تقویتکننده
آمپلی فایر یا تقویت کننده های الکترونیکی در موسیقی برای تقویت صدای سازهای پیکاپ داری مانند گیتار الکتریک، گیتار باس، ویولون و ... استفاده می شود.

عملکرد دستگاه
امپلی فایرها در به طور عمده دارای دو مدار الکتریکی به نام دریافت سیگنال صدا (Pre Amp) و تقویت کنندهٔ صدا (Power Amp) هستند. از مهمترین قطعاتی که در کیفیت صدای یک امپ بسیار مهم است وجود یک لامپ خلا میباشد. در گذشته در تمامی آمپلی فایرها از لامپ خلا استفاده می شد اما با گذشت زمان و روی کار آمدن ترانزیستورها، جایگزین مناسبی برای لامپهای خلأ به میدان آمد که از لحاظ هزینه بسیار کمتر از لامپهای خلأ بود. اما صدای تولید شده از خازنها هیچگاه کیفیت صدای تولید شده توسط لامپهای خلأ را نداشت و به همین دلیل در بسیاری از موارد حرفهای از همان لامپهای خلأ قدیمی استفاده میشود.
بلندگوی لسلی
بلندگوی لسلی ( بلندگوی گردان ) (به انگلیسی: Leslie Speaker) ساختاریست تشکیل شده از تقویت کننده/بلندگو که برای ایجاد تغییر در صدا با استفاده از اثر داپلر توسط دانلد لسلی اختراع شده.
تقویتکننده الکترونیکی
تقویت کننده الکترونیکی وسیلهای برای افزایش توان سیگنال میباشد. تقویت کننده شکل سیگنال ورودی را حفظ کرده اما دامنه بزرگتر آن را بزرگتر میکند.
از تقویت کننده ها برای تقویت صدای سازهای مانند گیتار الکتریک، گیتار باس، ویولن برای تقویت انواع خروجی های صدا مانند دستگاه های پخش خانگی، دستگاه های پخش خودرو و برای تقویت صداهای ضبط شده در مسیر دستگاه های ضبط صدا در استودیو های صوتی استفاده می شود.
بلندگو
بلندگو به گونهای دستگاه مبدل انرژی گفته میشود که انرژی الکتریکی را به صدا تبدیل میکند. واژه بلندگو ممکن است تنها به یک ترانسدیوسر (که به آن درایور گویند) و یا به سیستمی شامل چندین درایور و همچنین دیگر قطعات الکترونیکی اطلاق شود. بلندگو بخشی از هر سیستم صوتی است و معمولاً تفاوت کیفیت در سیستمهای صوتی ناشی از این بخش است و بیشترین اعوجاج در صدا در این بخش صورت میگیرد.
تاریخچه
فیلیپ رئیس یک بلندگوی الکتریکی را در سال ۱۸۶۳ در تلفن خود نصب کرد که قادر بود صدایی واضح را مجددا تولید کند.
بلندگوی رایانه
بلندگوی رایانه (به انگلیسی: Computer speaker) دستگاهی از دسته سختافزار رایانه است که وظیفهی انتقال صوت به بیرون از رایانه را دارا میباشد؛ این دستگاهها بیشتر دارای یک آمپلیفایر (تقویتکننده الکترونیکی) داخلی با قدرت کم هستند.ارتباط صوتی استاندارد این دستگاهها با رایانه از طریق کابل ۳٫۵ میلی متری (حدود یک هشتم اینچ) که رابط تیآراس نام دارد و اغلب به رنگ سبز مغزپستهای است برقرار میشود.
مانیتور استودیو
مانیتور استودیو نوعی از بلندگوها است که برای تولید برنامههای کاربردی مخصوص استودیو ضبط کاربرد دارد. فرق این بلندگوها با بلندگوهای معمولی در این است که صدای خارجشونده از این دستگاهها فاقد هرگونه تغییر و بیس بوده و صرفاً هرآنچه که درآن وارد میشود را خارج میکند. در اغلب موارد برای تفکیک بهتر صداهای ورودی این قطعه نیازمند تقویتکننده الکترونیکی است.
صدا
صدا یا صوت از انواع انرژی است که از تحرک ذرات ماده بوجود میآیند به این گونه که یک ذره با حرکت (برخورد) خود به ذرهای دیگر ذرهٔ دیگر را به حرکت در میآورد و به همین ترتیب است که صوت نشر مییابد. صدا ارتعاشیست که توسط حس شنوایی انسان درک میشود. ما معمولاً اصواتی که در هوا حرکت میکنند را میشنویم ولی صدا میتواند در گاز، مایع و حتی جامدات نیز حرکت کند.صدا ص َ (ع اِ) ۞ معرب «سدا» است ۞ و آن آوازی باشد که در کوه و گنبد وامثال آن پیچد و باز همان شنیده شود و در عربی نیز همین معنی را دارد .
سرعت صوت در جامدات بدلیل تراکم زیاد مولکولها، بیشتر از مایعات و در مایعات نیز بیشتر از گازها است. صوت بر خلاف امواج دیگر مانند نور و گرما فقط در محیطی نشر مییابد که ماده وجود داشته باشد و این بدین معناست که اگر بر سطح ماه (که هوایی وجود ندارد) انفجاری روی دهد شما هیچ وقت صدای آنرا نمیشنوید. از واحد دسیبل نیز برای اندازه گیری شدت صوت استفاده میکنند. محدودهٔ شنوایی انسان بین ۲۰ تا ۲۰۰۰۰ هرتز میباشد.
خصوصیات صدا
ویژگیهای صدا عبارتند از بسامد، طول موج، دامنه و سرعت
بسامد و طول موج
بسامد تعداد تغییرات فشار هوا در هر ثانیه در یک نقطه ی ثابت است که موج صدا در حال گذر از آن میباشد. یک چرخه ی نوسانی ساده در یک ثانیه برابر با یک هرتز است. طول موج برابر فاصله ی بین دو قله ی متوالی بوده که موج در مدت زمان یک چرخه ی نوسانی آنرا طی میکند.
سرعت صوت
سرعت انتشار صوت بستگی به نوع، دما و فشار محیطی که صوت در آن منتشر میشود دارد. در شرایط طبیعی از آنجایی که هوا تقریباً بصورت یک گاز کامل رفتار میکند سرعت صوت وابسته به فشار هوا نخواهد بود. در هوای خشک در دمای 20 درجه ی سانتیگراد سرعت صوت حدوداً 343 متر در ثانیه یعنی حدوداً یک متر در هر 3 هزارم ثانیه است. سرعت صوت همچنین وابسته به بسامد و طول موج است. بنابراین یک صوت 343 هرتزی طول موج یک متر خواهد داشت.
واژهٔ «صدا»، معرب (عربیشدهٔ) «سدا»ی پارسی است.
سرعت صوت
سرعت صوت (به انگلیسی: Speed of sound)، فاصلهایست که یک موج صوتی در مدت زمان یک ثانیه در یک سیال میپیماید. سرعت صوت مشخص میکند که این موج در بازهٔ مشخصی از زمان چه مسافتی را طی میکند. در هوای خشک و در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد (۶۸ درجه فارنهایت)، سرعت صوت ۳۴۳٫۲ متر بر ثانیه (۱۱۲۶ فوت بر ثانیه)، ۱۲۳۶ کیلومتر بر ساعت (۷۶۸ مایل بر ساعت) یا به طور تقریبی، یک کیلومتر در سه ثانیه و یا تقریباً یک مایل در پنج ثانیه است. در دینامیک سیالات، سرعت صوت در یک سیال (گاز یا مایع)، به عنوان یک ابزار حسابگری نسبی خود سرعت استفاده میشود. سرعت یک شیئ (فاصله بر زمان) تقسیم بر سرعت صوت در سیال به عنوان عدد ماخ شناخته میشود. اشیایئ که با سرعت بیشتر از یک ماخ حرکت میکنند، در سرعتهای سوپرسونیک حرکت میکنند.
سرعت صوت در یک گاز ایدهآل، مستقل از فرکانس است وتابعی از ریشهٔ دوم دمای مطلق است ولی به فشار یا چگالی آن گاز وابسته نیست. برای گازهای مختلف، سرعت صوت به طور معکوس به ریشه دوم میانگین جرم مولکولی گاز بستگی دارد.
در گفتگوهای مرسوم روزمره، منظور از سرعت صوت، سرعت موج صوتی در سیالِ هوا است. با این حال، سرعت صوت از یک ماده به مادهٔ دیگر متفاوت است. صوت در مایعات و جامدات نامتخلخل سریعتر از هوا، حرکت میکند. میتوان گفت سرعت صوت در آب حدود ۴٫۳ برابر (۱۴۸۴ متر بر ثانیه)، و در آهن تقریباً ۱۵ برابر (۵۱۲۰ متر بر ثانیه) سرعت آن در هوای ۲۰ درجه سانتیگراد است.
سرعت صوت در فلزات و جامدات، مایعات، درون محیطهایی که فشردگی هوای آنها نسبت به محیط آزاد بیشتر است، مناطق سرد و مرطوب و پست تر از دریا، مناطق سرد و مرطوب در کنار دریا، مناطق سرد و مرطوب بالاتر از دریا، مناطق مرطوب بالاتر از دریا نسبت به هوای آزاد در حالت عادی به ترتیب ذکر شده بیشتر است. صوت از محیطهایی که مادی نیستند (در آنجا ماده وجود ندارد) نمیتواند عبور کند.
صدای انسان
صدای انسان متشکل از صوتی است که با استفاده از تارهای صوتی توسط انسان ساخته شده و برای صحبت کردن ، آواز خواندن ، خندیدن ، گریه کردن ، فریاد زدن و ... مورد استفاده قرار می گیرد.
تارهای صوتی فقط بخشی از صدای اولیه ی انسان را می سازند و به طور کلی مکانیزم تولید صدای انسان را می توان به سه بخش ریه ، تارهای صوتی موجود در حنجره و مفاصل تقسیم بندی کرد.
