضوی به عنوان یکی از بزرگترین و جامع ترین کتابخانههای ایران شامل کتابخانه مرکزی، ۱۰ کتابخانه تخصصی و ۱۷ کتابخانه وابسته در شهر مشهد با مجموع ۲۲۹۵۴۲۸۷ منبع اطلاعاتی از جمله ۳۶۳۴۵۰۸ کتاب چاپی و ۱۴۱۴۸۱ کتاب نفیس خطی و چاپ سنگی و نیز با داشتن ۵۵۰۰۰۰ نفر عضو، متشکل از آقایان و بانوان و نیز فضای مطالعاتی بالغ بر ۹۳۱۶۴ متر مربع. سایر کتابخانهها:کتابخانه امامین همامین، کتابخانه باقر العلوم، کتابخانه تخصصی دفاع مقدس، کتابخانه ثارالله، کتابخانه حضرت ابوالفضل، کتابخانه دکتر شریعتی، کتابخانه دهخدا، کتابخانه راشد اتوبوسرانی، کتابخانه رضوی، کتابخانه سید الشهداء، کتابخانه شهداء، کتابخانه شهید آوینی، کتابخانه شهید باهنر، کتابخانه شهید ربائی (مسجد المنتظر)، کتابخانه شهید رجائی، کتابخانه شهید فهمیده، کتابخانه شهید مدرس، کتابخانه شهید مطهری، کتابخانه شهید مفتح، کتابخانه شهید نواب صفوی، کتابخانه شهید هاشمی نژاد، کتابخانه علامه طباطبائی، کتابخانه عمومی طبرسی، کتابخانه فردوس۲، کتابخانه فردوسی، کتابخانه فرزانه جامع، کتابخانه قائمیه، کتابخانه گاما، کتابخانه مجتمع فرهنگی مهر، کتابخانه مدرسه علمیه نرجس، کتابخانه مسجد امام رضاو کتابخانه هجرت
نشریات
نشریات مهم مشهد عبارتاند از روزنامه خراسان و روزنامه قدس که در سطح کشوری منتشر میشوند و روزنامه شهرآرا مجله که مخصوص شهر مشهد است.
موزهها
در سطح شهر مشهد حدود ۱۵ موزه مشغول فعالیت هستند. مجموعه موزهها یا گنجینههای آستان قدس رضوی که در محدوده حرم علی بن موسیالرضا قرار دارد و یکی از بزرگترین موزههای کشور و دارای ده موزه جداگانه است، موزه توس واقع در کهنشهر توس در کنار آرامگاه حکیم توس، موزه نادری واقع در باغ نادری در کنار آرامگاه نادرشاه افشار، موزه آب، موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد، موزه بزرگ تاریخ طبیعی خراسان از جمله موزههای سطح شهر مشهد هستند.
موزه مرکزی آستان قدس رضوی
هدف از ایجاد این مرکز فرهنگی در حرم علی بن موسیالرضا غرفه اشیای نفیس و گران بها و نادر بوده که در طی زمان توسط ارادتمندان به اهل بیت به رضا تقدیم شدهاست. این مکان پس از آخرین تغییرات در سال ۱۳۷۸ شمسی افتتاح گردید. موزه جدید هم اکنون دارای یازده موزه با موضوعات مختلف است.
طبقه همکف ساختمان به محل نگهداری و نمایش گنجینه هدایای علی خامنهای اختصاص یافتهاست. این اشیاء توسط شخصیتهای داخلی و خارجی به خامنهای هدیه شدهاست.
موزه بزرگ خراسان رضوی
طراحان موزه بزرگ خراسان رضوی با الهام از نقشه و طرح بنای هارونیه و عمارت خورشید ساختمان موزه بزرگ خراسان رضوی را آغاز نمودند. سنگ بنای اولیه این موزه را شهرداری مشهد پی ریزی شدهاست. مکان این موزه در زمینی به وسعت ۴۹۰۰ متر مربع در بوستان کوهسنگی واقع شده و از پروژههای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی است.
اجرای این طرح در ۱۲ طبقه و زیر بنای تقریبی ۱۸۰۰۰ متر مربع در سال ۸۲ از سوی شهرداری مشهد به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی واگذار شد که در آن بخشهای مختلفی از جمله فضاهای موزهای متنوع، اتاق پژوهشگران، محل نمایش نمایش دائمی اشیاء، فضای اداری و... پیش بینی شدهاست.
پارک بزرگ انقلاب (بوستان جنگلی طرق)
پارک بزرگ جنگلی طرق در حاشیه جنوب شرق مشهد، در نزدیکی پلیس راه، یکی از بزرگترین اماکن در اسکان و ارائه خدمات گردشگری به شهروندان و زائران است.

این پارک در سال ۱۳۴۰ احداث شده، و در سال ۱۳۷۹ بازپیرایی گردیدهاست. احیاء و بهسازی این پارک وسیع که در مدخل ورودی شهر از مسیر تهران قرار دارد، و ایجاد فضاهای تفریحی، فرهنگی، ورزشی و تجاری با ۲۱۰ هکتار فضای جنگلی و ۱۱۲ هزار متر مربع فضاهای عمرانی در ۳ پارک در دستور کار شهرداری مشهد قرار گرفته است.
پارک جنگلی وکیل آباد
پارک جنگلی وکیل آباد نزدیکترین ییلاق عمومی مشهد است که در فاصله ۸ کیلومتری شمال غرب مشهد قرار گرفته و بلوار عریض وکیل آباد - میدان آزادی را به روستا و پارک جنگلی وکیل آباد متصل مینماید. مساحت وکیل آباد بیش از ۷۰ هکتار و دارای رودخانه فصلی است.
باغ وحش وکیل آباد
در جنوب غربی مشهد و هم جوار با پارک جنگلی وکیل آباد، باغ وحش وکیل آباد، تنها باغ وحش مشهد و استان خراسان رضوی قرار دارد؛ این باغ وحش دارای حیوانات گوشتخوار، علفخوار، آبزی، خزنده و پرندگان مختلف است.
تقسیمات شهری
مناطق شهری
مشهد حدود ۴۷۵ کیلومتر مربع وسعت دارد. این شهر دارای ۱۳ منطقه شهری است.
شهرکهای اطراف مشهد
شهرک صنعتی مکانی است دارای محدوده و مساحت معین برای استقرار مجموعهای از واحدهای صنعتی، پژوهشی و فنآوری، و خدمات پشتیبانی ازقبیل طراحی مهندسی، آموزشی، اطلاعرسانی مشاورهای، بازرگانی، که تمام یا پارههایی از امکانات زیربنایی و خدمات ضروری را به نوع و وسعت شهرک و ترکیب فعالیتهای آن در اختیار واحدهای مذکور قرار میدهد.
شهرک گلبهار، بینالود، طوس، کاویان، کلات، ماشینسازی، باغچه و ناحیهٔ امانآباد مشهد، جزو شهرکهای صنعتی اطراف این شهر محسوب میشوند.
سیاست
شورای شهر مشهد
کمیتههای نظارتی:
کمیته نظارتی شمال غرب
کمیته نظارتی شمال شرق
کمیته نظارتی جنوب غرب
کمیته نظارتی جنوب شرق
کمیسیونها:
کمیسیون فرهنگی و اجتماعی
کمیسیون امور فنی، عمرانی
کمیسیون حمل و نقل و ترافیک
کمیسیون خدمات شهری و محیط زیست
کمیسیون برنامه و بودجه و امور اداری
کمیسیون مشارکتهای کلان اقتصادی
شهرداری مشهد
شهردار کنونی شهر مشهد صولت مرتضوی است. بودجه شهرداری مشهد در سال ۱۳۹۱ بالغ بر ۵۷۸۴ هزار میلیارد تومان است.
حوزهٔ شهردار
حوزهٔ شهردار، حوزهٔ زیر نظر شخص شهردار مشهد و به منظور ایجاد هماهنگی و اعمال مدیریت در واحدهای حوزهٔ شهردار و نیز اعمال نظارت و کنترل مجموعه واحدهای شهرداری بویژه مدیران مناطق تشکیل شده است. میزان اختیارات و مسئولیتهای این حوزه از سوی شهردار وقت طی ابلاغ داخلی تعیین و مشخص میگردد.