ریه ( پمپ ) باید جریان هوا و فشار هوای کافی را برای ارتعاش تارهای صوتی تولید کند تارهای صوتی یک دریچه ی ارتعاشی هستند که جریان هوا را از ریه صادر می کند تا پالس های قابل شنیدنی را به صورت یک منبع صدا در حنجره تولید نمایند.عضلات حنجره ، طول و تنش تارهای صوتی را برای ایجاد تن صدایی بسیار خوب تنظیم می کنند .
مفاصل ( بخش هایی از دستگاه صوتی در قسمت فوقانی حنجره شامل زبان ، کام ، گونه ، لب ها و غیره ) ، صدای نشأت گرفته از حنجره را واضح و شفاف و به نوعی فیلتر می کنند و تا حدی می توانند جریان هوای حنجره را به عنوان یک منبع صدا تقویت یا تضعیف نمایند .
تارهای صوتی در ترکیب با مفاصل قادر به تولید آرایه های بسیار پیچیده ای از صدا هستند . تن یا لحن صدا می تواند بیانگر احساسات مختلف انسان باشد : مانند خشم ، تعجب یا شادی .
خواننده ها از صدای انسان به عنوان ابزاری برای ایجاد موسیقی استفاده می کنند .
مهندسی صوت
مهندسی صوت (به انگلیسی: Acoustical engineering) قسمتی از علم صوت است که با ضبط و تکثیر صوت توسط وسایل الکتریکی و مکانیکی سروکار دارد. مهندسی صوت از رشتههای مختلفی بهره میبرد از جمله: مهندسی برق، صوتشناسی (acoustics)، روانشناسی صوتی (psychoacoustics) و موسیقی.
نوروصوتشناسی
نوروصوتشناسی یا آکوستو-اپتیک (Acousto-optics) شاخهای از فیزیک است که به بررسی برهم کنش امواج نوری و امواج صوتی و به خصوص پراش لیزر به وسیلهٔ امواج صوتی میپردازد.
اپتیک تاریخچهای بسیار طولانی دارد: از زمان یونانیان باستان تا عصر حاضر درست مانند اپتیک، آکوستیک نیز تاریخچهای طولانی دارد که به زمان یونانیان باستان باز میگردد. در مقابل آکوستو اپتیک علمی بسیار نوین با تاریخچهای کوتاهاست. این زمینه از علم با پیش بینی بریلوئن در مورد پراش نور بوسیلهٔ امواج صوتی منتشر شده در ماده در سال ۱۹۲۲ میالادی آغاز شد. این پیش بینی ده سال بعد توسط دبای و سیرز و همچنین لوکاس و بیکارد آزمایش و تایید شد.
مورد خاص پراش مرتبهٔ اول تحت یک زاویهٔ فرود خاص (که بریلوئن هم پیش بینی آن را کرده بود) برای اولین بار توسط ریتوف دیده شد. رامان و نث در سال ۱۹۳۷ یک مدل عمومی تر را طراحی کردند که پراشهای مرتبهٔ بالاتر را آشکار کند. این مدل بعدها در سال ۱۹۵۶ توسط فریزو توسعه پیدا کرد. مدل وی قابل تنظیم بر مرتبهٔ پراشی مشخص بود.
اساس نوروصوتشناسی، تغییر ضریب شکست به خاطر حضور موج صوتی در مادهاست. موج صوتی یک شبکهٔ ضریب شکست در ماده به وجود میآورد و این شبکه توسط موج نوری "دیده" میشود. تغییر ضریب شکست که به خاطر نوسان فشار ایجاد شده، به وسیله آثار شکست نور، بازتاب نور، تداخل و پراش قابل شناسایی است.
آکوستو اپتیک
آکوستو اپتیک شاخه ای از فیزیک است که به بررسی برهم کنش امواج نوری و امواج صوتی و به خصوص پراش لیزر به وسیله ی امواج صوتی می پردازد.
مقدمه
اپتیک تاریخچه ای بسیار طولانی دارد: از زمان یونانیان باستان تا عصر حاضر درست مانند اپتیک، آکوستیک نیز تاریخچه ای طولانی دارد که به زمان یونانیان باستان باز می گردد. در مقابل آکوستو اپتیک علمی بسیار نوین با تاریخچه ای کوتاه است. این زمینه از علم با پیش بینیبریلوئندر مورد پراش نور بوسیله ی امواج صوتی منتشر شده در ماده در سال 1922 میالادی آغاز شد. این پیش بینی ده سال بعد توسط دبای و سیرز و همچنین لوکاس و بیکارد آزمایش و تایید شد.
مورد خاص پراش مرتبه ی اول تحت یک زاویه ی فرود خاص (که بریلوئن هم پیش بینی آن را کرده بود) برای اولین بار توسط ریتوف دیده شد. رامان و نث در سال 1937 یک مدل عمومی تر را طراحی کردند که پراش های مرتبه ی بالاتر را آشکار کند. این مدل بعد ها در سال 1956 توسط فریزو توسعه پیدا کرد. مدل وی قابل تنظیم بر مرتبه ی پراشی مشخص بود.
اساس آکوستو اپتیک، تغییر ضریب شکست به خاطر حضور موج صوتی در ماده است. موج صوتی یک شبکه ی ضریب شکست در ماده به وجود می آورد و این شبکه توسط موج نوری "دیده" می شود. تغییر ضریب شکست که به خاطر نوسان فشار ایجاد شده، به وسیله آثار شکست نور، بازتاب نور، تداخل و پراش قابل شناسایی است.
ابزارهای الکترو اپتیکی
ابزار های آکوستو اپتیکی شامل سه گروه زیر هستند:
1- مدولاتور الکترو اپتیکی
با تغییر پارامترهای موج صوتی مانند دامنه، فاز، فرکانس، و قطبش می توان خواص موج نوری را مدوله کرد. برهمکنش نور و صوت همچنین امکان مدوله کردن زمانی و فضایی موج نوری را فراهم می آورد.
یک راه ساده برای مدوله کردن پرتوی اپتیکی عبور نور از محیطی است که در آن موج صوتی به طور متناوب روشن و خاموش شود. وقتی صوت خاموش باشد زاویه ی پراش صفر و نور بی تغییر است. با روشن شدن صوت پراش رخ می دهد و شدت صوت در زوایای پراش افزایش ی یابد. با ثابت نگاه داشتن فرکانس صوتی و تغییر در توان مولد صوت می توان این ابزار را به یک مدولاتور آکوستواپتیکی تبدیل نمود. در طراحی مدولاتور باید به نحوی عمل کرد که ماکزیمم شدت نور در پرتوی پراشیده رخ بدهد. مدت زمانی که طول می کشد صوت از ماده عبور کند نیز محدودیتی بر سرعت سوییچ کردن تحمیل می کند. برای همین پرتوی نوری را تا حد ممکن باریک می کنند. باریک ترین پرتوی نوری ممکن را حد پهنای باند می نامند.
2- فیلتر های الکترو اپتیکی
رابطه ی 4 ارتباطی را میان طول موج صوتی و طول موج نوری نشان می دهد. در واقع پرتوی نوری تابیده شده، اگر دارای تعداد زیادی طول موج باشد فقط در طول موج های خاصی پراکنده می شود. مابقی طول موج ها فیلتر خواهند شد.
3- منحرف کننده های الکترو اپتیکی
با ایجاد یک تغییر در فرکانس صوت می توان تغییر زاویه ای در پرتوی نوری ایجاد کرد.
پژواک
پژواک (اکو)، بازگشت صدا از دیوار یا سایر اشیاست. صدا با سرعتی مشخّص و ثابت (نزدیک به ۳۴۴ متر بر ثانیه) حرکت میکند؛ بنابراین میتوانیم با استفاده از پژواک، فاصلهٔ برخی از اشیا را محاسبه کنیم. دستگاه عمقسنج کشتی، برای محاسبهٔ عمق دریا از پژواک بهره میگیرد.
پژواک، خفّاش را قادر میسازد تا در تاریکی پرواز کند. رادار نیز از خاصیّت پژواک (وبا استفاده از امواج رادیویی) در کشف هدف بهره میگیرد.
فرامواد
متامتریال یا فرامواد به ماده مرکبی گفته میشود که دارای خواص نامتعارف الکترومغناطیس در ساختار وجودی خود است. آنچه این مواد را غیر معمول کرده است، خاصیت ضریب شکست منفی نور در آنها است، به این معنا که این مواد نور را در جهت مخالف مواد عادی منکسر میکنند. مواد الکترومغناطیس تشکیل دهنده آنها میتواند با دستکاری مختصر و دقیق ساختارشان «تنظیم» نیزبشود.
این مواد از ترکیب میلههای ریز و مجموعهای از حلقههای فلزی و مانند آنان ساخته شده است که برای اولین بار توسط دیوید اسمیت (David Smith استاد دانشگاه کالیفرنیا) ساخته شد. خواص نامتعارف این مواد سبب شده است از آنها در زمینههای مختلف استفاده شود از جمله آنها در مهندسی مایکروویو است که میتوان به کاربرد در موجبرها، جبران پاشندگی، آنتنهای هوشمند، لنزها و نمونههای فراوان دیگر استفاده کرد.
آمپلی فایر یا تقویت کننده های الکترونیکی در موسیقی برای تقویت صدای سازهای پیکاپ داری مانند گیتار الکتریک، گیتار باس، ویولون و ... استفاده می شود.

عملکرد دستگاه
امپلی فایرها در به طور عمده دارای دو مدار الکتریکی به نام دریافت سیگنال صدا (Pre Amp) و تقویت کنندهٔ صدا (Power Amp) هستند. از مهمترین قطعاتی که در کیفیت صدای یک امپ بسیار مهم است وجود یک لامپ خلا میباشد. در گذشته در تمامی آمپلی فایرها از لامپ خلا استفاده می شد اما با گذشت زمان و روی کار آمدن ترانزیستورها، جایگزین مناسبی برای لامپهای خلأ به میدان آمد که از لحاظ هزینه بسیار کمتر از لامپهای خلأ بود. اما صدای تولید شده از خازنها هیچگاه کیفیت صدای تولید شده توسط لامپهای خلأ را نداشت و به همین دلیل در بسیاری از موارد حرفهای از همان لامپهای خلأ قدیمی استفاده میشود.
بلندگوی لسلی
بلندگوی لسلی ( بلندگوی گردان ) (به انگلیسی: Leslie Speaker) ساختاریست تشکیل شده از تقویت کننده/بلندگو که برای ایجاد تغییر در صدا با استفاده از اثر داپلر توسط دانلد لسلی اختراع شده.
تقویتکننده الکترونیکی
تقویت کننده الکترونیکی وسیلهای برای افزایش توان سیگنال میباشد. تقویت کننده شکل سیگنال ورودی را حفظ کرده اما دامنه بزرگتر آن را بزرگتر میکند.
از تقویت کننده ها برای تقویت صدای سازهای مانند گیتار الکتریک، گیتار باس، ویولن برای تقویت انواع خروجی های صدا مانند دستگاه های پخش خانگی، دستگاه های پخش خودرو و برای تقویت صداهای ضبط شده در مسیر دستگاه های ضبط صدا در استودیو های صوتی استفاده می شود.
بلندگو
بلندگو به گونهای دستگاه مبدل انرژی گفته میشود که انرژی الکتریکی را به صدا تبدیل میکند. واژه بلندگو ممکن است تنها به یک ترانسدیوسر (که به آن درایور گویند) و یا به سیستمی شامل چندین درایور و همچنین دیگر قطعات الکترونیکی اطلاق شود. بلندگو بخشی از هر سیستم صوتی است و معمولاً تفاوت کیفیت در سیستمهای صوتی ناشی از این بخش است و بیشترین اعوجاج در صدا در این بخش صورت میگیرد.
تاریخچه
فیلیپ رئیس یک بلندگوی الکتریکی را در سال ۱۸۶۳ در تلفن خود نصب کرد که قادر بود صدایی واضح را مجددا تولید کند.
بلندگوی رایانه
بلندگوی رایانه (به انگلیسی: Computer speaker) دستگاهی از دسته سختافزار رایانه است که وظیفهی انتقال صوت به بیرون از رایانه را دارا میباشد؛ این دستگاهها بیشتر دارای یک آمپلیفایر (تقویتکننده الکترونیکی) داخلی با قدرت کم هستند.ارتباط صوتی استاندارد این دستگاهها با رایانه از طریق کابل ۳٫۵ میلی متری (حدود یک هشتم اینچ) که رابط تیآراس نام دارد و اغلب به رنگ سبز مغزپستهای است برقرار میشود.
مانیتور استودیو
مانیتور استودیو نوعی از بلندگوها است که برای تولید برنامههای کاربردی مخصوص استودیو ضبط کاربرد دارد. فرق این بلندگوها با بلندگوهای معمولی در این است که صدای خارجشونده از این دستگاهها فاقد هرگونه تغییر و بیس بوده و صرفاً هرآنچه که درآن وارد میشود را خارج میکند. در اغلب موارد برای تفکیک بهتر صداهای ورودی این قطعه نیازمند تقویتکننده الکترونیکی است.
صدا
صدا یا صوت از انواع انرژی است که از تحرک ذرات ماده بوجود میآیند به این گونه که یک ذره با حرکت (برخورد) خود به ذرهای دیگر ذرهٔ دیگر را به حرکت در میآورد و به همین ترتیب است که صوت نشر مییابد. صدا ارتعاشیست که توسط حس شنوایی انسان درک میشود. ما معمولاً اصواتی که در هوا حرکت میکنند را میشنویم ولی صدا میتواند در گاز، مایع و حتی جامدات نیز حرکت کند.صدا ص َ (ع اِ) ۞ معرب «سدا» است ۞ و آن آوازی باشد که در کوه و گنبد وامثال آن پیچد و باز همان شنیده شود و در عربی نیز همین معنی را دارد .
سرعت صوت در جامدات بدلیل تراکم زیاد مولکولها، بیشتر از مایعات و در مایعات نیز بیشتر از گازها است. صوت بر خلاف امواج دیگر مانند نور و گرما فقط در محیطی نشر مییابد که ماده وجود داشته باشد و این بدین معناست که اگر بر سطح ماه (که هوایی وجود ندارد) انفجاری روی دهد شما هیچ وقت صدای آنرا نمیشنوید. از واحد دسیبل نیز برای اندازه گیری شدت صوت استفاده میکنند. محدودهٔ شنوایی انسان بین ۲۰ تا ۲۰۰۰۰ هرتز میباشد.
خصوصیات صدا
ویژگیهای صدا عبارتند از بسامد، طول موج، دامنه و سرعت
بسامد و طول موج
بسامد تعداد تغییرات فشار هوا در هر ثانیه در یک نقطه ی ثابت است که موج صدا در حال گذر از آن میباشد. یک چرخه ی نوسانی ساده در یک ثانیه برابر با یک هرتز است. طول موج برابر فاصله ی بین دو قله ی متوالی بوده که موج در مدت زمان یک چرخه ی نوسانی آنرا طی میکند.
سرعت صوت
سرعت انتشار صوت بستگی به نوع، دما و فشار محیطی که صوت در آن منتشر میشود دارد. در شرایط طبیعی از آنجایی که هوا تقریباً بصورت یک گاز کامل رفتار میکند سرعت صوت وابسته به فشار هوا نخواهد بود. در هوای خشک در دمای 20 درجه ی سانتیگراد سرعت صوت حدوداً 343 متر در ثانیه یعنی حدوداً یک متر در هر 3 هزارم ثانیه است. سرعت صوت همچنین وابسته به بسامد و طول موج است. بنابراین یک صوت 343 هرتزی طول موج یک متر خواهد داشت.
واژهٔ «صدا»، معرب (عربیشدهٔ) «سدا»ی پارسی است.
سرعت صوت
سرعت صوت (به انگلیسی: Speed of sound)، فاصلهایست که یک موج صوتی در مدت زمان یک ثانیه در یک سیال میپیماید. سرعت صوت مشخص میکند که این موج در بازهٔ مشخصی از زمان چه مسافتی را طی میکند. در هوای خشک و در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد (۶۸ درجه فارنهایت)، سرعت صوت ۳۴۳٫۲ متر بر ثانیه (۱۱۲۶ فوت بر ثانیه)، ۱۲۳۶ کیلومتر بر ساعت (۷۶۸ مایل بر ساعت) یا به طور تقریبی، یک کیلومتر در سه ثانیه و یا تقریباً یک مایل در پنج ثانیه است. در دینامیک سیالات، سرعت صوت در یک سیال (گاز یا مایع)، به عنوان یک ابزار حسابگری نسبی خود سرعت استفاده میشود. سرعت یک شیئ (فاصله بر زمان) تقسیم بر سرعت صوت در سیال به عنوان عدد ماخ شناخته میشود. اشیایئ که با سرعت بیشتر از یک ماخ حرکت میکنند، در سرعتهای سوپرسونیک حرکت میکنند.
سرعت صوت در یک گاز ایدهآل، مستقل از فرکانس است وتابعی از ریشهٔ دوم دمای مطلق است ولی به فشار یا چگالی آن گاز وابسته نیست. برای گازهای مختلف، سرعت صوت به طور معکوس به ریشه دوم میانگین جرم مولکولی گاز بستگی دارد.
در گفتگوهای مرسوم روزمره، منظور از سرعت صوت، سرعت موج صوتی در سیالِ هوا است. با این حال، سرعت صوت از یک ماده به مادهٔ دیگر متفاوت است. صوت در مایعات و جامدات نامتخلخل سریعتر از هوا، حرکت میکند. میتوان گفت سرعت صوت در آب حدود ۴٫۳ برابر (۱۴۸۴ متر بر ثانیه)، و در آهن تقریباً ۱۵ برابر (۵۱۲۰ متر بر ثانیه) سرعت آن در هوای ۲۰ درجه سانتیگراد است.
سرعت صوت در فلزات و جامدات، مایعات، درون محیطهایی که فشردگی هوای آنها نسبت به محیط آزاد بیشتر است، مناطق سرد و مرطوب و پست تر از دریا، مناطق سرد و مرطوب در کنار دریا، مناطق سرد و مرطوب بالاتر از دریا، مناطق مرطوب بالاتر از دریا نسبت به هوای آزاد در حالت عادی به ترتیب ذکر شده بیشتر است. صوت از محیطهایی که مادی نیستند (در آنجا ماده وجود ندارد) نمیتواند عبور کند.
صدای انسان
صدای انسان متشکل از صوتی است که با استفاده از تارهای صوتی توسط انسان ساخته شده و برای صحبت کردن ، آواز خواندن ، خندیدن ، گریه کردن ، فریاد زدن و ... مورد استفاده قرار می گیرد.
تارهای صوتی فقط بخشی از صدای اولیه ی انسان را می سازند و به طور کلی مکانیزم تولید صدای انسان را می توان به سه بخش ریه ، تارهای صوتی موجود در حنجره و مفاصل تقسیم بندی کرد.
ریه ( پمپ ) باید جریان هوا و فشار هوای کافی را برای ارتعاش تارهای صوتی تولید کند تارهای صوتی یک دریچه ی ارتعاشی هستند که جریان هوا را از ریه صادر می کند تا پالس های قابل شنیدنی را به صورت یک منبع صدا در حنجره تولید نمایند.عضلات حنجره ، طول و تنش تارهای صوتی را برای ایجاد تن صدایی بسیار خوب تنظیم می کنند .
مفاصل ( بخش هایی از دستگاه صوتی در قسمت فوقانی حنجره شامل زبان ، کام ، گونه ، لب ها و غیره ) ، صدای نشأت گرفته از حنجره را واضح و شفاف و به نوعی فیلتر می کنند و تا حدی می توانند جریان هوای حنجره را به عنوان یک منبع صدا تقویت یا تضعیف نمایند .
تارهای صوتی در ترکیب با مفاصل قادر به تولید آرایه های بسیار پیچیده ای از صدا هستند . تن یا لحن صدا می تواند بیانگر احساسات مختلف انسان باشد : مانند خشم ، تعجب یا شادی .
خواننده ها از صدای انسان به عنوان ابزاری برای ایجاد موسیقی استفاده می کنند .