شهرداری منطقه سه
شهرداری منطقه سه، شهر مشهد از نظر تقسیمات شهرداری به ۱۳ منطقه تقسیم میشود. در این میان منطقه سه شهرداری با توجه به موقعیت و وجود عناصر و فضاهای مهم خدماتی، یکی از مناطق با اهمیت شهر مشهد به شمار میآید. این منطقه از سویی به دلیل دارا بودن فضاهایی مهمی که دارای عملکرد شهری، منطقهای و فرا منطقهای و از سوی دیگر به دلیل افزایش جمعیت و وجود اراضی بایر و خالی قابل توجه که در بافت شهری آن وجود دارد، از جنبههای گوناگون حائز اهمیت است. همچنین اراضی واقع در شمال این منطقه به عنوان یکی از محدودههای مهم حاشیه نشین در شهر مشهد به شمار میآیند. تمامی این موارد همگی مبین اهمیت و جایگاه ویژه این منطقه در مقایسه با سایر مناطق شهری مشهد میباشد براساس آمار موجود جمعیت این منطقه در سال ۱۳۸۹ بالغ بر ۳۴۱۳۱۳ نفر است که ۱۴٫۰۶ درصد از جمعیت شهر مشهد را شامل میشود وسعت این منطقه ۲۶۳۲۶۰۲۰ متر مربع است که تراکم جمعیت آن برابر ۱۲۹٫۶ نفر در هکتار میباشد از نظر جمعیت و تراکم آن منطقه سه شهرداری مشهد به ترتیب در رده دوم و چهارم مناطق سیزدهگانه مشهد قرار دارد.
اقتصاد
اقتصاد مشهد بیشتر بر روی زعفران، زرشک، نبات، آجیل و خشکبار و همچنین چرم صنعتی (به صورت زینتی) و صنعت فرش قرار دارد، و از سویی مشهد دومین قطب تولید خودرو در ایران است. به علاوه نباید از درآمدزایی ناشی از زائران حرم رضوی و توریستها غافل شد. از دیگر محصولات مهم کشاورزی مشهد غلات، چغندر قند و محصولات جالیزی میباشند.
از صنایع موجود در مشهد میتوان به صنایع غذایی، پوشاک، چرم، تولید مصالح ساختمانی، صنایع فلزی و صنایع دستی نیز اشاره کرد که از این میان حدود ۴۰ درصد صنایع مشهد متعلق به صنایع غذایی، صنایع فلزی و صنایع دستی است.
صنایع
صنایع غذایی، نساجی، شیمیایی و کانی غیرفلزی و صنایع قطعهسازی و فولاد کشاورزی از عمدهترین صنایع مشهد به شمار میآیند.
شهر مشهد به جهت موقعیت مذهبی، صنعتی و اقتصادی بعد از تهران دومین شهر بزرگ و پر جمعیت ایران محسوب میشود. مشهد را چون بر سر راه ابریشم (بین شرق و غرب و راه ادویه بین شمال و جنوب در آسیای میانه و اقیانوس هند واقع است، میتوان پایتخت اقتصادی و مرکز مبادلات میان قارهای آسیای میانه نامید. در جغرافیای جهانگردی، مکانهای مذهبی به عنوان نیرومندترین قطب جذب مسافران شناخته شدهاست و در ایران شهر مشهد بزرگترین زیارتگاه محسوب میشود. همه ساله میلیونها زائر از سراسر ایران و کشورهای اسلامی برای زیارت حرم علی بن موسیالرضا به این شهر میروند. آستان قدس رضوی از عظیمترین و با شکوهترین اماکن مذهبی ایران و جهان به شمار میرود که در آن دین و هنر اسلامی به هم پیوند خوردهاست. در این محل، چه بسا که هنرمندان، عمرشان را برای ساختن مناره یا ایجاد محرابی به پایان رسانده باشند.
مشهد دومین قطب تولید خودرو در ایران است.
مشهد یکی از قطبهای اصلی تولید چرم در ایران بشمار میآید و کارخانههایی نظیر چرم مشهد در این شهر قرار دارند. همچنین در سالهای اخیر سرمایهگذاری در بخش پروژههای کلان اداری-تجاری رونق یافتهاست.
مشهد با دارا بودن بیشترین هتلها در سطح کشور قطب مهم توسعه گردشگری ایران محسوب میشود و برگزاری نمایشگاههای گردشگری موجب افزایش آشنایی مردم و بازدیدکنندگان با قابلیتهای استان خراسان رضوی و از جمله مشهد در این بخش میشود.
انرژی فسیلی
نیروگاه نیروگاه مشهد، نیروگاه طوس، نیروگاه فردوسی، نیروگاه سیکل ترکیبی نیشابور و نیروگاه شریعتی از مهمترین نیروگاههای مشهد هستند.