مهندسی صوت
مهندسی صوت (به انگلیسی: Acoustical engineering) قسمتی از علم صوت است که با ضبط و تکثیر صوت توسط وسایل الکتریکی و مکانیکی سروکار دارد. مهندسی صوت از رشتههای مختلفی بهره میبرد از جمله: مهندسی برق، صوتشناسی (acoustics)، روانشناسی صوتی (psychoacoustics) و موسیقی.
نوروصوتشناسی
نوروصوتشناسی یا آکوستو-اپتیک (Acousto-optics) شاخهای از فیزیک است که به بررسی برهم کنش امواج نوری و امواج صوتی و به خصوص پراش لیزر به وسیلهٔ امواج صوتی میپردازد.
اپتیک تاریخچهای بسیار طولانی دارد: از زمان یونانیان باستان تا عصر حاضر درست مانند اپتیک، آکوستیک نیز تاریخچهای طولانی دارد که به زمان یونانیان باستان باز میگردد. در مقابل آکوستو اپتیک علمی بسیار نوین با تاریخچهای کوتاهاست. این زمینه از علم با پیش بینی بریلوئن در مورد پراش نور بوسیلهٔ امواج صوتی منتشر شده در ماده در سال ۱۹۲۲ میالادی آغاز شد. این پیش بینی ده سال بعد توسط دبای و سیرز و همچنین لوکاس و بیکارد آزمایش و تایید شد.
مورد خاص پراش مرتبهٔ اول تحت یک زاویهٔ فرود خاص (که بریلوئن هم پیش بینی آن را کرده بود) برای اولین بار توسط ریتوف دیده شد. رامان و نث در سال ۱۹۳۷ یک مدل عمومی تر را طراحی کردند که پراشهای مرتبهٔ بالاتر را آشکار کند. این مدل بعدها در سال ۱۹۵۶ توسط فریزو توسعه پیدا کرد. مدل وی قابل تنظیم بر مرتبهٔ پراشی مشخص بود.
اساس نوروصوتشناسی، تغییر ضریب شکست به خاطر حضور موج صوتی در مادهاست. موج صوتی یک شبکهٔ ضریب شکست در ماده به وجود میآورد و این شبکه توسط موج نوری "دیده" میشود. تغییر ضریب شکست که به خاطر نوسان فشار ایجاد شده، به وسیله آثار شکست نور، بازتاب نور، تداخل و پراش قابل شناسایی است.
آکوستو اپتیک
آکوستو اپتیک شاخه ای از فیزیک است که به بررسی برهم کنش امواج نوری و امواج صوتی و به خصوص پراش لیزر به وسیله ی امواج صوتی می پردازد.
مقدمه
اپتیک تاریخچه ای بسیار طولانی دارد: از زمان یونانیان باستان تا عصر حاضر درست مانند اپتیک، آکوستیک نیز تاریخچه ای طولانی دارد که به زمان یونانیان باستان باز می گردد. در مقابل آکوستو اپتیک علمی بسیار نوین با تاریخچه ای کوتاه است. این زمینه از علم با پیش بینیبریلوئندر مورد پراش نور بوسیله ی امواج صوتی منتشر شده در ماده در سال 1922 میالادی آغاز شد. این پیش بینی ده سال بعد توسط دبای و سیرز و همچنین لوکاس و بیکارد آزمایش و تایید شد.
مورد خاص پراش مرتبه ی اول تحت یک زاویه ی فرود خاص (که بریلوئن هم پیش بینی آن را کرده بود) برای اولین بار توسط ریتوف دیده شد. رامان و نث در سال 1937 یک مدل عمومی تر را طراحی کردند که پراش های مرتبه ی بالاتر را آشکار کند. این مدل بعد ها در سال 1956 توسط فریزو توسعه پیدا کرد. مدل وی قابل تنظیم بر مرتبه ی پراشی مشخص بود.
اساس آکوستو اپتیک، تغییر ضریب شکست به خاطر حضور موج صوتی در ماده است. موج صوتی یک شبکه ی ضریب شکست در ماده به وجود می آورد و این شبکه توسط موج نوری "دیده" می شود. تغییر ضریب شکست که به خاطر نوسان فشار ایجاد شده، به وسیله آثار شکست نور، بازتاب نور، تداخل و پراش قابل شناسایی است.
ابزارهای الکترو اپتیکی
ابزار های آکوستو اپتیکی شامل سه گروه زیر هستند:
1- مدولاتور الکترو اپتیکی
با تغییر پارامترهای موج صوتی مانند دامنه، فاز، فرکانس، و قطبش می توان خواص موج نوری را مدوله کرد. برهمکنش نور و صوت همچنین امکان مدوله کردن زمانی و فضایی موج نوری را فراهم می آورد.
یک راه ساده برای مدوله کردن پرتوی اپتیکی عبور نور از محیطی است که در آن موج صوتی به طور متناوب روشن و خاموش شود. وقتی صوت خاموش باشد زاویه ی پراش صفر و نور بی تغییر است. با روشن شدن صوت پراش رخ می دهد و شدت صوت در زوایای پراش افزایش ی یابد. با ثابت نگاه داشتن فرکانس صوتی و تغییر در توان مولد صوت می توان این ابزار را به یک مدولاتور آکوستواپتیکی تبدیل نمود. در طراحی مدولاتور باید به نحوی عمل کرد که ماکزیمم شدت نور در پرتوی پراشیده رخ بدهد. مدت زمانی که طول می کشد صوت از ماده عبور کند نیز محدودیتی بر سرعت سوییچ کردن تحمیل می کند. برای همین پرتوی نوری را تا حد ممکن باریک می کنند. باریک ترین پرتوی نوری ممکن را حد پهنای باند می نامند.
2- فیلتر های الکترو اپتیکی
رابطه ی 4 ارتباطی را میان طول موج صوتی و طول موج نوری نشان می دهد. در واقع پرتوی نوری تابیده شده، اگر دارای تعداد زیادی طول موج باشد فقط در طول موج های خاصی پراکنده می شود. مابقی طول موج ها فیلتر خواهند شد.
3- منحرف کننده های الکترو اپتیکی
با ایجاد یک تغییر در فرکانس صوت می توان تغییر زاویه ای در پرتوی نوری ایجاد کرد.
پژواک
پژواک (اکو)، بازگشت صدا از دیوار یا سایر اشیاست. صدا با سرعتی مشخّص و ثابت (نزدیک به ۳۴۴ متر بر ثانیه) حرکت میکند؛ بنابراین میتوانیم با استفاده از پژواک، فاصلهٔ برخی از اشیا را محاسبه کنیم. دستگاه عمقسنج کشتی، برای محاسبهٔ عمق دریا از پژواک بهره میگیرد.
پژواک، خفّاش را قادر میسازد تا در تاریکی پرواز کند. رادار نیز از خاصیّت پژواک (وبا استفاده از امواج رادیویی) در کشف هدف بهره میگیرد.
فرامواد
متامتریال یا فرامواد به ماده مرکبی گفته میشود که دارای خواص نامتعارف الکترومغناطیس در ساختار وجودی خود است. آنچه این مواد را غیر معمول کرده است، خاصیت ضریب شکست منفی نور در آنها است، به این معنا که این مواد نور را در جهت مخالف مواد عادی منکسر میکنند. مواد الکترومغناطیس تشکیل دهنده آنها میتواند با دستکاری مختصر و دقیق ساختارشان «تنظیم» نیزبشود.
این مواد از ترکیب میلههای ریز و مجموعهای از حلقههای فلزی و مانند آنان ساخته شده است که برای اولین بار توسط دیوید اسمیت (David Smith استاد دانشگاه کالیفرنیا) ساخته شد. خواص نامتعارف این مواد سبب شده است از آنها در زمینههای مختلف استفاده شود از جمله آنها در مهندسی مایکروویو است که میتوان به کاربرد در موجبرها، جبران پاشندگی، آنتنهای هوشمند، لنزها و نمونههای فراوان دیگر استفاده کرد.
5:59 am
موزه بنیاد شهید
این مکان که در فضای اداری بنیاد شهید واقع شده در ابتدای بلوار مدرس قرار دارد، و گوشههایی از جنگ ایران و عراق را به نمایش میگذارد. بیشترین اشیای موجود، از سوی خانواده کشتهشدگان جنگ به این موضوع اهدا شدهاست.

موزه مردم شناسی رباط ویرانی
این موزه با هدف معرفی جایگاه و اهمیت مشاغل سنتی و بومی مشهد در سال ۱۳۸۵ شمسی در محل رباط ویرانی از بناهای تاریخی دوره تیموری و صفوی ایجاد گردیدهاست. رباط ویرانی بنایی است سرپوشیده که در قرون و سدههای پیشین در راه کاروانرو نیشابور به توس واقع بوده اما امروزه در محور گردشگری مشهد شاندیز در ویرانی ۱۹ واقع است.
موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان
سازمان آموزش و پرورش خراسان رضوی با هدف ارتقای سطح اطلاعات عموم علاقه مندان در سال ۱۳۷۷ شمسی اقدام به تاسیس موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان نمود. بخشی از اشیاء ارزشمند این موزه اهدایی نمونههایی توسط مردم بودهاست.
موزه علوم زمین
این مکان در وسعتی حدود ۴۵۰ مترمربع در سال ۱۳۸۵ شمسی به بهرهبرداری رسید که از بخشهای مختلف آن میتوان به سالن مرکزی با تنوعی از نمونه سنگها، کانیها، فسیل، مخزن با بیش از هزار نمونه، سالن نمایش فیلم و کارگاه اشاره کرد.
موزه تاریخ طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی
پروژه احداث موزه تاریخ طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با مساحت تقریبی ۲۰۰ متر در سال ۱۳۸۷ در محل اداری واقع در بلوار وکیل آباد مورد بهرهبرداری قرار گرفت. این مجموعه شامل ۲۲ زیستگاه مصنوعی از جمله منطقه دشتی، کویری تپه ماهوری استپی، کوهستانی جنگلی، باتلاقی، نی زار، خور، آبهای ساحلی و دریا است که در آن بیش از ۳۰۰ نمونهٔ تاکسیدرمی شده نظیر ۱۷ گونه پستاندار، ۱۱۰۰ گونه پرنده، ۳ گونه خزنده، ۵ نوع سنگواره و ۳۹ تابلو حشرات است.