مراکز تجاری
از مراکز بزرگ تجاری این شهر میتوان به زیستخاور، یاقوت مصلی، الماس شرق، وصال، پروما، تابان، کیان سنتر، بازار رضا، آفتاب، گوهرشاد، بازار مرکزی، شهر شب، مجتمع تک، مجتمع تابان، رویال سنتر، قسطنطنیه، ونک، شهدا، مجد و کوهسنگی اشاره کرد. به دلیل وجود جاذبههای فراوان تاریخی-مذهبی و فرهنگی در مشهد، درحال حاضر نیمی از هتلها و هتلآپارتمانهای ایران در شهر مشهد قرار دارند.
نمایشگاه بینالمللی مشهد امروزه بهعنوان بزرگترین و فعالترین نمایشگاه بینالمللی تجاری در ایران بعد از نمایشگاه بینالمللی تجاری تهران فعالیت میکند. مشهد بعلت همجواری با کشورهای آسیای میانه و موقعیت صنعتی سالانه میزبان دهها نمایشگاه بینالمللی است. در حال حاضر مدیریت سایت رسمی نمایشگاههای ایران به عهده نمایشگاه مشهد است.
پیشینه قالی مشهد
قالیبافی در مشهد حدود پنج قرن قدمت دارد. یکی از قدیمیترین فرشهای مشهد که موجود است، نوعی فرش نماز (سجاده) است که توسط شاه طهماسب به سلیمان باشکوه در سال ۱۵۵۶ هدیه شده است. این فرشها در سه درجه کیفیتی در کارگاه سلطان ابراهیم میرزا، فرزند سام میرزا، و برادرزاده شاه طهماسب، ساخته می شده است. یکی از انواع درجه یک آن تا چند سال پیش در لندن بود و به اعتقاد برخی در حال حاضر در اختیار کلکسیونر معروف، شیخ سعود آل ثانی قطری است. تعدادی از نمونههای درجه دوم و سوم هنوز در موزه توپکاپی موجود میباشند.
در قرن ۱۹ و ۲۰ محبوبیت قالی مشهد به حدی رسید که از آن علاوه بر استفاده در داخل کشور، برای صادرات نیز بهره میجستند؛ الیاف پشمی به کار رفته در این فرشها به شدت صیقل داده میشدند تا رنگ را بهتر به خود جذب کنند، اما این عمل از دیگر سو باعث کاهش عمر فرشها نیز میگشت، و این عاملی بود که تصویر بدی از قالی مشهد در اذهان شکل گیرد، تا جایی که صادرات این فرش به اروپا به طور چشمگیری کاهش یافت؛ متاسفانه قالیهای بهجایمانده از آن دوران نیز همگی در معرض فرسایش قرار دارند...
جمعیتشناسی
شهر مشهد، در سدهٔ اخیر از رشد جمعیت بالایی برخوردار بودهاست. در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت، این شهر، با ۲۴۱٬۹۸۹ نفر جمعیت پس از شهرهای تهران، تبریز و اصفهان، چهارمین شهر پرجمعیت ایران بود. در سرشماری بعدی و در سال ۱۳۴۵، این شهر پس از تهران و اصفهان، جایگاه سوم را در بین شهرهای ایران داشت. در سرشماری سال ۱۳۵۵، مشهد، پس از تهران، دومین شهر پرجمعیت ایران بود و تا آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۵، همین جایگاه را داشتهاست.
براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی، جمعیت شهر مشهد در این سال، بالغ بر ۲٬۴۱۰٬۸۰۰ نفر بودهاست.
براساس آخرین برآوردها جمعیت مشهد ۳٫۰۰۹٫۲۹۵ است.
نظرسنجی سال ۱۳۸۹
طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور.
فرهنگ و هنر
سینما، تئاتر و نگارخانهها
سینماهای فعال شهر به ترتیب تعداد تماشاگر: هویزه، آفریقا، سیمرغ، قدس، بهمن، رسالت، الماس شرق و پیروزی میباشند.
نگارخانههای فعال مشهد نیز عبارتند از: نگارخانه میرک، نگارخانه پارسه، نگارخانه رضوان، نگارخانه سروش، نگارخانه نارون و نگارخانه آبان.
فرهنگسراها
مشهد دارای فرهنگسراها و مراکز فرهنگی متعددی است. برخی فرهگنسراها و نگارخانههای مشهد عبارتند از: خانه هنرمندان مشهد، فرهنگسرای جهاد دانشگاهی مشهد، مجتمع فرهنگی هنری امام رضا، فرهنگسرای بهشت، فرهنگسرای علوم و نجوم، فرهنگسرای پایداری و مرکز آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی.