گنجینه آب
این مکان در سال ۱۳۷۸ ش توسط کارشناسان آب منطقهای خراسان واقع در بلوار سازمان آب افتتاح گردید. هدف از ایجاد چنین مجموعهای آشنایی، بررسی و شناخت سازههای آبی قدیمی استان از قبیل شیوههای آبیاری سنتی، آداب و رسوم مرتبط با آب در مناطق مختلف، معرفی تکامل و پیشرفت صنعت آب، پل بندها، نحوه عملکرد بخدانها، آبانبارها و قناتها و روی هم رفته ارائه اطلاعات و مستندات به علاقمندان است.
موزه مردم شناسی حمام مهدی قلی بیک
این موزه در کنار مقبره امیر غیاث الدین ملکشاه در ضلع غربی حرم رضوی واقع شدهاست.
موزه فردوسی و شاهنامه توس
ساختمان این موزه همزمان با بنیان آرامگاه فردوسی در بخشی از محوطه باغ برای چایخانه سنتی طراحی و سپس اجرا گردید. بعدها این بنا به موزه تغییر کاربری داد و در آن اشیاء مرتبط و آثار به دست آمده از توس و روزگار فردوسی برای بازدید فرهنگ دوستان به نمایش گذاشته شدهاست.
موزه آرامگاه نادری
این موزه در محل آرامگاه نادری در چهارراه شهدا مشهد واقع است. فضای وسیع سالن موزه دارای ویترینهایی است که در آن بیشتر اقلام جنگی و جنگاوری از عصر افشاریه و قاجار در معرض دید عموم قرار گرفتهاست.
موزه حوضخانه هزاردستان
این مکان با وسعتی معادل ۳۵۰ متر مربع در اواسط راسته بازار جنت واقع گردیده و پیش از تغییر کاربری به حوضخانه بخشی از یک خانه مسکونی در محله قدیمی سراب قرار داشتهاست. هدف از ایجاد چنین فضای سنتی ارائه و بازشناخت فرهنگ غنی ایرانی اسلامی به گردشگران داخلی و خارجی و زائران آرامگاه رضا است.
مکانهای مذهبی
مهمترین اماکن مذهبی شهر مشهد که مهمترین مکان مذهبی ایران نیز هست، حرم علی بن موسیالرضا است. سالانه حدود ۳۰ تا ۳۵ میلیون نفر به زیارت این حرم میروند.
دیگر مسجدها، حسینیهها و امامزادهها از جمله مکانهای مذهبی هستند که دارای زیارت کنندگان فراوانی هستند.
مسجد جامع گوهرشاد واقع در محدوده حرم رضوی، مسجد هفتاد و دوتن، مسجد و حسینیه کرامت، امامزاده ناصر و یاسر و آرامگاه امامزاده یحیی بن زید، آرامگاه خواجه اباصلت، آرامگاه خواجه مراد، آرامگاه پیر پالاندوز، آرامگاه شیخ نخودکی، گنبد خشتی، گنبد سبز، [[آرامگاه خواجه ربیع]] از جمله مکانهای مذهبی مشهد هستند.
مکانهای ورزشی
مشهد دربردارندهٔ مجموعهها و اماکن ورزشی بسیار و چندین پیست ورزشی است که در ادامه به انها اشاره شده است:
مجموعههای ورزشی
مجموعههای ورزشی تختی مشهد، مجموعههای ورزشی آستان قدس رضوی، مجتمع فرهنگی ورزشی یاس، استخرهای ارمغان، کاظمیان، هلال احمر و شهید بهشتی، مجموعه ورزشی موجهای آبی را میتوان بعنوان نمونه یاد کرد. گفتنی است در سال ۱۳۹۰ بزرگترین مجموعه آبی سرپوشیده طبقاتی آسیا با نام پارک ساحلی آفتاب در مشهد افتتاح گردید.
استادیومهای ورزشی
در این بخش میتوان استادیوم ثامن و ورزشگاه امام رضا را نام برد.
ورزشگاه ثامن مشهد دومین ورزشگاه ایران پس از ورزشگاه آزادی است که به دوربین عنکبوتی مجهز شده است.
ورزشگاه امام رضا نیز شامل ۱۴ سالن ورزشی در زیر جایگاه تماشاگران استادیوم است، این استادیوم ۲۵ هزار نفره تا زادروز علی ابن موسیالرضا، در سال ۱۳۹۱ به طور کامل به بهرهبرداری خواهد رسید؛ اولین چمن مصنوعی مورد تایید فیفا در کشور، در این استادیوم اجرا خواهد شد که ناظران فیفا برای تایید استاندارد آن چهار مرحله بازدید خواهند داشت؛ میزان افرادی که در یک روز در این مجموعه ورزش میکنند ۳۵۰۰ نفر است در حالی که این رقم در استادیوم آزادی معادل ۲۵۰۰ نفر است.
هتلهای مشهد
این شهر دارای هتلهای بیشماری است و این به خاطر زائر پذیر بودن ان در تمام ایام سال است. بزرگترین هتل مشهد، هتل بینالمللی قصر طلایی با ۴۰۰ اتاق میباشد.
هتلهای ۵ ستاره مشهد عبارتند از: هتل بینالمللی قصر طلایی - هتل مجلل درویشی- هتل هما ۲- هتل پارس - قصرالضیافه-هتل مدینه الرضا-هتل پردیسان
هتلهای ۴ ستاره مشهد عبارتند از:هتل قصر- هتل اترک - هتل جواد - هتل فردوسی - هتل ایران - هتل میثاق - هتل توس - هتل فردوس -
پیستهای ورزشی
پیست دوچرخهسواری مشهد که در سال ۱۳۹۰ به عنوان مجهزترین پیست دوچرخهسواری کشور معرفی گردید ؛ پیست اتوموبیلرانی، پیست موتورسواری و پیست موتورکراس که همه در ۱۰ کیلومتری جاده مشهد - شاندیز واقع میباشند؛ پیست اسکیت بلوار شهید باهنر، پیست اسکیت کوهسنگی، پیست اسکی کوههای آب و برق مشهد و پیست سوارکاری مشهد نیز از دیگر پیستهای ورزشی مشهد میباشند.
اولین زمین چمن گلف کشور ایران نیز در مجموعه ثامن شهر مشهد واقع شده است
آموزش
این شهر با دارا بودن مراکز دانشگاهی و آموزش عالی بسیار بویژه دانشگاه فردوسی مشهد با بیش از ۲۳ هزار دانشجوی داخلی و خارجی و دانشگاه بینالمللی امام رضا و نیز دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد و واحد بینالملل دانشگاه فردوسی مشهد عملاً به قطب دوم دانشگاهی کشور پس از تهران مبدل شدهاست. علاوه بر آن شهرداری مشهد در سال ۱۳۸۷ توسط سازمان بینالمللی کلان شهرهای جهان به عنوان دومین مقر آموزشی این سازمان پس از مونترال در کانادا انتخاب شد.
جابجاییهای درون شهری
حمل و نقل در شهر مشهد بر عهده سازمان تاکسیرانی، شرکت واحد اتوبوسرانی و شرکتهای خصوصی، تاکسیتلفنیها و مینیبوسها و خطوط مترو است.
قطار شهری مشهد
قطار شهری مشهد در روز ۲ اسفند ۱۳۸۹ به بهرهبرداری رسید. بر این اساس مشهد بعد از تهران دومین شهر در ایران است که از شبکه حمل و نقل ریلی درون شهری برخوردار میشود.
خط یک قطار شهری مشهد شرق و غرب شهر را در کمتر از ۵۰ دقیقه به هم متصل میکند. لازم به ذکر است که روزانه حدود ۱۰۰ هزار نفر از طریق قطار شهری مشهد جابجا میشوند. در ابتدای راهاندازی خط یک، مدت زمان سوار نمودن مسافر هر ۳۵ دقیقه بود که این زمان در حال حاضر به تقریبا ۸ دقیقه کاهش پیدا کرده است.
بر اساس پیش بینیها، شهر مشهد نیازمند ۴ خط قطار شهری است.
مسیر شماره ۱ LRT به طول ۲۵ کیلومتر از فرودگاه شهید هاشمینژاد تا منطقه وکیلآباد
مسیر شماره ۲ مترو به طول ۱۴ کیلومتر از انتهای طبرسی شمالی تا میدان فضل بن شاذان
مسیر شماره ۳ مترو به طول حدود ۲۴ کیلومتر از شهرک ابوذر تا قاسمآباد
مسیر شماره ۴ مترو به طول ۱۴ کیلومتر از شهرک شهید رجایی به خواجه ربیع
در طرح قطار شهری مشهد، توسعه خطوط قطار شهری به شهرهای جدیدی چون گلبهار و بینالود نیز پیش بینی و تصویب شدهاست.
بزرگراهها
در کلانشهر مشهد تقریبا ۸۰ کیلومتر بزرگراه داخل شهری وجود دارد که با وجود توسعه آنها ولی طرح اصلی و پایهٔ اکثریت آنها به قبل از انقلاب اسلامی بر میگردد.
برخی بزرگراههای مشهد عبارتند از:
بزرگراه میثاق، بزرگراه شهید کلانتری، بزرگراه امام علی، بزرگراه نمایشگاه، بزرگراه وکیلآباد، بزرگراه آزادی، بزرگراه غدیر، بزرگراه شهید بابانظر، بزرگراه شهید میرزایی، بزرگراه شهید چراغچی و بزرگراه سلسله الذهب.
فرودگاه
شهر مشهد دارای فرودگاهی بینالمللی با نام «فرودگاه بینالمللی شهید هاشمینژاد» است؛ این فرودگاه دارای مسیرهای پروازی داخلی و خارجی متعددی است.
این فرودگاه درسال ۱۳۳۰ در محل زائرسرای فعلی احداث شد. پیش از آن در محل میدان پانزده خرداد باندی خاکی جهت فرود هواپیماهای کوچک نظامی وجود داشت که محل استقرار قبضههای ضدهوائی بود.
در سال ۱۳۴۶ باند جدید فرودگاه مشهد ازنوع بتن و پایگاه پدافند نیروی هوائی مورد بهرهبرداری قرارگرفت که روزانه یک پرواز از نوع DC۳ درمسیر تهران-مشهد و پروازهای آموزشی و ایرتاکسی علاوه بر پروازهای نظامی ازآن استفاده میکردند.
با افزایش پروازها و ورود هواپیماهای DC۸ و متعاقباً بوئینگ ۷۲۷،۷۳۷،۷۰۷ وایرباس درسال ۱۳۵۷ پارکینگ و ترمینال جدید برج مراقبت پرواز و ساختمانهای جانبی فرودگاه جدید مورد بهرهبرداری قرارگرفت.
پس از پایان جنگ ایران و عراق، فرودگاه مشهد به فرودگاه شهید هاشمینژاد تغییر نام داد.
آلودگیهای زیستمحیطی
شهر مشهد نیز همانند سایر کلانشهرهای بزرگ دنیا درگیر آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک، آلودگی صوتی و آلودگیهای مغناطیسی است؛ یکی از مهمترین اقداماتی که در راستای کاهش این آلودگیها صورت گرفته استفاده از انرژی و فناوریهای دوستدار محیط زیست و تاسیس بزرگترین نیروگاه خورشیدی کشور در این شهر است، یکی از ویژگیهای مهم نیروگاه خورشیدی مشهد استفاده از سیستم ردیاب خورشید است که توان تولید برق را ۲۰ درصد افزایش میدهد.
از دیگر فعالیتهای صورت گرفته در این زمینه میتوان به ایجاد نخستین نیروگاه بیوگاز خاورمیانه در شهر مشهد در سال ۱۳۸۸ اشاره نمود که این پروژه آثار مطلوب زیست محیطی را به همراه خواهد داشت و گازهای مخرب لایه ازن جمعآوری و سپس سوازنده میشوند و از محل تولید انرژی آن برق تولید میگردد و در آینده نزدیک، سومین نیروگاه بیوگاز نیز در این شهر احداث خواهد گردید. از دیگر سو شهر مشهد اولین و تنها شهری است که اقدام به تولید کود گرانوله (نوعی کود آلی گوگرددار) در کارخانه کمپوست نموده که برای حفظ محیطزیست و کشاورزی پایدار کمک مفیدی است. راهاندازی کارخانجات بازیافت در شهر مشهد ۲۰ درصد از مشکلات زیست محیطی این شهر را کاهش داده است.
آلودگی هوا
بر طبق آمار ارائه شده روزانه بیش از ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو در شهر تردد میکند که این تعداد خودرو عامل ۷۰ درصد آلودگی هوای شهر مشهد است. در سطح شهر مشهد، روزانه ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار سفر درونشهری انجام میشود که در آن، یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر مسافر جابجا میشود. در حال حاضر، تنها ۵۰ درصد این سفرها، با وسایل حمل و نقل عمومی انجام میگیرد. همچنین سالانه حدود ۴۰ هزار خودرو به شبکه معابر شهری وارد میشود. در این میان، حدود شش درصد سفرهای درون شهری، با دوچرخه انجام میشود. ۱۲ ایستگاه سنجش آلودگی هوا در مشهد مستقر است که بیش از ۸۰ درصد از پهنه شهر را پوشش میدهد و برای پوشش صد در صدی به احداث پنج ایستگاه دیگر نیاز است.
صدا و سیمای مرکز خراسان رضوی
صدا و سیمای مرکز خراسان رضوی یکی از مراکز صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است که در شهر مشهد فعالیت میکند.[۱]
پیشینه
پیشینه رادیو خراسان
استان خراسان تا سال ۱۳۲۷ رادیو محلی نداشت. اغلب مردم از رادیو تهران یا ایران که به سختی شنیده میشد، استفاده میکردند. در سال ۱۳۲۷ لشکر ۱۲ خراسان با استفاده از فرستندهای که در اختیار داشت، شروع به پخش برنامهای رادیویی با نام رادیو لشکر در شبهای یکشنبه نمود. این برنامه که به صورت زنده پخش میشد، حتی در خود شهر مشهد هم به سختی و همراه با پارازیت شنیده میشد.[۲]
سال بعد این فرستنده به ادارهٔ انتشارات و تبلیغات واگذار شد. این اداره توسط استاندار وقت تاسیس شده بود و مسئولیت هدایت آن بر عهدهٔ عبدالحسین آموزگار، سردبیر روزنانه آفتاب شرق، بود.[۲]
سرانجام رادیو مشهد در ۱۲ دی ۱۳۲۸، رسما آغاز به کار کرد. اولین استودیوی پخش این رادیو، اتاقی در باشگاه افسران بود. اولین موجهای حامل صدا رأس ساعت ۱۶ از طریق فرستندهٔ لشکر که پرقدرتترین فرستندهٔ موجود در خراسان بود در فضای شهر مشهد پراکنده شد. پس از مدتی فعالیتهای این رادیو متوقف شد ولی در سال ۱۳۳۲ دوباره از سر گرفته شد.
در ابتدا رادیو مشهد از ساعت ۱۶ تا ۱۸ روزانه ۲ ساعت برنامه پخش میکرد. اخبار، گفتار مذهبی، گفتار اجتماعی و موسیقی تنها برنامههایی بودند که از رادیو مشهد پخش میشدند. اخبار این رادیو همان اخبار ظهر رادیو تهران بود که پس از بازنویسی این رادیو پراکنده میشد.
امکانات فنی رادیو مشهد به یک تقویتکننده ۷۵ واتی، یک میکروفون و دو دستگاه گرامافون محدود میشد.
۲ اردیبهشت ۱۳۷۵ «شبکهٔ استانی صدای خراسان» راهاندازی شد. این شبکه تا پیش از تقسیم استان خراسان به سه استان مجزا، بیش از ۹۲ درصد جمعیت استان خراسان را تحت پوشش قرار میداد و در حوزهٔ برونمرزی با سه رادیوی دری، ازبکی و تاجیکی به تولید و پخش برنامه برای مخاطبان خارج از کشور مشغول بود.
پیشینه تلویزیون خراسان
در مهر ۱۳۵۰ ساختمان رادیو و تلویزیون فعلی خراسان افتتاح شد. مرکز سیمای خراسان که از طریق ریزموجها از برنامههای شبکههای سراسری استفاده میکرد، در تولید محلی نیز از مراکز فعال تلویزیونی به شمار میآمد.
در خرداد ۱۳۷۱ سیمای خراسان به سیستم پخش تصاویر رنگی مجهز شد. تا سال ۱۳۷۲ سیمای خراسان به رکورد تولید سالانه ۲۱۰ ساعت برنامه رسیده بود و در فواصل پخش برنامههای شبکه یک سیما نیز اقدام به پخش برنامهها و پیامهای کوتاه مینمود.
در ۱۹ اسفند ۱۳۷۶ شبکهٔ استانی خراسان به عنوان سومین شبکهٔ استانی صدا و سیمای ایران، بعد از شبکههای تهران و اصفهان، رسما افتتاح شد و بیش از نیمی از جمعیت استان را تحت پوشش قرار میداد. تا پایان سال ۱۳۸۵ این پوشش به حدود ۹۱ درصد رسیده بود. شبکهٔ استانی خراسان از نظر کیفیت و کمیت برنامهها، همواره از شبکههای استانی پیشرو محسوب میشود؛ به گونهای که در نظرسنجی سال ۱۳۹۰ میزان رضایتمندی مردم خراسان از برنامههای این مرکز ۶۷ درصد بود که هفت درصد از میانگین رضایتمندی مخاطبین ۲۹ شبکهٔ استانی ایران بیشتر است. این شبکه چندین سال به پخش برنامههای صبحگاهی ویژهٔ اذان صبح، همراه شبکههای استانی اصفهان و فارس میپرداخت.
شبکهٔ استانی خراسان رضوی پس از تقسیم استان خراسان در سال ۱۳۸۳ و پیش از تاسیس شبکههای استانی خاوران و اترک، بیش از پنج سال در استانهای خراسان جنوبی و شمالی نیز قابل دریافت بود.
۲۲ خرداد ۱۳۹۰ طی مراسمی در مشهد، پخش بیست و چهار ساعتهٔ شبکهٔ استانی سیمای مرکز خراسان رضوی آغاز شد. بدین ترتیب این شبکه، پس از شبکههای استانی فارس، اصفهان و سهند، چهارمین شبکهٔ استانی بود که به پخش برنامههایش در طول ۲۴ ساعت شبانهروز انجام میگرفت.
همزمان با آغاز پخش شبانهروزی این شبکه، بخش خبری ساعت ۱۰:۳۰ و نیز بخشهای خبری عربی و انگلیسی نیز به شبکهٔ خراسان رضوی اضافه شدند.
این مکان که در فضای اداری بنیاد شهید واقع شده در ابتدای بلوار مدرس قرار دارد، و گوشههایی از جنگ ایران و عراق را به نمایش میگذارد. بیشترین اشیای موجود، از سوی خانواده کشتهشدگان جنگ به این موضوع اهدا شدهاست.

موزه مردم شناسی رباط ویرانی
این موزه با هدف معرفی جایگاه و اهمیت مشاغل سنتی و بومی مشهد در سال ۱۳۸۵ شمسی در محل رباط ویرانی از بناهای تاریخی دوره تیموری و صفوی ایجاد گردیدهاست. رباط ویرانی بنایی است سرپوشیده که در قرون و سدههای پیشین در راه کاروانرو نیشابور به توس واقع بوده اما امروزه در محور گردشگری مشهد شاندیز در ویرانی ۱۹ واقع است.
موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان
سازمان آموزش و پرورش خراسان رضوی با هدف ارتقای سطح اطلاعات عموم علاقه مندان در سال ۱۳۷۷ شمسی اقدام به تاسیس موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان نمود. بخشی از اشیاء ارزشمند این موزه اهدایی نمونههایی توسط مردم بودهاست.