کتابخانهها
مشهد دارای کتابخانههای زیادی است که در زیر به ۳۲ مورد از مهمترین کتابخانههای این شهر اشاره میشود:
کتابخانه آستان قدس رضوی به عنوان یکی از بزرگترین و جامع ترین کتابخانههای ایران شامل کتابخانه مرکزی، ۱۰ کتابخانه تخصصی و ۱۷ کتابخانه وابسته در شهر مشهد با مجموع ۲۲۹۵۴۲۸۷ منبع اطلاعاتی از جمله ۳۶۳۴۵۰۸ کتاب چاپی و ۱۴۱۴۸۱ کتاب نفیس خطی و چاپ سنگی و نیز با داشتن ۵۵۰۰۰۰ نفر عضو، متشکل از آقایان و بانوان و نیز فضای مطالعاتی بالغ بر ۹۳۱۶۴ متر مربع. سایر کتابخانهها:کتابخانه امامین همامین، کتابخانه باقر العلوم، کتابخانه تخصصی دفاع مقدس، کتابخانه ثارالله، کتابخانه حضرت ابوالفضل، کتابخانه دکتر شریعتی، کتابخانه دهخدا، کتابخانه راشد اتوبوسرانی، کتابخانه رضوی، کتابخانه سید الشهداء، کتابخانه شهداء، کتابخانه شهید آوینی، کتابخانه شهید باهنر، کتابخانه شهید ربائی (مسجد المنتظر)، کتابخانه شهید رجائی، کتابخانه شهید فهمیده، کتابخانه شهید مدرس، کتابخانه شهید مطهری، کتابخانه شهید مفتح، کتابخانه شهید نواب صفوی، کتابخانه شهید هاشمی نژاد، کتابخانه علامه طباطبائی، کتابخانه عمومی طبرسی، کتابخانه فردوس۲، کتابخانه فردوسی، کتابخانه فرزانه جامع، کتابخانه قائمیه، کتابخانه گاما، کتابخانه مجتمع فرهنگی مهر، کتابخانه مدرسه علمیه نرجس، کتابخانه مسجد امام رضاو کتابخانه هجرت
نشریات
نشریات مهم مشهد عبارتاند از روزنامه خراسان و روزنامه قدس که در سطح کشوری منتشر میشوند و روزنامه شهرآرا مجله که مخصوص شهر مشهد است.
موزهها
در سطح شهر مشهد حدود ۱۵ موزه مشغول فعالیت هستند. مجموعه موزهها یا گنجینههای آستان قدس رضوی که در محدوده حرم علی بن موسیالرضا قرار دارد و یکی از بزرگترین موزههای کشور و دارای ده موزه جداگانه است، موزه توس واقع در کهنشهر توس در کنار آرامگاه حکیم توس، موزه نادری واقع در باغ نادری در کنار آرامگاه نادرشاه افشار، موزه آب، موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد، موزه بزرگ تاریخ طبیعی خراسان از جمله موزههای سطح شهر مشهد هستند.
موزه مرکزی آستان قدس رضوی
هدف از ایجاد این مرکز فرهنگی در حرم علی بن موسیالرضا غرفه اشیای نفیس و گران بها و نادر بوده که در طی زمان توسط ارادتمندان به اهل بیت به رضا تقدیم شدهاست. این مکان پس از آخرین تغییرات در سال ۱۳۷۸ شمسی افتتاح گردید. موزه جدید هم اکنون دارای یازده موزه با موضوعات مختلف است.
طبقه همکف ساختمان به محل نگهداری و نمایش گنجینه هدایای علی خامنهای اختصاص یافتهاست. این اشیاء توسط شخصیتهای داخلی و خارجی به خامنهای هدیه شدهاست.
موزه بزرگ خراسان رضوی
طراحان موزه بزرگ خراسان رضوی با الهام از نقشه و طرح بنای هارونیه و عمارت خورشید ساختمان موزه بزرگ خراسان رضوی را آغاز نمودند. سنگ بنای اولیه این موزه را شهرداری مشهد پی ریزی شدهاست. مکان این موزه در زمینی به وسعت ۴۹۰۰ متر مربع در بوستان کوهسنگی واقع شده و از پروژههای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی است.
اجرای این طرح در ۱۲ طبقه و زیر بنای تقریبی ۱۸۰۰۰ متر مربع در سال ۸۲ از سوی شهرداری مشهد به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی واگذار شد که در آن بخشهای مختلفی از جمله فضاهای موزهای متنوع، اتاق پژوهشگران، محل نمایش نمایش دائمی اشیاء، فضای اداری و... پیش بینی شدهاست.