موزه علوم زمین
این مکان در وسعتی حدود ۴۵۰ مترمربع در سال ۱۳۸۵ شمسی به بهرهبرداری رسید که از بخشهای مختلف آن میتوان به سالن مرکزی با تنوعی از نمونه سنگها، کانیها، فسیل، مخزن با بیش از هزار نمونه، سالن نمایش فیلم و کارگاه اشاره کرد.
موزه تاریخ طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی
پروژه احداث موزه تاریخ طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با مساحت تقریبی ۲۰۰ متر در سال ۱۳۸۷ در محل اداری واقع در بلوار وکیل آباد مورد بهرهبرداری قرار گرفت. این مجموعه شامل ۲۲ زیستگاه مصنوعی از جمله منطقه دشتی، کویری تپه ماهوری استپی، کوهستانی جنگلی، باتلاقی، نی زار، خور، آبهای ساحلی و دریا است که در آن بیش از ۳۰۰ نمونهٔ تاکسیدرمی شده نظیر ۱۷ گونه پستاندار، ۱۱۰۰ گونه پرنده، ۳ گونه خزنده، ۵ نوع سنگواره و ۳۹ تابلو حشرات است.
گنجینه آب
این مکان در سال ۱۳۷۸ ش توسط کارشناسان آب منطقهای خراسان واقع در بلوار سازمان آب افتتاح گردید. هدف از ایجاد چنین مجموعهای آشنایی، بررسی و شناخت سازههای آبی قدیمی استان از قبیل شیوههای آبیاری سنتی، آداب و رسوم مرتبط با آب در مناطق مختلف، معرفی تکامل و پیشرفت صنعت آب، پل بندها، نحوه عملکرد بخدانها، آبانبارها و قناتها و روی هم رفته ارائه اطلاعات و مستندات به علاقمندان است.
موزه مردم شناسی حمام مهدی قلی بیک
این موزه در کنار مقبره امیر غیاث الدین ملکشاه در ضلع غربی حرم رضوی واقع شدهاست.
موزه فردوسی و شاهنامه توس
ساختمان این موزه همزمان با بنیان آرامگاه فردوسی در بخشی از محوطه باغ برای چایخانه سنتی طراحی و سپس اجرا گردید. بعدها این بنا به موزه تغییر کاربری داد و در آن اشیاء مرتبط و آثار به دست آمده از توس و روزگار فردوسی برای بازدید فرهنگ دوستان به نمایش گذاشته شدهاست.
موزه آرامگاه نادری
این موزه در محل آرامگاه نادری در چهارراه شهدا مشهد واقع است. فضای وسیع سالن موزه دارای ویترینهایی است که در آن بیشتر اقلام جنگی و جنگاوری از عصر افشاریه و قاجار در معرض دید عموم قرار گرفتهاست.
موزه حوضخانه هزاردستان
این مکان با وسعتی معادل ۳۵۰ متر مربع در اواسط راسته بازار جنت واقع گردیده و پیش از تغییر کاربری به حوضخانه بخشی از یک خانه مسکونی در محله قدیمی سراب قرار داشتهاست. هدف از ایجاد چنین فضای سنتی ارائه و بازشناخت فرهنگ غنی ایرانی اسلامی به گردشگران داخلی و خارجی و زائران آرامگاه رضا است.
مکانهای مذهبی
مهمترین اماکن مذهبی شهر مشهد که مهمترین مکان مذهبی ایران نیز هست، حرم علی بن موسیالرضا است. سالانه حدود ۳۰ تا ۳۵ میلیون نفر به زیارت این حرم میروند.
دیگر مسجدها، حسینیهها و امامزادهها از جمله مکانهای مذهبی هستند که دارای زیارت کنندگان فراوانی هستند.
مسجد جامع گوهرشاد واقع در محدوده حرم رضوی، مسجد هفتاد و دوتن، مسجد و حسینیه کرامت، امامزاده ناصر و یاسر و آرامگاه امامزاده یحیی بن زید، آرامگاه خواجه اباصلت، آرامگاه خواجه مراد، آرامگاه پیر پالاندوز، آرامگاه شیخ نخودکی، گنبد خشتی، گنبد سبز، [[آرامگاه خواجه ربیع]] از جمله مکانهای مذهبی مشهد هستند.
مکانهای ورزشی
مشهد دربردارندهٔ مجموعهها و اماکن ورزشی بسیار و چندین پیست ورزشی است که در ادامه به انها اشاره شده است:
مجموعههای ورزشی
مجموعههای ورزشی تختی مشهد، مجموعههای ورزشی آستان قدس رضوی، مجتمع فرهنگی ورزشی یاس، استخرهای ارمغان، کاظمیان، هلال احمر و شهید بهشتی، مجموعه ورزشی موجهای آبی را میتوان بعنوان نمونه یاد کرد. گفتنی است در سال ۱۳۹۰ بزرگترین مجموعه آبی سرپوشیده طبقاتی آسیا با نام پارک ساحلی آفتاب در مشهد افتتاح گردید.
استادیومهای ورزشی
در این بخش میتوان استادیوم ثامن و ورزشگاه امام رضا را نام برد.
ورزشگاه ثامن مشهد دومین ورزشگاه ایران پس از ورزشگاه آزادی است که به دوربین عنکبوتی مجهز شده است.
ورزشگاه امام رضا نیز شامل ۱۴ سالن ورزشی در زیر جایگاه تماشاگران استادیوم است، این استادیوم ۲۵ هزار نفره تا زادروز علی ابن موسیالرضا، در سال ۱۳۹۱ به طور کامل به بهرهبرداری خواهد رسید؛ اولین چمن مصنوعی مورد تایید فیفا در کشور، در این استادیوم اجرا خواهد شد که ناظران فیفا برای تایید استاندارد آن چهار مرحله بازدید خواهند داشت؛ میزان افرادی که در یک روز در این مجموعه ورزش میکنند ۳۵۰۰ نفر است در حالی که این رقم در استادیوم آزادی معادل ۲۵۰۰ نفر است.
هتلهای مشهد
این شهر دارای هتلهای بیشماری است و این به خاطر زائر پذیر بودن ان در تمام ایام سال است. بزرگترین هتل مشهد، هتل بینالمللی قصر طلایی با ۴۰۰ اتاق میباشد.
هتلهای ۵ ستاره مشهد عبارتند از: هتل بینالمللی قصر طلایی - هتل مجلل درویشی- هتل هما ۲- هتل پارس - قصرالضیافه-هتل مدینه الرضا-هتل پردیسان
هتلهای ۴ ستاره مشهد عبارتند از:هتل قصر- هتل اترک - هتل جواد - هتل فردوسی - هتل ایران - هتل میثاق - هتل توس - هتل فردوس -
پیستهای ورزشی
پیست دوچرخهسواری مشهد که در سال ۱۳۹۰ به عنوان مجهزترین پیست دوچرخهسواری کشور معرفی گردید ؛ پیست اتوموبیلرانی، پیست موتورسواری و پیست موتورکراس که همه در ۱۰ کیلومتری جاده مشهد - شاندیز واقع میباشند؛ پیست اسکیت بلوار شهید باهنر، پیست اسکیت کوهسنگی، پیست اسکی کوههای آب و برق مشهد و پیست سوارکاری مشهد نیز از دیگر پیستهای ورزشی مشهد میباشند.
اولین زمین چمن گلف کشور ایران نیز در مجموعه ثامن شهر مشهد واقع شده است
آموزش
این شهر با دارا بودن مراکز دانشگاهی و آموزش عالی بسیار بویژه دانشگاه فردوسی مشهد با بیش از ۲۳ هزار دانشجوی داخلی و خارجی و دانشگاه بینالمللی امام رضا و نیز دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد و واحد بینالملل دانشگاه فردوسی مشهد عملاً به قطب دوم دانشگاهی کشور پس از تهران مبدل شدهاست. علاوه بر آن شهرداری مشهد در سال ۱۳۸۷ توسط سازمان بینالمللی کلان شهرهای جهان به عنوان دومین مقر آموزشی این سازمان پس از مونترال در کانادا انتخاب شد.
جابجاییهای درون شهری
حمل و نقل در شهر مشهد بر عهده سازمان تاکسیرانی، شرکت واحد اتوبوسرانی و شرکتهای خصوصی، تاکسیتلفنیها و مینیبوسها و خطوط مترو است.
قطار شهری مشهد
قطار شهری مشهد در روز ۲ اسفند ۱۳۸۹ به بهرهبرداری رسید. بر این اساس مشهد بعد از تهران دومین شهر در ایران است که از شبکه حمل و نقل ریلی درون شهری برخوردار میشود.
خط یک قطار شهری مشهد شرق و غرب شهر را در کمتر از ۵۰ دقیقه به هم متصل میکند. لازم به ذکر است که روزانه حدود ۱۰۰ هزار نفر از طریق قطار شهری مشهد جابجا میشوند. در ابتدای راهاندازی خط یک، مدت زمان سوار نمودن مسافر هر ۳۵ دقیقه بود که این زمان در حال حاضر به تقریبا ۸ دقیقه کاهش پیدا کرده است.
بر اساس پیش بینیها، شهر مشهد نیازمند ۴ خط قطار شهری است.
مسیر شماره ۱ LRT به طول ۲۵ کیلومتر از فرودگاه شهید هاشمینژاد تا منطقه وکیلآباد
مسیر شماره ۲ مترو به طول ۱۴ کیلومتر از انتهای طبرسی شمالی تا میدان فضل بن شاذان
مسیر شماره ۳ مترو به طول حدود ۲۴ کیلومتر از شهرک ابوذر تا قاسمآباد
مسیر شماره ۴ مترو به طول ۱۴ کیلومتر از شهرک شهید رجایی به خواجه ربیع
در طرح قطار شهری مشهد، توسعه خطوط قطار شهری به شهرهای جدیدی چون گلبهار و بینالود نیز پیش بینی و تصویب شدهاست.
بزرگراهها
در کلانشهر مشهد تقریبا ۸۰ کیلومتر بزرگراه داخل شهری وجود دارد که با وجود توسعه آنها ولی طرح اصلی و پایهٔ اکثریت آنها به قبل از انقلاب اسلامی بر میگردد.
برخی بزرگراههای مشهد عبارتند از:
بزرگراه میثاق، بزرگراه شهید کلانتری، بزرگراه امام علی، بزرگراه نمایشگاه، بزرگراه وکیلآباد، بزرگراه آزادی، بزرگراه غدیر، بزرگراه شهید بابانظر، بزرگراه شهید میرزایی، بزرگراه شهید چراغچی و بزرگراه سلسله الذهب.
فرودگاه
شهر مشهد دارای فرودگاهی بینالمللی با نام «فرودگاه بینالمللی شهید هاشمینژاد» است؛ این فرودگاه دارای مسیرهای پروازی داخلی و خارجی متعددی است.
این فرودگاه درسال ۱۳۳۰ در محل زائرسرای فعلی احداث شد. پیش از آن در محل میدان پانزده خرداد باندی خاکی جهت فرود هواپیماهای کوچک نظامی وجود داشت که محل استقرار قبضههای ضدهوائی بود.
در سال ۱۳۴۶ باند جدید فرودگاه مشهد ازنوع بتن و پایگاه پدافند نیروی هوائی مورد بهرهبرداری قرارگرفت که روزانه یک پرواز از نوع DC۳ درمسیر تهران-مشهد و پروازهای آموزشی و ایرتاکسی علاوه بر پروازهای نظامی ازآن استفاده میکردند.
با افزایش پروازها و ورود هواپیماهای DC۸ و متعاقباً بوئینگ ۷۲۷،۷۳۷،۷۰۷ وایرباس درسال ۱۳۵۷ پارکینگ و ترمینال جدید برج مراقبت پرواز و ساختمانهای جانبی فرودگاه جدید مورد بهرهبرداری قرارگرفت.
پس از پایان جنگ ایران و عراق، فرودگاه مشهد به فرودگاه شهید هاشمینژاد تغییر نام داد.
آلودگیهای زیستمحیطی
شهر مشهد نیز همانند سایر کلانشهرهای بزرگ دنیا درگیر آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک، آلودگی صوتی و آلودگیهای مغناطیسی است؛ یکی از مهمترین اقداماتی که در راستای کاهش این آلودگیها صورت گرفته استفاده از انرژی و فناوریهای دوستدار محیط زیست و تاسیس بزرگترین نیروگاه خورشیدی کشور در این شهر است، یکی از ویژگیهای مهم نیروگاه خورشیدی مشهد استفاده از سیستم ردیاب خورشید است که توان تولید برق را ۲۰ درصد افزایش میدهد.
از دیگر فعالیتهای صورت گرفته در این زمینه میتوان به ایجاد نخستین نیروگاه بیوگاز خاورمیانه در شهر مشهد در سال ۱۳۸۸ اشاره نمود که این پروژه آثار مطلوب زیست محیطی را به همراه خواهد داشت و گازهای مخرب لایه ازن جمعآوری و سپس سوازنده میشوند و از محل تولید انرژی آن برق تولید میگردد و در آینده نزدیک، سومین نیروگاه بیوگاز نیز در این شهر احداث خواهد گردید. از دیگر سو شهر مشهد اولین و تنها شهری است که اقدام به تولید کود گرانوله (نوعی کود آلی گوگرددار) در کارخانه کمپوست نموده که برای حفظ محیطزیست و کشاورزی پایدار کمک مفیدی است. راهاندازی کارخانجات بازیافت در شهر مشهد ۲۰ درصد از مشکلات زیست محیطی این شهر را کاهش داده است.
آلودگی هوا
بر طبق آمار ارائه شده روزانه بیش از ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو در شهر تردد میکند که این تعداد خودرو عامل ۷۰ درصد آلودگی هوای شهر مشهد است. در سطح شهر مشهد، روزانه ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار سفر درونشهری انجام میشود که در آن، یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر مسافر جابجا میشود. در حال حاضر، تنها ۵۰ درصد این سفرها، با وسایل حمل و نقل عمومی انجام میگیرد. همچنین سالانه حدود ۴۰ هزار خودرو به شبکه معابر شهری وارد میشود. در این میان، حدود شش درصد سفرهای درون شهری، با دوچرخه انجام میشود. ۱۲ ایستگاه سنجش آلودگی هوا در مشهد مستقر است که بیش از ۸۰ درصد از پهنه شهر را پوشش میدهد و برای پوشش صد در صدی به احداث پنج ایستگاه دیگر نیاز است.
صدا و سیمای مرکز خراسان رضوی
صدا و سیمای مرکز خراسان رضوی یکی از مراکز صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است که در شهر مشهد فعالیت میکند.[۱]
پیشینه
پیشینه رادیو خراسان
استان خراسان تا سال ۱۳۲۷ رادیو محلی نداشت. اغلب مردم از رادیو تهران یا ایران که به سختی شنیده میشد، استفاده میکردند. در سال ۱۳۲۷ لشکر ۱۲ خراسان با استفاده از فرستندهای که در اختیار داشت، شروع به پخش برنامهای رادیویی با نام رادیو لشکر در شبهای یکشنبه نمود. این برنامه که به صورت زنده پخش میشد، حتی در خود شهر مشهد هم به سختی و همراه با پارازیت شنیده میشد.[۲]
سال بعد این فرستنده به ادارهٔ انتشارات و تبلیغات واگذار شد. این اداره توسط استاندار وقت تاسیس شده بود و مسئولیت هدایت آن بر عهدهٔ عبدالحسین آموزگار، سردبیر روزنانه آفتاب شرق، بود.[۲]
سرانجام رادیو مشهد در ۱۲ دی ۱۳۲۸، رسما آغاز به کار کرد. اولین استودیوی پخش این رادیو، اتاقی در باشگاه افسران بود. اولین موجهای حامل صدا رأس ساعت ۱۶ از طریق فرستندهٔ لشکر که پرقدرتترین فرستندهٔ موجود در خراسان بود در فضای شهر مشهد پراکنده شد. پس از مدتی فعالیتهای این رادیو متوقف شد ولی در سال ۱۳۳۲ دوباره از سر گرفته شد.
در ابتدا رادیو مشهد از ساعت ۱۶ تا ۱۸ روزانه ۲ ساعت برنامه پخش میکرد. اخبار، گفتار مذهبی، گفتار اجتماعی و موسیقی تنها برنامههایی بودند که از رادیو مشهد پخش میشدند. اخبار این رادیو همان اخبار ظهر رادیو تهران بود که پس از بازنویسی این رادیو پراکنده میشد.
امکانات فنی رادیو مشهد به یک تقویتکننده ۷۵ واتی، یک میکروفون و دو دستگاه گرامافون محدود میشد.
۲ اردیبهشت ۱۳۷۵ «شبکهٔ استانی صدای خراسان» راهاندازی شد. این شبکه تا پیش از تقسیم استان خراسان به سه استان مجزا، بیش از ۹۲ درصد جمعیت استان خراسان را تحت پوشش قرار میداد و در حوزهٔ برونمرزی با سه رادیوی دری، ازبکی و تاجیکی به تولید و پخش برنامه برای مخاطبان خارج از کشور مشغول بود.
پیشینه تلویزیون خراسان
در مهر ۱۳۵۰ ساختمان رادیو و تلویزیون فعلی خراسان افتتاح شد. مرکز سیمای خراسان که از طریق ریزموجها از برنامههای شبکههای سراسری استفاده میکرد، در تولید محلی نیز از مراکز فعال تلویزیونی به شمار میآمد.
در خرداد ۱۳۷۱ سیمای خراسان به سیستم پخش تصاویر رنگی مجهز شد. تا سال ۱۳۷۲ سیمای خراسان به رکورد تولید سالانه ۲۱۰ ساعت برنامه رسیده بود و در فواصل پخش برنامههای شبکه یک سیما نیز اقدام به پخش برنامهها و پیامهای کوتاه مینمود.
در ۱۹ اسفند ۱۳۷۶ شبکهٔ استانی خراسان به عنوان سومین شبکهٔ استانی صدا و سیمای ایران، بعد از شبکههای تهران و اصفهان، رسما افتتاح شد و بیش از نیمی از جمعیت استان را تحت پوشش قرار میداد. تا پایان سال ۱۳۸۵ این پوشش به حدود ۹۱ درصد رسیده بود. شبکهٔ استانی خراسان از نظر کیفیت و کمیت برنامهها، همواره از شبکههای استانی پیشرو محسوب میشود؛ به گونهای که در نظرسنجی سال ۱۳۹۰ میزان رضایتمندی مردم خراسان از برنامههای این مرکز ۶۷ درصد بود که هفت درصد از میانگین رضایتمندی مخاطبین ۲۹ شبکهٔ استانی ایران بیشتر است. این شبکه چندین سال به پخش برنامههای صبحگاهی ویژهٔ اذان صبح، همراه شبکههای استانی اصفهان و فارس میپرداخت.
شبکهٔ استانی خراسان رضوی پس از تقسیم استان خراسان در سال ۱۳۸۳ و پیش از تاسیس شبکههای استانی خاوران و اترک، بیش از پنج سال در استانهای خراسان جنوبی و شمالی نیز قابل دریافت بود.
۲۲ خرداد ۱۳۹۰ طی مراسمی در مشهد، پخش بیست و چهار ساعتهٔ شبکهٔ استانی سیمای مرکز خراسان رضوی آغاز شد. بدین ترتیب این شبکه، پس از شبکههای استانی فارس، اصفهان و سهند، چهارمین شبکهٔ استانی بود که به پخش برنامههایش در طول ۲۴ ساعت شبانهروز انجام میگرفت.
همزمان با آغاز پخش شبانهروزی این شبکه، بخش خبری ساعت ۱۰:۳۰ و نیز بخشهای خبری عربی و انگلیسی نیز به شبکهٔ خراسان رضوی اضافه شدند.
ساعت : 5:59 am | نویسنده : admin
|
خراسان رضوی |
مطلب قبلی